Lo clima de Senegau esdesertic dins lo nòrd etropicau desavana dins lo sud. La sason umida dura de junh a octòbre amb un maximom en aost. Es marcada dins lo sud mai existís sota una forma reducha dins lo centre. Leitemperaturas mejanas varian segon lei sasons. Son pus frejas durant lasason eissucha e pus caudas durant lasason cauda[3]. Varian de 16 a 30 °C. En causa dau clima desertic, lei temperaturas maximalas pòdon agantar 46 °C durant lei periòdes pus cauds.
Lo territòri dau Senegau actuau es una zòna de poblament ancian coma lo mostran divèrsei descubèrtasarqueologicas datant deis epòcaspaleolitica eneolitica (tombas,megalits, mòtas artificialas... etc.). Fa partida de la regionsenegambiana qu'es connectada ais autrei regions d'Africa de l'Oèst, çò que favorizèt una mescla importanta de populacions d'origina variada. Pasmens, en causa de la manca de documentsescrichs, l'istòria dau periòde es quasi desconeguda fins a la formacion dei premiereisestats de la region a partir dau sègle VIII.
Lo premierestat conegut qu'aguèt una influéncia sus lo territòri senegalés foguèt lo premier dei tres empèris oèst-africans que dominèron lo periòde precoloniau. DichEmpèri de Ghana, se situava entre la vau mejana dauriuSenegau e la bloca deNigèr. Dominèt la region dau sègle VIII fins au sègle XII e venguèt una poissança economica gràcias a l'esplecha de jaciments d'aur e au comèrci transsaharian. Conoguèt son apogèu dins lo corrent dau sègle XI mai se trocejèt lentament après la destruccion de sacapitala per leisAlmoravids.
A partir dau sègle XIII, lo ròtle de l'Empèri de Ghana foguèt représ per l'Empèri de Mali que capitèt d'unificar lo país entre l'Ocean Atlantic e la bloca deNigèr durant lo rèine deUali (vèrs1255-1270). Lo comèrci transsaharian e la produccion d'aur demorèron la basa de la prosperitat regionala. Pasmens, lo còr de l'Empèri demorèt la vau deNigèr e l'autoritat imperiala dins lei territòrisatlantics foguèt sovent precària.
Ansin, dins lei regions malianas, lo rèi èra pron poderós per fisar lo poder a de governadors mai dins lei regions perifericas deguèt mantenir lei caps tradicionaus en cambi dau pagament d'un tribut annuau. Dins aquel encastre, Senegau, region periferica, foguèt dirigit per lo reiaume vassau deJolof fondat entre lei sègles XII e XIII per deWolòfs. Dins aquò, a partir deis annadas 1360, l'Empèri de Mali conoguèt una tiera de crisis de succession que l'afebliguèron. Perdiguèt donc pauc a pauc lo contraròtle de sei vassaus e de sei governadors que formèron d'estats independents ò fòrça autonòms fins a l'emergéncia de l'Empèri Songai.
Inicialament vassau de l'Empèri de Mali, l'Empèri Songhai aquistèt l'egemonia regionala dins lo corrent dau sègle XV e reformèt rapidament a son profiech la zòna de dominacion e d'influéncia de son predecessor. EnSenegau, lo reiaume deJolof deguèt ansin tornarmai acceptar la senhoriá deis emperaires oèst-africans. Pasmens, en causa de son alunchament a respèct dau centre de l'Empèri, gardèt una autonòmia fòrta. Dins lo corrent d'aqueu periòde, d'autreisestats, egalament vassaus dei Songais, se formèron en Senegau comaFuta Toro.
Dins lo corrent dau sègle XVI, lo desvolopament dau comèrci negrieratlantic destabilizèt prefondament la region. En particular, en1591, una colona de soudatsmarroquins destruguèt lacapitala de l'Empèri Songai que perdiguèt son importància. Lòng dau litorau, de conflictes intèrnes, motivats per lo besonh d'esclaus ò l'accès ai comptadorseuropèus, entraïnèron la disparicion deis estats medievaus comaJolof que s'afondrèt en1550 (mai subrevisquèt sota una forma reducha).
Fins au sègle XIX, lacolonizacion de Senegau — e dau rèsta de l'Africa de l'Oèst — se limitèt a certanei regionslitoralas onte leisEuropèus installèron de comptadors comerciaus. Senegau foguèt frequentat per leisOlandés, que construguèron un fòrt aGorée en1617, per leiFrancés, que fondèron son premier comptador en1639 e Saint-Louis en1659, e per leisAnglés. Leis Europèus crompavan d'esclaus e degoma en cambi d'armas, de teissuts e de pacotilhas.
