Świnia bojowa – zwierzę bitewne, wykorzystywane w starożytności podczas wojny w walce przeciwkosłoniom bojowym.
W I wieku p.n.e. rzymski poeta i filozofLukrecjusz zauważył, że próbowano wypuszczać na wrogalwy[1] lub inne dzikie zwierzęta, ale nie było to skuteczne, ze względu na brak kontroli nad nimi. W 272 roku p.n.e. odnotowano, żeRzymianie używali dzików w walce ze słoniami bojowymiTarentu w czasiewojny Rzymu z Tarentem i Pyrrusem[2].
Anonimowe dziełoRomans o Aleksandrze[3]Pseudo-Kallistenesa zawiera opowieść, która wskazuje, żeAleksander Macedoński dowiedział się o nieznanym mu wcześniej sposobie walki ze słoniami bojowymi od władcy indyjskiegoPorosa, który poklęsce nad Hydaspesem w 326 p.n.e. stał się jego sojusznikiem. Wypuszczenie kwiczących świń pędzonych przy dźwięku trąbek, na stado zbliżających się do obozu słoni bojowych, zakończyło się powodzeniem[4][5]. Temat ten poruszył także rzymski erudytaPliniusz Starszy, który stwierdził, że „słonie boją się najmniejszego kwiku świni”[6].
Informacje znajdujące się w tekścieEliana (De natura animalium I, 38) potwierdzają, że Rzymianie wykorzystywali świnie bojowe podczas wojny toczonej w latach 280-275 p.n.e. z królem EpiruPyrrusem, gdy na jego dwanaście ocalałych słoni w celu ich wystraszenia wypuszczono nie tylko kwiczące świnie, ale także stado baranów[4].
W VI wieku n.e. historyk bizantyjskiProkopiusz z Cezarei wHistorii wojen[7] odnotował, że obrońcyEdessy zawiesili kwiczącą świnię na murach obronnych dla odstraszenia słonia bojowego władcy PersjiChosrowa Anoszirwana.
W źródłach historycznych zachowały się również relacje rzymskich autorówPoliajnosa iEliana opisujące płonące świnie wykorzystane podczas oblężeniaMegary przez króla MacedoniiAntygona II Gonatasa w 266 roku p.n.e. Zostało ono przerwane, gdy Megarejczycy oblali niektóre świnieolejem lubsmołą, podpalili je i popędzili w kierunku słoni bojowych wroga. Mocno wystraszone słonie uciekały w popłochu, często tratując na śmierć własnych żołnierzy[8].
Próbowano wprowadzać też działania zaradcze. Jedna z relacji opisuje, że król Antygon nakazał swymkornakom trzymać wśród słoni świnie, by oswoiły się z ich obecnością[9]. Fakt ten utrwalono na brązowej monecie italskiej z jego czasów, gdzie z jednej strony przedstawiono słonia, a z drugiej świnię[10].