Clima de la Republica Chèca segon la classificacion de Köppen.
Loclima chèc es de tipe continentau amb quauqueis influéncias oceanicas. Leis ivèrns son fregs e umides e leis estius son cauds. Lei geladas e lei tombadas denèu son frequentas d'ivèrn. Dins lei regions d'altitud, lo clima es detipe montanhòl.
La preséncia umana sus lo territòri chèc data d'au mens 750 000 ans. Vèrs 3 000 av. JC, èra poblat per de Protocèltas que formèron pauc a pauc diferentei tribüs. Aquela deiBois, que son territòri èra dicha « Boiohaemum » enlatin, foguèt a l'origina dau nomBoèmia. De pòbles germanics s'installèron tanben dins la region dins lo corrent dau millenari I av. JC e de contactes se formèron amb leiRomans.
Au sègle V ap. JC, leiGrandeis Invasions entraïnèron de transformacions importantas dau poblament de la region. De populacionseslavas i arribèron e divèrsei documents mencionan l'existéncia d'una union de tribüs eslavas entre623 e659. Son cap èra un marchandfranc dichSamo. Foguèt a l'origina d'unestat permanent que se formèt pauc a pauc dins lo corrent dei sègles VIII e IX.
Segon leilegendas, Boèmia foguèt dirigida per un linhatge de ducs e de duquessas eissit deCech, fondator mitic dau pòble chèc. Lo premier sobeiran nonlegendari foguèt lo ducBorivoj Ièr de ladinastia Premíslida, ostau que dirigiguèt la region de872 a1306.
Après lo decès deCarles, son fiuVenceslav IV (1378-1419) li succediguèt. Son rèine foguèt marcat per lei crisisreligiosas. Aquò afebliguèt grèvament Boèmia e preparèt son intrada au sen dau domeni de l'Ostau Habsborg au començament dau sègle XVI.
La premiera crisi foguèt liada auGrand Esquisma d'Occident qu'opausètAvinhon eRoma.Venceslav IV mau capitèt de prendre una decision clara e d'impausar son autoritat. S'alienèt rapidament la Glèisa e lanoblesa boèmia. En1400, leis electors dauSant Empèri li retirèron son títol imperiau. Aquò agravèt lei tensions entre loclergat superior, proprietari dau tèrç dei tèrras e sostengut per l'aristocracia auta, a la pichona noblesa e a laborgesiá chèca. L'origina germanica de la màger part de la Glèisa Boèmia melhorava pas la situacion.
Lei tèsis defendudas per loteologianJan Hus, rector de l'Universitat de Praga, precipitèron una segonda crisi religiosa. Inspiradas per la pensada deJohn Wycliffe, sei posicions èran una critica virulenta de l'opuléncia de la Glèisa e de sei mors. En despiech de sonexcomunicacion en1411,Hus contunièt sa predicacion. Convidat auconcili de Constança per leis autoritats eclesiasticas, i foguèt arrestat en1414. Puei,condamnat a mòrt, foguèt cremat viu lo 6 de julhet de1415. Son amicJiròni de Praga conoguèt un sòrt similar l'annada seguenta.
La condamnacion e l'execucion deJan Hus entraïnèron una reaccion de sei partisans que formèron una liga defensiva per s'aparar còntra lei projèctes de repression de l'emperaireSigismond. En1419, la decision de la Glèisa de privar de comunion lei hussitas entraïnèt lapremiera defenestracion de Praga. Leis escabins catolics de lavila foguèron bandits d'una fenèstra entraïnant l'organizacion de cinccrosadas còntra lei partisans deHus de1420 a1434.
Lei hussitas capitèron de resistir ais armadas catolicas mai se devesiguèron entreutraquistas, de moderats liats ais elèits e laborgesiá, etaboritas, fraccion pus radicala liada au pòble. Lei premiers revendiquèron la secularizacion dei bens de la Glèisa e una primautat dei Chècs au sen de l'Estat. Lei segonds demandavan de reformas socialas fòrça importantas coma la supression dau servatge, l'egalitat entre leis èssers umans e de mesuras prefigurant locomunisme (abolicion de l'Estat, distribucion egala dei bens... etc.).