En1677-1678, leiFrancés prenguèron lo contraròtle deGorée e lolitorau senegalés venguèt sa basa d'operacion principala en Africa Occidentala. Maugrat la pression deisAnglés, que conquistèron brèvament certanei comptadors francés durant lo sègle XVIII,França capitèt d'estendre son domeni coloniau gràcias a la fondacion de plusors comptadors e fòrts lòng daulitorau e dau riuSenegau.
Après l'abolicion de la tracha en1817, lei marchands desvolopèron lo comèrci de produchs novèus, especialament l'arachida, que permetèron de mantenir de beneficis e un trafeg comerciau dins la region. En1848, ambé la proclamacion de la IIa Republica, l'esclavatge foguèt abolit dins lei possessions francesas. Lei comunas de Saint-Louis e de Gorée foguèt alora dirèctament integradas a la Republica e obtenguèron un deputat a l'Assemblada Nacionala.
L'Africa de l'Oèst en1875.Colonizacion de l'Africa Occidentala entre1882 e1914.
A partir de la fin deis annadas 1840,França adoptèt una politica coloniala expansionista enAfrica per cercar de matèrias premieras, trobar de mercats novèus e assegurar son prestigi internacionau. En causa de l'ancianetat de la presénciafrancesa dins la region, Senegau venguèt una basa d'aquela expansion. Pasmens, foguèt un procès lòng que durèt fins a la fin dau sègle XIX.
En Senegau, lo governadorLouis Faidherbe fondètDakar en1857, placèt sotaprotectorat divèrsei pichoneis estats de la vau deSenegal e ocupèt la totalitat dau litorau. L'Empèri Tocolor — estat poderós situat dins loMali actuau — assaièt de s'i opausar mai foguèt batut en1857. A partir de1876, la conquista francesa s'accelerèt e leis expedicions venguèron sistematicas.Sine acceptèt unprotectorat en1877 mai leis autreis estats senegalés refusèron e foguèron destruchs :Futa Toro en1885,Baol en1894 eJolof en1895. Aquela meteissa annada,París creèt l'Africa Occidentala Francesa per administrar sei colonias d'Africa de l'Oèst.Dakar ne'n venguèt lacapitala.
En causa de sacolonizacion precòça, Senegau gardèt una plaça privilegiada au sen de l'Empèri Francés. Entre1872 e1887,Saint-Louis,Dakar,Gorée eRufisque venguèron de comunasfrancesas e seis abitants aquistèron pauc a pauc lo ciutadanatge francés[4]. Elegiguèron tanben un deputat a l'Assemblada Nacionala. Aquò permetèt l'integracion dei populacions indigènas a la vida politica francesa e un African,Blaise Diagne, foguèt elegit deputat en1914 avans d'intrar augovèrn en1917.
En revènge, franc de quauquei comunas « mixtas », la màger part de Senegau foguèt administrat segon lo regime de l'indigenat e somés au trabalh fòrçat, especialament dins lei culturas d'arachidas. En mai d'aquò, durant lei dos conflictes mondiaus, Senegau aguèt un ròtle major dins lo recrutament deitiralhaires senegalés que formavan l'òssa dei tropas colonialas francesas[5]. Pasmens, gràcias ai progrès sanitaris, la colonia conoguèt un desvolopament important illustrat per la creissença deivilas e per la formacion d'una elèitafricana, generalament relegada ais emplechs subaltèrns.
L'assimilacion, objectiu oficiala deFrança, demorèt un mite fins a1946 car, en fòra dei quatre comunas istoricas, lei condicions d'accès au ciutadanatge francés èran fòrça restrictivas e reservadas ai caps tradicionaus, ais ancians combatents, ai foncionaris e ai diplomats. Au contrari, lei caps tradicionaus foguèron mantenguts en plaça e cargats per l'autoritat coloniala de la gestion deis indigèns (requisicions,mobilizacion,impòst... etc.). En mai d'aquò, lo regime de l'indigenat permetiá de condamnar leis abitants sensa procès ò d'impausar de corvadas.
Dins aquò, après la desfacha de1940,França foguèt obligada de faire de concessions e l'AOF obtenguèt dètz deputats a l'assemblada constituenta de1946 (cinc per lei ciutadans, cinc per lei « non-ciutadans »[6]). La constitucion novèla aboliguèt l'indigenat, assopliguèt lei condicons d'accès au ciutadanatge e assegurèt una representacion parlamentària ai colonias. Leis elegits africans s'organizèron tanben per defendre l'africanizacion progressiva dei servicis publics e formèron loRassemblament Democratic African (RDA).
