Ćennaj lubMadras[3] (hindiचेन्नई,trb.:Ćennaj,trl.:Cennai;tamilskiசென்னை, trb.:Sennaj;ang.Chennai; do 2000 hindiमद्रास, trb.:Madras, trl.:Madrās;ang.Madras) – miasto wIndiach naWybrzeżu Koromandelskim nadZatoką Bengalską. JeststolicąstanuTamilnadu oraz największym ośrodkiem kulturalnym, gospodarczym i edukacyjnym południowych Indii. Jest czwartąaglomeracją miejską w Indiach pod względem ludności[4]. Ćennaj jest wśród najczęściej odwiedzanych miast Indii, w 2015 był 45. miejscem na świecie pod względem ruchu turystycznego[5]. Według Wskaźnika Jakości Życia jest najbezpieczniejszym miastem Indii[6]. Miasto to nazywane jest „indyjską stolicą zdrowia”, 45% ruchu turystycznego toturystyka medyczna[7]. Z powodu dynamicznie zwiększającej się liczby ludności oraz ogólnego rozwoju gospodarczego Indii Ćennaj mierzy się wieloma problemami ekologicznymi, ekonomicznymi i społecznymi[8].
Obszar metropolitalny Ćennaj jest największą gospodarką miejską w Indiach i zajmuje trzecie miejsce pod względem wartości PKB na mieszkańca[9]. Nazywany jest „Detroit Indii” z uwagi na skoncentrowanie na tym obszarze ⅓ indyjskiego przemysłu samochodowego. W mieście rozwija się także przemysł filmowy, a region ten nazywany jestKollywood[10]. Ćennaj zostało wybrane do sztandarowego projektuNarendry Modiego, który ma przekształcić 100 miast wsmart city[11].
22 września 1914 niemiecki krążownikSMS Emden ostrzelał brytyjskie instalacje. Choć zniszczenia były stosunkowo niewielkie, w mieście wybuchła panika i epizod był ciosem w brytyjskie morale.
W 2000 roku zmieniono nazwę miasta w języku angielskim z Madras na Chennai, a w języku hindi z Madras na Ćennaj. Nie zmieniano zaś nazwy tamilskiej, która i wcześniej brzmiała Sennaj.
Klimat jest gorący i wilgotny przez większą część roku. Najgorętszy jest maj i pierwsza część czerwca z temperaturą maksymalną od 38 do 42 °C. Najzimniejszy jest styczeń z temperaturą minimalną około 18–20 °C. Rekord najniższej temperatury to 15,8 °C, a najwyższej 45 °C[13]. Średni roczny opad to 1300 mm, z czego większość przypada na północno-wschodni monsun od połowy września do połowy grudnia.Cyklony z Zatoki Bengalskiej czasem docierają do miasta. Najwyższy roczny opad zanotowano w roku 2005 (2570 mm).
Według szacunków PKB (PSN) obszaru metropolitalnego Ćennaj wynosi między 58,6 a 66 mlddolarów, co daje 4. lub 6. miejsce wśród miast Indii[14][15][16]. W mieście dynamicznie rozwija się przemysł samochodowy,nowych technologii, zdrowotny oraz produkcyjny. Od 2012 roku Ćennaj jest drugim ośrodkiem informatycznym ioutsourcingu procesów biznesowych w Indiach[17][18]. Jedna trzecia całego przemysłu samochodowego Indii znajduje się w Ćennaj, dlatego miasto zwane jest „Detroit Indii”[19][20]. Miasto znane jest jako kulturalna stolica południowych Indii[21] i jest 3. indyjskim miastem pod względem liczby odwiedzin przez zagranicznych turystów[5]. Miasto jest siedzibąMadras Stock Exchange, 4. pod względem kapitalizacji w Indiach oraz 3. pod względem wielkości obrotów akcjami (międzyBombay Stock Exchange aNational Stock Exchange of India)[22].
Budynki India Land Tech Park
Industrializacja miasta rozpoczęła się w XVI wieku, kiedy zaczęły powstawać zakłady włókiennicze eksportujące towary doWielkiej Brytanii. Według magazynuForbes Ćennaj jest jednym z najszybciej rozwijających się miast świata[23]. Jest na 4. miejscu wśród miast z największą liczbą oddziałów przedsiębiorstw z listyFortune 500, zaraz poMumbaju,Delhi iKalkucie. W mieście tym znajdują się również siedziby 24 indyjskich firm, których wartość przekracza 1 mld dolarów[24].
Ćennaj ma zdywersyfikowaną gospodarkę opartą na przemyśle samochodowym, komputerowym, produkcyjnym, medycznym i finansowym[25]. WedługConfederation of Indian Industry(inne języki) w 2025 wartość gospodarki aglomeracji wyniesie 100 mld dolarów[26]. W 2012 roku ukończono budowę gazociągu, który zaoptatruje strefę przemysłową w mieście. Koszt inwestycji wyniósł 1lakhkoti (ok. 15,4 mld dolarów)[27]. Ćennaj jest klasyfikowane przez GaWC jako miasto globalne kategorii Beta[28].
Siedziba SUN Network, największej prywatnej stacji telewizyjnej w Indiach
Badania przeprowadzone przezNational Housing Bank(inne języki) wykazały, że w Ćennaj odnotowano najwyższy wzrost cen nieruchomości pokryzysie w latach 2008–2012[37]. Duże znaczenie w gospodarce miasta maturystyka medyczna[38] orazprzemysł filmowy i telewizyjny[39]. Z 385 superbogaczami Ćennaj znajduje się na 6. miejscu wśród indyjskich miast z największą liczbą miliarderów[40]. Miasto jest 3. co do wielkości rynkiem dla samochodów luksusowych w Indiach[41].
Ćennaj zajmuje drugie miejsce wśród indyjskich miast z 90,33% wskaźnikiemalfabetyzacji[42]. W mieście znajduje się wiele szkół publicznych i prywatnych, z których część otrzymuje wsparcie finansowe od rządu.
Szkoły publiczne są finansowe ze środkówChennai Corporation(inne języki) (korporacja miejska zarządzająca miastem); do 330 szkół publicznych uczęszcza 142 387 uczniów[43]. Zajęcia szkolne prowadzone są w językachtamilskim iangielskim, ale w niektórych szkołach używa się również językatelugu orazurdu[43]. Szkoły publiczne i prywatne zrzeszone są w kilku komisjach edukacyjnych, które zajmują się ich nadzorowaniem oraz prowadzeniem nauczania w określonych rejonach kraju[44][45]. Obowiązkowa edukacja w Ćennaj zaczyna się w wieku trzech lat, kiedy dziecko zapisywane jest do dwuletniego przedszkola. Później zgodnie zsystem oświaty Indii dziecko uczy się w 10-letniej szkole podstawowej, 2-letniej szkole średniej niższego stopnia oraz na 3-letniej szkole średniej wyższego stopnia[46][47].
Budynek Indyjskiego Instytutu Technologicznego w ĆennajBudynek administracyjnyUniversity of Madras
↑Devonshire-Ellis,Chris.,Dezan Shira &D.S.&Associates.Dezan Shira &D.S.&,Doing business in India, wyd. 3rd ed, Berlin: Springer, 2012,ISBN 978-3-642-27617-0,OCLC787860572. Brak numerów stron w książce
.jpg)