Fins a1422,utraquistas etaboritas demorèron aliats e infligiguèron una desfacha aiCrosats a labatalha de Vitkov. La meteissaannada, lei hussitas adoptèron lei « Quatre Articles », basa comuna de seis aspiracionsreligiosas. Demandavan lodrech de liura predicacion, lo drech de menar la comunion segon lei practicas hussitas, lo retorn a una Glèisa paura e lo castig public e egau dei pecats mortaus. En1421, confisquèron lei bens dau clergat e de la corona.
Pasmens, a partir de1424, leis oposicions entre lei doas tendàncias dau movement hussita venguèron inconciliablas entraïnant unaguèrra civila. Lei catolics aprofichèron la situacion per organizar de crosadas novèlas que mau capitèron totalament. Deguèron finalament se contentar d'una aliança amb leisutraquistas per desfaire leitaboritas a labatalha de Lipany en1434. Lo cap principau deitaboritas,Prokop Veliky, i foguèt tuat.
En1436, de negociacions entre leisutraquistas eSigismond permetèron d'acabar la guèrra amb la promulgacion deiCompactata que reconoissián l'utraquisme en Boèmia e en Moràvia. Per quant aitaboritas, mau capitèron de remplaçar sei pèrdas e perdiguèron son importància dins leis annadas 1440-1450. Totei lei camps avián agotat sei ressorsas.
La presa de contraròtle de Boèmia per l'Ostau Habsborg
Dins lo corrent de la segonda mitat dau sègle XV, la reconóissença d'unareligion diferenta daucatolicisme en Boèmia e en Moràvia se turtèt a l'ostilitat continua de lapapautat e de la noblesa catolica locala. Ansin, aquò entraïnèt de guèrras novèlas qu'empachèron lo redreiçament boèmi après leiGuèrras Hussitas.
D'efèct,Jòrge de Podebrady, governador,regent puei rèi de Boèmia de1451 a1471, deguèt faciar la denonciacion deiCompactata per lopapaPau II que comencèt la predicacion d'unacrosada novèla en1466. Son comandament foguèt fisat en1468 aMathias Hunyadi, rèi d'Ongria, que foguèt proclamat rèi de Boèmia per lei senhors catolics dau reiaume. Capitèt d'ocupar Moràvia, Lusàcia e Silèsia. En1478-1479,Vladislau, lo fiu deJòrge de Podebrady, capitèt de negociar lapatz amb leisOngrés.Mathias Hunyadi poguèt gardar sei conquistas mai deguèt renonciar a sei pretencions sus Boèmia. Pasmens, en1490, a la mòrt deMathias Hunyadi, son ancian adversari foguèt elegit rèi d'Ongria e aquò li permetèt de reconstituir lo territòri boèmi.
En1516, son fiuLoís li succediguèt coma rèi de Boèmia e d'Ongria. Sobeiran feble, moriguèt sensa eiretier masculin a labatalha de Mohács.Ferrand de Habsborg li succediguèt coma rèi de Boèmia e d'Ongria[2]. Boèmia passèt ansin dins lo domeni Habsborg e lo demorèt fins a1918.
La politicareligiosa deFerrand de Habsborg foguèt favorabla ai catolics (sostèn aijesuistas, creacion d'una collègi catolic enPraga, etc.) mai demorèt pasmens relativament prudenta. D'efèct, Boèmia representava alora mai de la mitat dei revenguts de la dinastia Habsborg e èra la basa de sa poissança. De garantidas foguèron donadas aisutraquitas. En particular, leiCompactata venguèron unalèi organica dau reiaume.
