Lei premierei mencions dei Pechenegs datan dau començament dausègle VIII. A aquela epòca, èran installats dins la vau deSirdarià, enAsia Centrala[2]. A la fin dausègle IX, segon de tèxtesbizantins, vivián entreVòlga e lo fluviOral. Son presentats coma de barbars practicant lomercenariat per atacar lei pòbleseslaus e leis autreinomadas de la region. Pasmens, venguèron rapidamenttributaris deiCazars, lo pòble nomada dominant dins la partida occidentala de l'estèpa entre lei sèglesVI eIX. Puei, lei Pechenegs deguèron tornarmai migrar vèrs l'oèst en causa d'atacas deisOghozs, un autrepòble nomada, que prenguèron lo contraròtle dei territòris entre lamar d'Aral e lamar Caspiana[3][4].
En causa d'aquela pression, lei Pechenegs se devesiguèron[5]. Una part s'integrèt dins lo sistèma tribau sota dominacioncazara, una autra jonhèt una federacion detribüs turcas e lo rèsta perseguiguèt sa migracion[6][7]. Aqueu darrier grop passètVòlga en889 eDniepr en895. S'alièt alora amb leiBulgars deSimeon lo Grand (893-927) per atacar leiMagiars que quitèron la region per s'installar enPanònia (onte fondèronOngria).
Una partida dei vencuts acceptèt de servirConstantinòble. Foguèron installats dins la region deMoglena, enMacedònia, au sen d'untagma[11]. Pasmens, subiguèron de pèrdas importantas durant lo passatge de lacrosada populara dirigida perPèire l'Ermita, especialament en assaiant de defendreBelgrad. Au començament dausègle XII, detribüs pechenegas, probablament aquelei qu'avián acceptat la senhoriá bizantina, se revoutèron. Foguèron anientadas a labatalha de Beroia en1122 per l'emperaireJoan II Comnèn (1118-1143)[12]. Aqueu còp, lei vencuts anèron enOngria ò se dispersèron per disparéisser dins de circonstàncias desconegudas. Dins aquò, aquela disparicion foguèt pas instantanèa car demercenaris pechenegs èran presents dins l'armada imperiala presenta a labatalha d'Andria en1155[13] e la darriera mencion de Pechenegs en defòra daureiaume d'Ongria data d'una cronicacronicakievana de1168[14].
Aquelei grops subrevisquèron a la disparicion de l'Empèri Pecheneg e s'integrèron aureiaume d'Ongria. En1203, lei Pechenegs encargats de la defensa deifrontieras septentrionalas obtenguèron una carta qu'organizèt una « tèrra dei Pechenegs » (terra Bissenorum enlatin) dotada d'una certana autonòmia[17]. La conversion aucristianisme foguèt pas exigida car l'existéncia de vilatges pechenegsmusulmans es atestada en1224[18]. A partir dausègle XIV, divèrsei decisions reialas autorizèron l'intrada deis Pechenegs aguent l'estatut d'òmeliure au sen de lanoblesa ongresa[19]. Aquò menèt a la disparicion progressiva dei Pechenegs ongrés que foguèroncrestianizats e magiarizats dins lo corrent dausègle XV.
Lacultura e lasocietat pechenegas son mau conegudas en despiech de l'existéncia de descripcions relativament ancianas d'aqueupòble coma aquelaescricha per l'emperairebizantinConstantin VII Porfirogènit (913-959). Pasmens, aquò empachèt pas d'aver plusors elements permetent de distinguir d'especificitats.
L'existéncia dekhans dirigissent lei Pechenegs es de còps mencionada dins de documents e au mens quatre noms son coneguts :Kurya (vèrs970),Metiga (vèrs980),Kuchug (vèrs990) eKizil Beg (vèrs1184)[24]. Lo poder d'aquelei khans sembla pas comparable amb aqueu deGenghis Khan e de sei successors. Au contrari, l'elèitaristocratic pecheneg aviá probablament un ròtlepolitic major, trachsociau frequent en leipòbles nomadasturcs de la premiera partida de l'Edat Mejana.
