ਹੇਰਾਤ (/hɛˈrɑːt/;[2]ਫ਼ਾਰਸੀ:هرات,Herât;ਪਸ਼ਤੋ:هرات;ਪੁਰਾਤਨ ਯੂਨਾਨੀ:Ἀλεξάνδρεια ἡ ἐν Ἀρίοις,Alexándreia hē en Aríois;ਲਾਤੀਨੀ: [Alexandria Ariorum]Error: {{Lang}}: text has italic markup (help))ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦਾਤੀਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸ਼ਹਿਰ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਆਬਾਦੀ 1,762,157 ਹੈ,[1] ਅਤੇ ਇਹਹੇਰਾਤ ਸੂਬੇ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਹੈ। ਇਹ ਸ਼ਹਿਰਹਰੀ ਨਦੀ ਦੀ ਉਪਜਾਊ ਵਾਦੀ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਹਾਈਵੇਅ 1 ਜਾਂ ਰਿੰਗ ਰੋਡ ਰਾਹੀਂਕੰਧਾਰ ਅਤੇਮਜ਼ਾਰ-ਏ-ਸ਼ਰੀਫ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਅੱਗੋਂਇਸਲਾਮ ਕਲ੍ਹਾ ਦੇਸਰਹੱਦੀ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਗੁਆਂਢੀ ਦੇਸ਼ਇਰਾਨ ਦੇਮਸ਼ਹਦ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਹੇਰਾਤ ਪੁਰਾਣੇਅਵੇਸਤਨ ਸਮਿਆਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧ ਰੱਖਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਰਵਾਇਤੀ ਤੌਰ ਤੇ ਆਪਣੀਵਾਇਨ ਲਈ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਇਤਿਹਾਸਕ ਥਾਵਾਂ ਹਨ, ਜਿਹਨਾਂ ਵਿੱਚਹੇਰਾਤ ਦਾ ਕਿਲ੍ਹਾ ਅਤੇ ਮੁਸੱਲਾ ਕੰਪਲੈਕਸ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ।ਮੱਧ ਕਾਲ ਦੇ ਸਮਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹੇਰਾਤਖੁਰਾਸਾਨ ਦਾ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸ਼ਹਿਰ ਸੀ, ਅਤੇ ਇਹਖੁਰਾਸਾਨ ਦੇ ਮੋਤੀ ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ[3] ਇਸ ਤੇ 18ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤੱਕ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਅਫ਼ਗਾਨ ਸ਼ਾਸਕਾਂ ਨੇ ਰਾਜ ਕੀਤਾ।[4] 1717 ਵਿੱਚ ਇਸ ਸ਼ਹਿਰ ਉੱਤੇਹੋਤਕ ਫ਼ੌਜਾਂ ਨੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ, ਜਿਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪਿੱਛੋਂਅਫ਼ਸ਼ਰੀਦਾਂ ਨੇ 1729 ਵਿੱਚ ਬਾਹਰ ਕੱਢ ਦਿੱਤਾ।ਨਾਦਰ ਸ਼ਾਹ ਦੀ ਮੌਤ ਪਿੱਛੋਂ ਅਤੇਅਹਿਮਦ ਸ਼ਾਹ ਦੁਰਾਨੀ ਦੇ 1747 ਵਿੱਚ ਤਾਕਤ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਤੇ, ਹੇਰਾਤਦੁਰਾਨੀ ਰਾਜ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣ ਗਿਆ।[4][5] 19ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਅੱਧ ਵਿੱਚ ਹੇਰਾਤ ਵਿੱਚ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਗੜਬੜ ਅਤੇ ਫ਼ੌਜੀ ਹਮਲੇ ਹੋਏ ਪਰ 1857 ਦੀਪੈਰਿਸ ਦੀ ਸੰਧੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦਐਂਗਲੋ-ਫ਼ਾਰਸ ਜੰਗ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਗਈ।[6]ਹੇਰਾਤ ਨੇ 1980 ਵਿੱਚਸੋਵੀਅਤ ਜੰਗ ਸਮੇਂ ਵਿਆਪਕ ਤਬਾਹੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕੀਤਾ, ਪਰ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਕੁਝ ਹਿੱਸੇ ਇਸ ਤੋਂ ਬਚੇ ਰਹੇ।
ਹੇਰਾਤਮੱਧ ਪੂਰਬ,ਕੇਂਦਰੀ ਅਤੇਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆ ਦੇ ਪ੍ਰਚੀਨ ਵਪਾਰ ਰਸਤੇ ਉੱਪਰ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਹੇਰਾਤ ਤੋਂ ਇਰਾਨ ਦੀਆਂ ਸੜਕਾਂ, ਤੁਰਕਮੇਨੀਸਤਾਨ ਅਤੇ ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਹੋਰ ਹਿੱਸੇ ਰਣਨੀਤਿਕ ਤੌਰ ਤੇ ਅਜੇ ਵੀ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਨ। ਇਰਾਨ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ, ਇਹ ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ ਲਈ ਕਾਫ਼ੀ ਸਰਹੱਦੀ ਕਰ ਇਕੱਠਾ ਕਰਦਾ ਹੈ।[7] ਇਸ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚਅੰਤਰ-ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਏਅਰਪੋਰਟ ਹੈ।
ਹੇਰਾਤ ਪੱਛਮੀ ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦਾ ਇੱਕ ਖੇਤਰੀ ਕੇਂਦਰ ਹੈ, ਜਿਹੜਾ ਕਿ ਇਰਾਨ ਅਤੇ ਤੁਰਕਮੇਨੀਸਤਾਨ ਦੇ ਕਰੀਬ ਹੈ। ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਰਿਹਾਇਸ਼ੀ ਘਣਤਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ ਜਿਹੜੀ ਕਿ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਦੁਆਲੇ ਜੁੜੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਖਾਲੀ ਪਲਾਟਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ (21%) ਰਿਹਾਇਸ਼ੀ ਧਰਤੀ (18%) ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਧੇਰੇ ਹੈ ਅਤੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਕੁੱਲ ਜ਼ਮੀਨੀ ਵਰਤੋਂ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ (36%) ਹੈ।[8]