Pasmens, lalibertat religiosa èra solament assegurada per lo catolicisme e l'utraquisme. Ansin, a partir deis annadas 1520, la difusion de laReforma en Boèmia anava entraïnar de tensions novèlas car i trobèt rapidament un nombre important de fidèus. Causèt una scission deisutraquistas entre « vièlhs calixtins », pròches dei catolics, e « neoutraquistas », pròches deiluterians. Contuniant la politica prudenta de son paire, l'emperaireMaximilian II (1562-1576) tolerèt unaConfession Bohemica qu'èra una confession de feprotestanta realizada a partir de la sintèsi de divèrsei corrents religiós boèmis. Aquò favorizèt un raprochament entre neoutraquitas eluterians.
Son successorRodòuf II (1576-1612) — après un refús en1585 — acceptèt de donar un estatut legau a laConfession en1609 amb l'adopcion de laLetra de Majestat qu'autrejava la libertat religiosa a sei subjèctes boèmis. Sobeiran protector deisarts e deisciéncias, atirèt mai d'un artista ò d'un sabent aPraga. Pasmens, politic e generau de pauc de valor, perdiguèt lo poder entre1609 e1612 au profiech de son fraireMatiàs.
De la defenestracion de Praga a la batalha de la Montanha Blanca
La victòria catolica de la batalha de la Montanha Blanca permetèt ai fòrçasimperialas d'ocupar Praga e Boèmia. La repression i foguèt vigorosa e lo país foguèt plaçat sota contraròtle estricte fins ais annadas 1740. En particular, divèrsei mesuras foguèron presas per annular lei consequéncias religiosas e politicas dei predicacions deJan Hus. Ansin, lo periòde1620-1740 foguèt dich « Lei Tenèbras » per leinacionalistas chècs dau sègle XIX.
Tre la presa de Praga, lei predicairesprotestants foguèron expulsats e mai d'un cap protestant foguèt arrestat. 27 foguèrondecapitats en1621. L'Universitat passèt sota lo contraròtle deijesuistas. En1627, lalibertat religiosa foguèt abollida e lo catolicisme venguèt tornarmai l'unic culte autorizat. Dotats de mejans importants, lei jesuistas e la Glèisa Catolica acomencèron una lònga campanha per luchar còntra lo protestantisme. Aperaquí 30 000 familhas, principalament eissidas de laborgesiá e de la pichona noblesa, refusèron de se convertir e deguèron s'exilar. Aquelei pèrdas umanas foguèron agravadas per la perseguida de laGuèrra de Trenta Ans que se debanèt sus lo territòri chèc au començament deis annadas 1630 e a la fin deis annadas 1640. Ansin, entre1618 e1648, la populacion demeniguèt de 2,6 milions a 1,5 milions d'abitants.
De la Guèrra de Succession d'Àustria ai reformas de Josèp II
Dins lo corrent dau sègle XVIII, l'emergéncia dePrússia menacèt la poissança austriana e Boèmia, situada entre lei dosestats, veguèt son importància aumentar. Aquò foguèt confirmat en1741-1742 amb l'acuèlh favorable donat per la populacion de Praga ai tropas prussianas qu'ocupèron lavila[3]. Aquò revelèt lo besonh de reformas que comencèron tre la fin de laGuèrra de Succession d'Àustria (1740-1748).
Durant lo rèine deMaria Terèsa (1740-1780), regardèron subretot l'administracion de Boèmia. En revènge, pendent lo rèine de son fiu,Josèp II (1780-1790), una politica de modernizacion activa foguèt menada per lo govèrn. Lalibertat religiosa foguèt restablida, lei restriccions impausadas ai judieus suprimidas, l'admnistracion centralizada e modernizada, lei privilègis de la noblesa e dau clergat reduchs e loservatge abolit. Aquò li vauguèt l'ostilitat de l'aristocracia e de la ierarquia catolica. Pasmens, permetèt d'establir una libertat de circulacion inedita en Boèmia. Anava permetre de mutacions socialas importantas e favorizar l'aparicion d'un movement nacionalista chèc.
Lonacionalisme chèc apareguèt dins lo corrent deis annadas 1770-1780. Foguèt la consequéncia dei reformas deJosèp II que permetèt ai païsans, que parlavan generalament lochèc, de venir s'installar dins leivilas, onte se parlava generalamentalemand. Aquò donèt una visibilitat novèla auchèc e lo bilingüisme venguèt rapidament la nòrma.
