LoPartit Comunista de l'Union Sovietica es lopartit politic que dirigissiá l'Union Sovietica. Es eissit dauPartit Obrier Sociau Democrata de Russia (POSDR), fondat en1898, que recampava lei diferentei tendàncias revolucionàriasrussas inspiradas per lomarxisme. Après divèrsei scissions, lo movement bolchevic fondèt lo POSDR-bolchevic en genier de1912 que prenguèt lo nom de Partit Comunista de Russia (bolchevic) en1918, de Partit Comunista Pansovietic (bolchevic) en1925 e, finalament, de Partit Comunista de l'Union Sovietica en1952. Durant la màger part de son existéncia, de1925 a1990, èrade factopartit unic e son secretari generau èrade facto lo cap de l'Estat sovietic. Lo PCUS foguèt enebit lo 6 de novembre de1991 durant l'afondrament de l'URSS. LoPartit Comunista de la Federacion de Russia es generalament considerat coma son successor.
Lo PCUS èra organizat segon un sistèma piramidau e federau. A sa basa, se trobava lei sòcis dau partit qu'èran recampats en seccions definidas per un luòc de trabalh (usina, administracion, etc.) ò d'un luòc de residéncia (vila, immòble collectiu, etc.). Au mens tres sòcis èran necessaris per crear una seccion. Lo ròtle dei seccions èra de recrutar d'autrei sòcis, d'organizar lapropaganda au nivèu locau e d'assegurar de missions de contraròtle deis administracions localas. Èran dirigidas per un burèu elegit per una durada d'un an.
Au nivèu superior, lo Partit èra organizat segon un quadre territòriau (vila, arrondiment, oblast, republica socialista sovietica). D'efiech, a l'excepcion deRussia qu'aviá pas de partit pròpri, cada republica constitutiva de l'URSS aviá lo sieu partit comunista. En Russia, lei sòcis dau Partit èran dirèctament membres dau PCUS. Leis estructuras encargadas de dirigir lo movement varièron dins lo corrent de son istòria. En1989, èran formadas per :
loCongrès dau PCUS, organizat totei lei 5 ans, qu'èra oficialament l'instància suprèma dau Partit. Èra constituït dei delegats dau Partit e èra encargat de prendre lei decisions importantas e de fixar leis aisses de la politica dau Partit. En realitat, sei reünions èran tròp raras per li permetre d'exercir sei poders.
loComitat Centrau dau PCUS èran l'institucion centrala entre lei congrès. S'ocupava de gerir la vida politica dau Partit e dau govèrn sovietic.
loSecretariat dau Comitat Centrau dau PCUS èra encargat de la direccion dau Comitat Centrau. Èra presidit per lo Secretari Generau qu'èrade facto lo cap de l'Estat sovietic.