ਫਰਮਾ:See alsoਰੇਰਾਤ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ
ਕਲੌਡੀਅਸ ਟੋਲੇਮੀ ਦੇਅਰੀਆ (Herat) ਦੇ ਨਕਸ਼ੇ ਦੀ ਨਕਲ (ਦੂਜੀ ਸਦੀ AD) ਅਤੇ ਗੁਆਂਢੀ ਰਾਜ, 15ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇਜਰਮਨਨਕਸ਼ਾ-ਨਵੀਸਨਿਕੋਲਸ ਜਰਮੇਨਸ ਦੁਆਰਾ।ਹੇਰਾਤ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਹੈ ਪਰ ਇਸਦਾ ਬਿਲਕੁਲ ਸਹੀ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਨਹੀਂ ਲੱਗ ਸਕਿਆ ਹੈ।ਹਖ਼ਾਮਨਸ਼ੀ ਸਾਮਰਾਜ (ca. 550-330 BC) ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਇਸ ਜਿਲ੍ਹੇ ਨੂੰ ਪੁਰਾਣੀਫ਼ਾਰਸੀ ਵਿੱਚਹਰਾਇਵਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਅਤੇ ਪੁਰਾਣੇ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਇਸਨੂੰਅਰੀਆ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।ਪਾਰਸੀ ਧਰਮ ਦੇ ਪਵਿੱਤਰ ਗ੍ਰੰਥਅਵੈਸਤਾ ਵਿੱਚ ਇਸਦਾ ਨਾਂਹਰੋਇਵਾ ਹੈ, ਜਿਹੜਾ ਕਿ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਅਤੇ ਮੁੱਖ ਕਸਬੇ ਦਾ ਨਾਂ ਇਸ ਖੇਤਰ ਦੀ ਮੁੱਖ ਨਦੀਹਰੀ ਨਦੀ ਦੇ ਨਾਂ ਉੱਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਜਿਹੜੀ ਕਿ ਜਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚੋਂ ਅੱਜਕੱਲ ਦੇ ਹੇਰਾਤ ਦੇ ਤਕਰੀਬਨ 5 km (3.1 mi) ਦੱਖਣ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘਦੀ ਹੈ। ਹਰੀ ਨੂੰ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਵਿੱਚ ਪੀਲਾ ਜਾਂ ਸੋਨ ਰੰਗਾ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਜਿਹੜਾ ਕਿ ਫ਼ਾਰਸੀ ਦੇ ਸ਼ਬਦਜ਼ਰਦ ਜਿਸਦਾ ਮਤਲਬ ਸੋਨ-ਰੰਗਾਪੀਲਾ ਹੈ, ਦੇ ਨਾਲ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਖੇਤਰ ਅਤੇ ਮੁੱਖ ਸ਼ਹਿਰ ਦਾ ਨਾਂ ਨਦੀ ਦੇ ਨਾਂ ਉੱਪਰ ਰੱਖਣਾ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਆਮ ਗੱਲ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੁੰ ਕਿ ਅਸੀਂ ਨਾਲ ਲੱਗਦੇਅਰਾਕੋਸੀਆ ਅਤੇਬਾਖ਼ਤਰ ਦੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਜਾਂ ਨਦੀਆਂ ਜਾਂ ਕਸਬਿਆਂ ਨਾਲ ਵੇਖ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।
- ↑1.01.1"Settled Population of Herat province by Civil Division, Urban, Rural and Sex-2012-13"(PDF). Islamic Republic of Afghanistan, Central Statistics Organization. Archived fromthe original(PDF) on 2015-10-23. Retrieved2013-10-24.
{{cite web}}:Unknown parameter|dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)Archived 2015-10-23 at theWayback Machine. - ↑Herat - Definition and More from the Free Merriam-Webster Dictionary. Merriam-webster.com (2012-08-31). Retrieved on 2013-07-12.
- ↑Ḥamd-Allāh Mustawfī of Qazwīn (1340)."The Geographical Part of the NUZHAT-AL-QULŪB".Translated by Guy Le Strange.Packard Humanities Institute. Archived fromthe original on 2013-07-26. Retrieved2011-08-19.
{{cite web}}:Unknown parameter|dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help) - ↑4.04.1Singh, Ganda (1959).Ahmad Shah Durrani, father of modern Afghanistan. Asia Publishing House, Bombay. (PDF version66 MBArchived February 7, 2013, at theWayback Machine.)
- ↑Daniel Wagner and Giorgio Cafiero:The Paradoxical Afghan/Iranian Alliance. In: The Huffington Post: 11/15/2013.
- ↑Daniel Wagner and Giorgio Cafiero:The Paradoxical Afghan/Iranian Alliance. In: The Huffington Post: 11/15/2013.
- ↑"Bomb blast hits west Afghan city".BBC News. August 3, 2009. RetrievedMarch 26, 2010.
- ↑"The State of Afghan Cities 2015, Volume 2". Archived fromthe original on 2015-10-31. Retrieved2015-10-11.
{{cite web}}:Unknown parameter|dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
_(cropped).jpg)