En parallèl, la disparicion de laCompanhiá de Jèsus en1773 liberèt lo mond intellectuau boèmi de la dominacion jesuista. Aquò permetèt auchèc, aperavanslenga de l'eresia hussita, de retrobar un reng prestigiós e una literatura chèca se formèt a partir de la fin dau sègle XVIII. L'istorianFrantisek Palacky (1798-1876) i aguèt un ròtle primordiau amb la publicacion, de1836 a1867, de son « Istòria dei Chècs de Boèmia e de Moràvia » e amb son implicacion dins la vida politica a a partir de1848.
En1848, Boèmia foguèt tocada per laPrima dei pòbles tant en causa que son apartenéncia a laConfederacion Germanica qu'en causa de son sostèn ai revolucionarisaustrians. D'efèct, lei populacions alemandas participèron ais eleccions alemandas de1848 e se formulèt per lo premier còp l'idèa d'un restacament dei regions alemandas deBoèmia a una Alemanha unida.
De son caire, lei Chècs refusèron de participar ai revolucionsalemandas.Frantisek Palacky preferiguèt reünir un congrèseslau que gropèt de delegats chècs,eslovacs epolonés en Praga. Plusors deputats eslaus participèron aViena a l'Assemblada dei pòbles de l'Empèri Habsborg. I foguèron votadas divèrsei reformas liberalas coma la supression dei darriereis institucionsfeodalas. Dins aquò, l'Assemblada deguèt rapidament se desplaçar en Moràvia en causa dei trèbols tocantViena. I assaièt de redigir unaconstitucion respectant leidrechs de cada nacionalitat mai se turtèt a l'oposicion de l'emperaireFrancés Josèp. En març de1849, l'assemblada foguèt dispersada per fòrça.
Un regime autoritari e repressiu succediguèt a la parentèsi liberala de1848-1849. Pasmens, lo declin de l'Empèri Habsborg èra vengut visible e lei desfachasaustrianas còntraFrança en1859 ePrússia en1866 entraïnèron l'establiment dau compromés austro-ongrés de1867.
Aquel acòrd mau contentèt leinacionalistas chècs car Boèmia, que fasiá partida deCisleitània, aviá ges d'autonòmia. Òr, segon elei, loReiaume de Boèmia, qu'èra dirigit per lei Habsborg enunion personala coma loReiaume d'Ongria, podiá pretendre a un estatut a aqueu deis Ongrés. En1871,Palacky trobèt un compromés. En cambi d'un coronament enPraga afirmant sei drechs sus Boèmia, l'emperaireFrancés Josèp confirmariá lei libertats boèmias. Pasmens, aqueu projècte mau capitèt en causa de l'oposicion deisOngrés e deis Alemands de Boèmia.
En consequéncia, lo movementnacionalista chèc venguèt pus radicau amb la fondacion en1878 dauPartit Nacionau Liure. Dins lo corrent deis annadas 1880, foguèt a l'origina de manifestacions importantas e lei tensions entre Chècs e Alemands venguèron pron importantas per justificar la creacion de dos sistèmas d'ensenhament separats. Pasmens, dins lo corrent deis annadas seguentas, lo desvolopament economica de Boèmia permetèt d'amaisar una partida dei problemas entre lei doas comunautats.
D'efèct, durant la segonda mitat dau sègle XIX, laRevolucion industriala agantèt Boèmia entraïnant una aumentacion dau nivèu d'instruccion, de la productivitatagricòla e lo desvolopamentindustriau de la region. Au començament dau sègle XX, Boèmia fasiá partida dei regions pus avançadas d'Euròpa e èra lo còr industriau d'Àustria-Ongria. De mai, en despiech de l'abséncia d'autonòmiapolitica, lei Chècs avián restaurat son autonòmiaculturala e la màger part dei foncionaris (95% en1914) èran chècs. Ansin, la fin dau periòde austrian en Boèmia foguèt l'emergéncia d'artistas majors comaJaroslav Hasek òFranz Kafka.