En1956, lalèiDeffere organizèt la decentralizacion de l'Empèri Francés ambé la creacion d'assembladas localas elegidas au sufragi universau e de conseus de govèrn. Pasmens, lei limits d'aquela lèi apareguèron rapidament e logeneraude Gaulle preparèt en1958 un projècte novèu dichComunautat Francesa. Dins aquel encastre, lei colonias venguèron d'estats associats aFrança. Dins aquò, la Comunautat mau foncionèt e la màger part de sei membres demandèron, e obtenguèron, l'independéncia totala ò « l'independéncia au sen de la Comunautat » en1960.
Senegau assaièt sensa succès de formar unaFederacion de Mali ambéMali avans de venir un estat independent au sen de laComunautat Francesa lo 20 d'aost de1960. Pasmens, la Comunautat arrestèt de foncionar en1960-1961. L'independéncia senegalesa venguèt donc rapidament totala e reconeguda per la comunautat internacionala e perParís[7].
Léopold Sédar Senghor, figura majora dauRDA e de l'Union Progressista Senegalesa (UPS), venguèt president de Senegau en1960 e lo demorèt fins a1980. Mantenguèt lo país sota l'influéncia deFrança — que garda una importanta basa aDakar — e dirigiguèt lo país d'un biais autoritari. En particular, arrestèt lo Premier MinistreMamadou Dia en1962, l'UPS venguèt partit unic en1966 e mantenguèt una administracion basada sus la reconóissença de l'autoritat dei caps locaus.
Fatigat,Senghor laissèt lo poder aAbdou Diouf. Son periòde foguèt marcat per una crisi entraïnada per la demanda dei confrariás religiosas, gropant la màger dei caps tradicionaus, d'introdurre l'ensenhament religiós dins l'ensenhament public. De problemas economics e l'adopcion de politicas d'austeritat compliquèron la situacion e de manifestacions importantas demandèron la demission dau president en1989. Fins a2000, d'eleccions fòrça contestadas permetèron a Wade de gardar lo poder. Pasmens, foguèt finalament obligat de laissar lo poder aAbdoulaye Wade a l'eissida dau segond torn de l'eleccion presidenciala de2000.
En parallèl, lo país deguèt faciar la question deCasamança, region situada au sud deGàmbia, que demandèt sonindependéncia a partir de1980. Après la revirada de manifestacions organizadas per loMovement dei Fòrças Democraticas de Casamança, una guerilha se formèt en1990 entraïnant una guèrra civila ambé de combats esporadics (5 000 mòrts, generalament de civius tuats per de minas) e, dempuei2004, de temptativas malaisadas de negociar un acòrd depatz.
Lo periòde Wade durèt fins a2012. Adoptèt unaconstitucion novèla en2001 e ordonèt divèrsei grands trabalhs per redreiçar l'economia. Pasmens, lei dificultats economics e leis escandòls politics (naufragi dauJoola) persistiguèron entraïnant grèvas, esmogudas e boicòts deis eleccions. Ansin, en2012, après de manifestacions violentas,Abdoulaye Wade deguèt a son torn acceptar sa desfacha e laissar lo poder aMacky Sall.
Senegau es dirigit perMacky Sall dempuei2012. Son partit, l'Aliança per la Republica, ganhèt tanben largament leis eleccions legislativas amb un programa de reduccion deis inegalitats entre leis òmes e lei fremas, de lucha còntra locaumatge e de lucha còntra lacorrupcion. Pasmens, lo país continua de faciar de dificultats importantas illustradas per l'instabilitat governamentalas (tres Premiers Ministres en2012-2015).
1parcialament african 2país insular 3non membre de l'Union Africana4pas reconegut per l'ensemble de la comunitat internacionala mas membre de l'Union Africana
↑J. G. Adams, F. Brigaud, Cl. Charreau e R. Fauck,Études Sénégalaises, connaissance du Sénégal, Fascicule Iii. Climat, sols, végétation, p. 82.
↑Aqueu procès s'acabèt en1916 en cambi de l'instauracion de laconscripcion dins lei quatre vilas.
↑Pasmens, en despiech de son nom, leitiralhaires senegalés èran pas necessariament originaris de Senegau car lo tèrme designava tanben leis autrei soudats recrutats enAfrica Orientala Francesa.
↑Divèrsei restriccions permetèron de limitar lei « non-ciutadans » ais elèits de la societat indigèna (500 000 electors sus una populacion de 16 milions de personas.
↑La Comunautat Francesa (reducha en1961 a Senegau, aMadagascar e ais estats eissits de l'AEF) existiguèt legalament fins a sa dissolucion definitiva durant la revision constitucionala francesa de1995. Pasmens, seis institucions arrestèron de se reünir a la fin de1960.
.png)
