 | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | 1907–1915 |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
 | |
Çerçiz Topulli (ur.1880 wGjirokastrze, zm.15 lipca1915 w Fushën e Shtoit[1]) –albański działacz niepodległościowy, bratBajo Topullego.
Był jednym z trzynaściorga dzieci Agusha i Haso[2]. Uczył się w tureckiej szkole wJaninie. Działalność w albańskim ruchu niepodległościowym rozpoczął od tajnego stowarzyszeniaPër lirinë e Shqipërisë (O wolność Albanii), działającego w Gjirokastrze. Po dłuższym pobycie wSofii w 1907 powrócił do kraju i utworzył własny oddział zbrojny, działający w rejonie Gjirokastra -Korcza[1]. W 1907 czasopismoShpresa e Shqipërisë (Nadzieja Albanii) opublikowało manifest podpisany przez Topulliego, w którym domagał się oddzielenia ziem albańskich odImperium Osmańskiego w drodze ogólnonarodowego powstania i utworzenianiepodległego państwa.
Wiosną 1908 jego oddział dokonał udanego zamachu na dowódcę osmańskiejżandarmerii w Gjirokastrze, był także dowódcą oddziałów albańskich wbitwie z osmańskim korpusem ekspedycyjnym pod Mashkullore (18 marca 1908)[1]. Po wybuchurewolucji młodoosmańskiej Topulli zaprzestał działań zbrojnych i poświęcił się tworzeniu szkół zjęzykiem albańskim i klubów patriotycznych.
Po uchwaleniudeklaracji niepodległości w listopadzie 1912, Topulli wraz z wiernymi mu ludźmi tworzył oddział ochrony rząduIsmaila Qemala[1]. W latach 1913–1914 walczył przeciwkooddziałom greckim, dążącym do opanowania południowej części Albanii.
WybuchI wojny światowej zastał go wSzkodrze, gdzie próbował tworzyć oddziały albańskie. Po zajęciu miasta przez armięczarnogórską, 28 czerwca 1915 Topulli został aresztowany, ale wkrótce go uwolniono[1]. Ponownie aresztowany 7 lipca 1915 stanął przed sądem oskarżony o podżeganie do buntu.Sąd wojskowy skazał go wraz z jego bliskim współpracownikiem Mustafą Qulli nakarę śmierci. Rozkaz królaMikołaja I z żądaniem jego uwolnienia dotarł już porozstrzelaniu Topulliego.
18 marca 1934 w Gjirokastrze odsłonięto pomnik Topullego, dłutaOdhise Paskaliego. W 1936 szczątki Topullego odnalazł w pobliżu SzkodryJaver Hurshiti. Zostały przewiezione do Gjirokastry, gdzie odbył się uroczysty pogrzeb. Imię Topulliego noszą ulice w Tiranie,Elbasanie i w Szkodrze oraz plac w Gjirokastrze.