En1914, lamobilizacion dei Chècs e deisEslovacs en Àustria-Ongria se debanèt sensa problema e la màger part dei caps demorèron fidèus a l'Empèri. Pasmens, una pichona minoritat, comaKarel Kramaf,Tomás Masaryk òEdvard Benes, preferiguèron s'engatjar amb l'Entenduda. En1916, un Conseu Nacionau dei País Chècs foguèt creat perMasaryk eBenes. Un an pus tard, venguèt « checoslovac » quand l'EslovacMilan Stefánik lo jonhèt. Aqueu conseu capitèt de formar d'unitats militaras checoslovacas, compres unaLegion Checoslovaca de 50 000 òmes enRussia, que participèron ai combats dins lo camp aliat.
Aquela ajuda permetèt a la causa dei Chècs e deis Eslovacs d'obtenir lo sostèn de França. En revènge, loReiaume Unit e leisEstats Units gardèron una posicion pus mesurada. Pasmens, après la revirada de negociacions secrètas entre leis Aliats e Àustria-Ongria, l'Entenduda reconoguèt la representativitat dau Conseu Nacionau Checoslovac. Puei, leis eveniments d'accelèron amb la desfacha deis Empèris Centraus. Lo 18 d'octòbre, lo Conseu proclamèt la Republica Checoslovaca e un govèrn provisòri se formèt lo 31 d'octòbre.
A l'eissida de laPremiera Guèrra Mondiala, Chècs e Eslovacs foguèron gropats au sen dau meteisestat en causa de sa participacion comuna a la guèrra e de la proximitatculturala fòrta entre lei dos pòbles. Lo premier problema foguèt la definicion deifrontieras qu'èra de natura diferenta per lei Chècs e leisEslovacs.
Per lei Chècs, lo Reiaume de Boèmia èra la referéncia territòriala de sonestat e ne'n revendiquèron donc leifrontieras. Sostenguts per leis Aliats, que refusèron lei demandas deis Alemands d'èsser integrats a Alemanha, obtenguèron Boèmia, Moràvia e la Silèsia austriana. Pasmens, una partida d'aquela darriera region, lo territòri de Teschen, èra revendicada perPolonha. Aquò entraïnèt una crisi internacionala que foguèt reglada en1920 amb lo partiment dau territòri contestat.
Per leisEslovacs, pòble marginau enÀustria-Ongria, lei referénciasistoricas èran quasi inexistentas e foguèt necessari de lei remplaçar per d'argumentsetnics, economics e militars. Ansin, loTractat de Trianon signat en1920 li donèt un limit fòrça meridionala que passava dins de regionsongresas. Li donèt tanben a l'èst laRutènia Subcarpatica qu'èra poblada d'Ucraïnés. Aqueleifrontieras anavan venir una fònt de tensions dins lo corrent deis annadas 1920-1930.
En1920, foguèt adoptada unaconstituciondemocratica eparlamentària que fondèt la Ia Republica Checoslovaca. Durèt fins a1938.Tomás Masaryk ne'n foguèt lo president fins a1935 avans d'èsser remplaçat perEdvard Benes. Lei dos òmes aguèron un ròtle fòrça important durant aqueu periòde e capitèron de formar en1921 una aliança ambRomania eIogoslavia per protegir losistèma de Versalhas. Tres ans pus tard, una aliança foguèt signada amb França per s'aparar còntra Alemanha. Enfin, en1935, un tractat d'assisténcia mutuala foguèt conclut amb l'Union Sovietica.
Regardant leis afaires intèrnes, la question dei minoritats etnicas foguèt un pensament major dau govèrn. En particular, de tensions apareguèron entre Chècs e Eslovacs en causa d'incomprensions entre lei dos pòbles. D'efèct, d'un caire, lei Chècs mau acceptavan lo particularisme culturau eslovac e, d'autre caire, leis Eslovacs èran irritats per lo nombre important de foncionaris chècs mandats enEslovaquia. Aquò favorizèt l'emergéncia d'un movement autonòmista radicau dominat per de figuras comaAndrej Hlinka eJosef Tiso. La question de la minoritat alemand èra tanben fòrça inquietanta en causa dei progrès daunazisme au sen de son electorat (dos tèrç dei sufragis exprimits en1935).