Lei Pechenegs originaus èranpagans, mai la natura d'aquelareligion es pas coneguda. Au contacte dei pòbles sedentaris presents a l'entorn de lamar Negra, se convertiguèron a l'islam e aucristianisme. Lo procès de conversion a l'islam es pas ben conegut, mai probablament liat a de cambiscomerciaus ò a de contactes amb de presoniersmusulmans capturats per leiBizantins[25]. En revènge, aqueu de la conversion aucristianisme es pus clar car de missions d'evangelizacion son mencionadas dins mai d'un document. La pus importanta es probablament aquela de l'evesqueBruno de Querfurt (974-1009) qu'obtenguèt en1008 l'acòrdi dau grand-princeVladimir lo Grand (980-1015) per intrar dins lo territòri pecheneg[26]. Bruno demorèt cinc mes entre lei Pechenegs e ordonèt unevesque avans sa partença.
Dins aquò, l'adopcion dei religionsmusulmana ecrestiana foguèt un procès fòrça lòng car la preséncia de Pechenegspagans es encara mencionada au sen deitribüs installadas enOngria ausègle XIII. La preséncia de comunautats musulmanas, pron importantas per aver lei sieusvilatges, es egalament sinhalada au meteis periòde. Locristianisme sembla de s'impausar unicament a partir dau sègle XV durant lo procès de magiarizacion e de disparicion dei Pechenegs[27].
(fr) Simon Berger,Une armée en guise de peuple. La structure militaire de l'organisation politique et sociale des nomades eurasiatiques à travers l'exemple mongol médiéval, tèsi, Centre d'études turques, ottomanes, balkaniques et centrasiatiques - CETOBaC, 2022.
(fr) Bernard Le Calloc’h,Des Asiatiques en Hongrie : Khazars, Kabars et Alains, L'Harmattan, 2013.
(fr) René Grousset,L’Empire des steppes, Attila, Gengis-Khan, Tamerlan, París, Payot, 1938.
(en) András Pálóczi-Horváth,Pechenegs, Cumans, Iasians : steppe peoples in medieval Hungary, Corvina, 1989.
(en) Victor Spinei (trad. Dana Badulescu),The Great Migrations in the East and South East of Europe from the Ninth to the Thirteenth Century, Cluj-Napoca, Romanian cultural institute : Museum of Brăila Istros publ., 2003.
(en) Boris Zhivkov,Khazaria in the Ninth and Tenth Centuries, Brill, 2015.
↑Aquelei tèrmes vènon deimotsPechenegi ePechenezi, presents dins lei tèxteseslaus ePatzinakoi ePatzinakitai, presents dins lei tèxtesbizantins. Èran de derivats dau turc ancianbajanaq òbajinaq que significava « bèufraire ». Dins lei tèxteslatins escrichs enEuròpa Occidentala, se tròba lo tèrmePincenarii. Aqueleis apelacions son a l'origina de mai d'un nom devilas e devilatges enOngria, enRomania, enSerbia e enEslovaquia.
↑(pl)Rocznik orientalistyczny, vol. 51 e 52, Naukowe, Państwowe Wydawn, 1998, p. 21.
↑(en) Omeljan Pritsak, « The Pechenegs: A Case of Social and Economic Transformation »,Archivum Eurasiae Medii Aevi, The Peter de Ridder Press, n° 1, 1975, pp. 211-235.
↑(hu) Gyula Kristó,,Háborúk és hadviselés az Árpádok korában, Szukits Könyvkiadó, 2003.
↑(en) Boris Zhivkov,Khazaria in the Ninth and Tenth Centuries, Brill, 2015, p. 135.
↑(en) Victor Spinei,The Great Migrations in the East and South East of Europe from the Ninth to the Thirteenth Century, Romanian Cultural Inst., Center for Transylvanian Studies, 2003, p. 113.
