| Biografia | |
|---|---|
| Naissença | 11 de novembre de1931 Chamalièra |
| Mòrt | 15 d'abril de2023 (91 ans) Cebasat |
| Donadas personalas | |
| Auvernhat | |
| Òbras principalas | Bïzà Neirà eNòrma bonaudiana |
Piare Bonaud (en francés:Pierre Bonnaud;Chambalèira, 11 de novembre de1931 –Cebasat, 15 d'abriau de 2023[1]) z-èra un universitari, geograf e autorauvernhat.
Z-èra un daus principaus especialistas d'Auvèrnha, tematica centrala de sas rechèrchas, e sobretot de sa geoistòria. Z-èra tan conegut per sos trabalhs lingüistics sobre l'auvernhat, e los diferents parlars dau centre de França. Forniguèt per aquel darrèir, a travèrs de son associacionÇaucle Tèrra d'Auvèrnha, un còrpus lingüistic complet (una nòrma d'escritura diferenta de la nòrma classica, una gramatica, daus diccionaris) emai siá escrit dins una nòrma pròpria (nòrma bonaudiana contrària a la de l'occitan estandard. L’escòla bonaudiana es fòrça paradoxala: d'un costat, la teoria de Bonnaud sus la lenga ignora certans concèptes de basa de l'estructuralisme e aparentament coneis pas res de lasociolingüistica; tot se mescla amb una ideologia venjativa e extrascientifica contra loclassicisme e la societat modernizada. Mas de l'autre costat, i a a un trabalh gigant de collectatge, de desbarrassament e de publicacion digne d'elògi per son amplitud e per l'interès de l'informacion que provesís.
La revistaBisa nèira e las gramaticas e diccionaris de Bonnaud (1978-80, 1989, GGA, NDGFA), malgrat lors nombrosas errors metodologicas e lor marrida presentacion educativa, demòran fins a uèi los trabalhs mai exaustius sus l'Auvèrnha modèrna.
La França centrala a tanben una granda importança dins sos trabalhs e ne'n z-a tirat le concèpte de «Medioromània» englobantAuvèrnha,Lemosin[2] e las regions vesinas.
Piare Bonaud, promèirament, siguèt mèstre-assistent en geografia vès l'Universitat Blase Pascau deClarmont-Ferrand en 1973.
Siguèt membre de l'Institut d'Estudis Occitans dauPuèi de Doma pendent sa creacion dins las annadas 1960-1970.
Fondèt le Çaucle Occitan d'Auvèrnha en 1970 que venguèt leÇaucle Tèrra d'Auvèrnha en 1974.
Piare Bonaud z-èra un especialista de l'istòria daus diferents espacis d'Auvèrnha mas tanben de la França centrala, que cherchava de botar son istòria endavant. Sos trabalhs sobre aquel subjèct, ente desvolopa l'idèia d'unaMedioromània, an impressionat l'istorian Fernand Braudel.
Sas rechèrchas desbochèron sobre una tèsi nommadaTèrras e lengatges, pòbles e regions que sostenguèt en 1981 vès l'universitat Blase Pascau deClarmont-Ferrand. Siguèt publiada per le Çaucle Tèrra d'Auvèrnha. Una forma mai condensada se publièt en 2003 embei l'òbrad'Auvèrnha : 2600 ans au cuer de Gàllia e de la França centrala : Essai geoistoric.
z-Es tanben a l'origina dau concèpte de Medioromània, zòna geografica culturala e supralingüistica que tapa la França mediana e ente s'obsèrvan de fenomèns pròpris a aquela aira. Fondèt en 2000, per l'estudi d'aquels espacis dau centre de França, leGrop deSovenhic e en 2001 la revistaMedioromània,Estudis sobre la França mediana.
Dins las annadas 1970, après sos trabalhs sobre lenòrd-occitan, Bonaud chamgèt de poent de veguda e promoguèt un auvernhat considerat coma una lenga a part entèira au sen dau grop galloromanic. Maugrat aquela ipotèsi minoritària, sos trabalhs demòran un fons documentari daus mai importants per le domeni de l'auvernhat.
Creèt egalament una nòva grafia per escriure l'auvernhat : l'escritura auvernhata v-unifiada. Dins aquela optica creèt dins las annadas 1970 la revistaBisa Nèira (Bïzà Neirà) e l'associacion Çaucle Tèrra d'Auvèrnha.
Utilizava de còps que i a lenom de pluma dePiare Bounaud per sos escriuts en auvernhat.
Piare Bonaud suggerís una reparticion en tres grandas partidas de l'auvernhat: embei un auvernhat meridionau, un auvernhat centrau e un auvernhat septentrionau. Ajosta una quatreima aira per aquel, franc afectat per l'influença daufrancoprovençal.
Soslinha tanben una cesura importanta, quitament un descopatge mai aisat en doas partidas, entre l'oèst e l'èst de l'espaci auvernhat.
Reconeis tanben d'autras influenças importantas coma aquela daulemosin e dauPeitavin-sentongés a l'oèst, que son d'occidentalismes jusca enCombralha. Lefrancés, sos sa forma dau dialècte berrigaud, dont considèra le borbonés d'oïl coma una varietat, influença tot le nòrd de l'espaci a partir dau nòrd dauPuèi de Doma. D'influenças mai tèunas de dialèctes galloitalics arriban tanben per la mèma rota o le mèma ais que le francoprovençau, valent a dire, despuèi l'èst e la rota deLion.
Piare Bonaud, en mai de son ròtle d'estudi e promocion de l'auvernhat, realizèt maitot un grand nombre de trabalhs sobre los tèxtes e autors de la literatura dialectala en Auvèrnha de sas originas a nòstres jorns.
D'origina sentongesa per son paire, Bonaud s'interessèt aupeitavin-sentongés dont vulgarizèt le nom a la SEFCO (Societat d'Estudis Folclorics dau Centre-Oèst) a partir de la debuta de las annadas 1970. Prepausèt alòrs un sistèma ortografic per lepeitavin-sentongés, adaptat d'aquel qu'aviá prepausat per l'auvernhat (apelat escrituraauvernhata v-unifiada). Aquel sistèma grafic z-es, pasmens, pas enquèra utilizat per los locutors de la lenga en question.
En1973, Piare Bonaud elaborèt una nòva codificacion per l'auvernhat, l'escritura auvernhata v-unifiada. Apareis criticada per quauques cherchaires e escrivansoccitanistas. Son usatge z-es limitat en comparason embei lanòrma classica de l'occitan.
Siguèt l'objèct d'adaptacions per le mèma autor per lePeitavin-sentongés e los parlars septentrionaus daulengadocian (ditsguianés per Piare Bonaud), mas son pas jamai estadas concretizadas e utilizadas per los autors d'aquela lenga de transicion e d'aquel autre dialècte occitan.
 | Cal melhorar l'escritura d'aquel article. L’ortografia, la gramatica, lo vocabulari, la sintaxi o autres aspèctes lingüistics incorrèctes son de verificar. O podètzcorregir ocrear la discussion. |
Lista non-exaustiva
| Registre d'autoritat |
|
|---|
Wikidata:Q3384072
Multimedia:Pierre Bonnaud (geographer)