L'espeçatge deChecoslovaquia dins l'encastre dei cambiaments territòriaus europèus de1935-1939.
A la fin deis annadas 1930, la question de la minoritat trobèt una importància quandAdolf Hitler acomencèt sa politica d'annexion dei territòris poblats de minoritatsalemandas. D'efèct, après la capitada de l'Anschluss qu'aviá demostrat la feblessa de França e dau Reiaume Unit, decidèt d'annexar lo territòri checoslovac deiSudets qu'assostava lei principalei populacions alemandas de Checoslovaquia.
Aquò entraïnèt una grèva crisi internacionala e França mobilizèt en partida sei fòrças per defendre Checoslovaquia. Pasmens, lo Premier MinistrebritanicNeville Chamberlain preferiguèt negociar amb Adolf Hitler. Sensa lo sostèn deLondres,París deguèt calhar e leis acòrds de Munich dau 30 de setembre organizèron lo restacament dei territòris checoslovacs poblats per d'Alemands auIIIen Reich.
Abandonada per seis aliats, Checoslovaquia foguèt rapidament espeçada per sei vesins.Polonha annexèt la partida checoslovac dau territòri de Teschen lo 30 de setembre. Benes demissionèt lo 5 d'octòbre e s'exilèt. Lo 2 de novembre seguent, losud d'Eslovaquia eRutènia foguèron atribuits aOngria per un arbitrage alemand. Puei,Eslovaquia, ont un regimefaissista aviá pres lo poder, proclamèt sonindependéncia lo 14 de març de1939 e se placèt sota la proteccionalemanda. Enfin, dins la nuech dau 14 au 15, lo presidentEmil Hácha foguèt convocat aBerlin onte foguèt obligat de signar la disparicion deChecoslovaquia. Sei darrierei territòris venguèron loprotectorat de Boèmia-Moràvia que foguèt incorporat au Reich fins a la fin de laSegonda Guèrra Mondiala.
Durant laSegonda Guèrra Mondiala, lei territòris checoslovacs foguèron tengudas per Alemanha fins a1945 e conoguèron una ocupacion dura. EnEslovaquia, un regime collaborator dirigit perJosef Tiso sostenguèt activament la politica d'Adolf Hitler. Ansin, participèt a la liquidacion deijudieus d'Euròpa Centrala, formèt d'unitats militars per combatre en Union Sovietica e mandèt un nombre important de trabalhaires en Alemanha. Pasmens, maugrat lo desvolopament de movements de resisténcia, capitèt de mantenir lo país sota son contraròtle fins a aost de1944. Lo país foguèt finalament liberat en1945 per l'URSS eRomania que prenguèronBratislava lo 4 d'abriu.
En Boèmia e Moràvia, la situacion foguèt diferenta car lei requisicions alemandas i foguèron pus importantas. De mai, a partir de setembre de1941, lo « protector » dau país èraReinhard Heydrich, adjonch deHeinrich Himmler. Aquò entraïnèt una multiplicacion dei movements de resisténcia que foguèron despietadosament reprimits. Ansin, per exemple, après l'assassinat deHeydrich en mai de1942, aperaquí un milier d'abitants foguèron tuats e plusors vilatges cremats per leiSS. La liberacion dau país foguèt organizada a partir de1940 per un govèrn enexili presidit perEdvard Benes e per leiSovietics. Se debanèt a la fin de la guèrra e Praga foguèt liberada lo 11 de mai de1945 siá tres jorns après la fin oficiala de la guèrra enEuròpa.