↑(en) Peter Benjamin Golden,Nomads and their Neighbours in the Russian Steppe : Turks, Khazars and Quipchaqs, Ashgate, 2003, p. 64.
↑(fr) Jean-Paul Roux, « Les Petchenègues », dinsHistoire des Turcs : Deux mille ans du Pacifique à la Méditerranée, Fayard, 2000.
↑Locrani dau grand-prince foguèt utilizat per faire una copa (Robin Peck,Sculpture: A Journey to the Circumference of the Earth, Broken Jaw Press, 2004, pp. 69-70).
↑(en) Victor Spinei,The Great Migrations in the East and South East of Europe from the Ninth to the Thirteenth Century, Romanian Cultural Inst., Center for Transylvanian Studies, 2003, p. 108.
↑(en) John Haldon,Warfare, State and Society in the Byzantine World 560-1204, Routledge, 2002, p. 117.
↑(en) Ioannes Cinnamus (trad. Charles M. Brand),Deeds of John and Manuel Comnenus, Columbia University Press, coll. « Records of civilization / sources and studies » (n° 95), 1976, p. 16.
↑(fr) Ferdinand Chalandon,Histoire de la domination normande en Italie et en Sicile, París, A. Picard, 1907.
↑(en) Ivan Katchanovski, Zenon E. Kohut, Bohdan Y. Nebesio e Myroslav Yurkevich,Historical Dictionary of Ukraine, Scarecrow Press, 2013, p. 439.
↑D'un biais paradoxau, lo reiaume crestian d'Ongria, fondat per de nomadas pagans aguent menat abòrd de campanhas e d'incursions per pilhar Euròpa, venguèt lo barri principau de l'Euròpa crestiana còntra leis invasions dei pòbles nomadas seguents.
↑(en) Hamilton Alexander Rosskeen Gibb,The Encyclopaedia of Islam, Brill Archive, 1954, pp. 1012-1021.
↑(fr) Pál Engel e András Kubinyi,Histoire de la Hongrie médiévale. Tome II : Des Angevins aux Habsbourgs, Presses universitaires de Rennes, 2015, p. 72.
↑(en) Katarína Štulrajterová, « Islam in Medieval Hungary : Judicial Power over Muslims as Evidence for the Christian-Muslim ‘convivenza’ »,Bulletin of Medieval Canon Law, New Series vol. 31, 2014, p. 13.
↑(en) Katarína Štulrajterová, « Islam in Medieval Hungary : Judicial Power over Muslims as Evidence for the Christian-Muslim ‘convivenza’ »,Bulletin of Medieval Canon Law, New Series vol. 31, 2014, p. 19.
↑(ru) Н. А. Баскаков,Тюркские языки, Моscòu, 1960, pp. 126-131.
↑(en) Kemal H. Karpat,Studies on Turkish Politics and Society:Selected Articles and Essays, Brill, 2004, p. 441.
↑(en) Victor Spinei (trad. Dana Badulescu),The Great Migrations in the East and South East of Europe from the Ninth to the Thirteenth Century, Cluj-Napoca, Romanian cultural institute : Museum of Brăila Istros publ., 2003, pp. 95 e 181.
↑(en) Peter B. Golden,An Introduction to the History of the Turkic People, Wiesbaden, Otto Harrassowitz, 1992, pp. 265-266.
↑(tr) Tuncer Baykara, « Batı Anadolu'da Bir Peçenek Beği: Kızıl Beğ »,Belleten, vol. 62, n° 235, 1998, pp. 735-746.
↑(en) Thomas Walker Arnold,The preaching of Islam; a history of the propagation of the Muslim faith, Westminster, A. Constable and co., 1896.
↑(en) Gabriel Meier, « St. Bruno of Querfurt », dins Charles Herbermann (dir.),Catholic Encyclopedia. Vol. 3., Nòva York, Robert Appleton Company, 1908.
↑Pasmens, lo nom d'ostauBesenyő, que significa Pecheneg, es encara present enOngria.