Checoslovaquia perdiguèt 325 000 tuats durant la guèrra siá 2,2% de sa populacion. La màger part dei victimas èran dejudieus (277 000mòrts) e de civiusassassinats en represalhas ais accions de la resisténcia (26 500mòrts). Lo país retrobèt seifrontieras de1937 mai deguèt cedir laRutènia Subcarpatica a l'URSS. Pasmens, Praga obtenguèt lodrech d'expulsar la màger part de sa minoritatgermanofòna entraïnant la disparicion d'un problema qu'èra estada aperavans fòrça espinós per l'estabilitat intèrna dau país.
Après sa liberacion, Checoslovaquia, ocupada per l'armadasovietica, foguèt dirigida per ungovèrn format de sociaus democratas, desocialistas e decomunistas. Un programa comun, adoptat en abriu de1945, prevesiá una aliança amb l'Union Sovietica, una reforma agrària e denacionalizacions. D'eleccions liuras foguèron tanben organizadas en mai de1946. Foguèron ganhadas per leicomunistas que son cap,Klement Gottwald, foguèt cargat per lo presidentBenes de constituir logovèrn.
Pasmens, en1947, acomencèt una crisi grèva que s'acabèt per l'intrada dau país dins lo blòt sovietic. Premier,Checoslovaquia deguèt renonciar auPlan Marshall après una injonccion d'Estalin. Puei, leis accions dau ministre de l'Interior — comunista — còntra lei partits de drecha ò lei collaborators reaus ò imaginaris entraïnèron la demission de dotze ministres non comunistas dau govèrn en febrier de1948. Una grèva insureccionala deis obriers de Praga sostenguèt lo govèrn que veguèt sa posicion renfòrçada. En març, lo ministre deis Afaires EstrangiersJan Masaryk, darrier ministre non comunista d'importància, se suicidiguèt e en mai, una constitucion creèt una « democracia populara ». Lo mes seguent,Benes moriguèt e foguèt remplaçat perGottwald. NomètAntonín Zápotocky, l'organizator dei grèvas de febrier, coma cap dau govèrn marcant la fin de l'instauracion dau regime comunista.
En1951, per de rasons mau conegudas, lo PC subiguèt una purga qu'eliminèt plusors caps istorics comaRudolf Slansky (secretari dau Partit dempuei1945),Vladimir Clementis (ministre deis Afaires Estrangiers en1948-1950),Gustav Husák (ancian cap dau PC d'Eslovaquia) òArtur London.Gottwald moriguèt en1953 eZápotocky en1957. Foguèron remplaçats perAntonín Novotny. Durant aqueu periòde, lo regime demorèt d'inspiracion estaliana mai lei progrès economics li permetèron de se mantenir en plaça.
Aquò cambièt dins leis annadas 1960 quand l'economica checoslovaca conoguèt un periòde d'estanhacion. En1963,Novotny foguèt obligat d'adoptar una politica pus duberta (reabilitacion deSlansky, liberacion de l'arquevesque de Praga, condamnacion dau culte de la personalitat... etc.). A la fin dau decenni, la situacion economica se melhorèt tornarmai e lo nivèu de vida checoslovac èra entre lei pus importants dau blòt de l'Èst. Dins aquò, de criticas duras emergiguèron au sen dau Partit còntraNovotny que deguèt laissar lo poder en genier de1968.
Foguèt remplaçat perAlexander Dubcek, premier secretari dau PC eslovac, qu'adoptèt un programa fòrça reformator. En particular, voliá adoptar un « camin checoslovac vèrs lo socialisme ». Tre sa formulacion, aquelei decisions se turtèron ai criticas puei ai pressions de l'URSS e deis autrei país dau blòt orientau.Dubcek i resistiguèt entraïnant l'invasion deChecoslovaquia per lei tropas dauPacte de Varsòvia lo 20 de julhet. Impausèron una « normalizacion » e cridèronGustav Husák per dirigir lo país e purgar lo Partit.
Gustav Husák dominèt la vida politica checoslovaca fins a la fin deisannadas 1980. Aqueu periòde foguèt caracterizat per una estanhacion economica — mai Checoslovaquia gardèt lo segond nivèu de vida au sen dau blòt sovietic après laRDA — e un regime policier repressiu. Se turtèt a una agitacion quasi permanenta d'intellectuaus organizats a l'entorn de la « Carta 77 » que demandava la fin deis arrestacions arbitràrias e la restauracion dei libertats de pensada, d'expression... etc. Figura principala d'aqueu movement,Václav Havel foguèt arrestat en1977, en1979-1983 e en1989.
A la fin deis annadas 1980, laperestroika deMikhaïl Gorbachov aguèt pas de traduccions concrètas enChecoslovaquia. Lo regime i demorèt fòrça autoritari mai aquò empachèt lo desvolopament dei manifestacions d'ostilitat de la populacion. Afeblidas per lo declin sovietic, leis autoritats acceptèron finalament de durbir de negocacions en novembre de1989 amb un Forum Civic organizat perHavel. Durèron gaire car lo regime comunista s'afondrèt rapidament. Tre la fin de novembre, lo PC abandonèt son ròtle au sen de la societat eVáclav Havel èra elegit president lo mes seguent.
Après son independéncia, la Republica Chèca adoptèt una politica deliberalizacion economica e de raprochament amb l'Occident.Václav Klaus perseguiguèt sa politica de reformas acceleradas entraïnant l'afondrament de l'economia chèca. En1997, foguèt fòrçat de demissionar. Pasmens, loPartit Socialista Democrata (CSSD) obtenguèt solament una majoritat relativa ais eleccions seguentas e deguèt formar una coalicion ambé l'ODS. L'economia se redreiçèt pas avans1999 e la crisi deisannadas laissèt un sovenir prefond au sen de la populacion venguda ostila auliberalisme desbridat. Cas unic dins l'ancian blòt sovietic, loPC Checoslovac, vengutPartit Comunista de Boèmia e Moràvia (KSCM) e que se revendica totjorn daucomunisme, contunia ansin de jogar un ròtle important dins la vida politica chèca.
En parallèl, la Republica Chèca integrèt l'OTAN en1999 e l'Union Europèa en2004. L'ODS, loCSSD e loKSCM dominan la vida politica. Pasmens, un fòrt corrent eurosceptic limita l'integracion au sen de l'UE au minimom. En particular, la Republica Chèca participa pas aumecanisme de taus de cambi europèu e l'adopcion eventuala de l'èuro es regularament repossada. De2000 a2008, l'economia chèca conoguèt de taus de creissença importants (superiors a + 6%/an) avans de conóisser un afondrament brutau en2008-2010. Dempuei aquela data, conoís un periòde d'estanhacion.
Chequia es unarepublicaparlamentària. Lo president es lo cap d'Estat, es elegit per un periòde de cinc ans, amb solament una possibilitat de reeleccion. L'executiu es dirigit pel primièr ministre, Bohuslav Sobotka dempuèi lo 17 de genièr de 2014.
LoParlament a doas cambras: la Cambra dels Deputats (amb 200 membres) e lo Senat (Senát), amb 81 membres.
Lo tèrmeNòu Onda Checoslovaca es estat emplegat per se far referéncia a las innovadoras primièras òbras de directors comaMiloš Forman, amb una estetica opausada a la Nòva Onda Francesa, una tematica e una filosofia fòrça ligadas a la literatura nacionala dels ans 60 e amb los faches de laPrima de Praga, qu'acabèron en impausant una fòrta censura sus las òbras d'aqueles realizadors.
Pendent l'èracomunista, e l'existéncia de l'Estatchecoslovac doas pelliculas fachas dins aquel país ganhèron l'Oscar a la melhora pellicula de parlar pas anglés:La botiga de la carrièra granda (Obchod la korze) deJán Kadár eElmar Klos, ede Trens rigorosament susvelhats (Ostře sledované vlaky, basat en lo roman omonim de l'escrivan Bohumil Hrabal) de Jiří Menzel. En los darrièrs ans, una autra pellicula a obtengut lo prèmi,Kolya del director Jan Svěrák.
