La seuna filha Louise Jeanne Mac LeodRudolpf e sonfilh Norman John
Margaretha Zelle nasquèt aLeeuwarden (Frise), d'Adam Zelle, un ric marchand de capèls e de capasneerlandés e d'Antje van der Meulen. Aïnada d'una familha de quatre enfants, agut tres fraires. En1889, lo seu paire faguèt quicanèla, lo parelh se separèt en setembre de1890 e la seuna maire moriguèt uèit meses mai tard en1891. Faguèt d'estudis aLeiden per venir professòra mas foguèt renviada de l'escòla aprèp un escandal implicant una relacion amb lo director[1]. A 18 ans, l'11 de julhet de1895, se maridèt amb un oficièr de la marina neerlandesa de dètz e nòu ans son aïnat, Rudolf MacLeod, amb que s'anèt viure a laÍndias neerlandesas. Aguèron dos enfants, un garçon e una filha (son filh foguèt empoisonada per une serviciala qu'èra l'amanta de son marit, en1899).
En1902, de retorn en Euròpa, divorcièt aL'Aia de son marit qu'èra un òme violent e alcolic. En novembre de1903, faguèt una arribada pauc remarcada aParís, aguèt 26 ans. Jogant sul patronim ecossés de son marit, se faguèt nomenar « Lady MacLeod » e, per viure, se trabalhèt dins un circ coma escudièra. A la prima de1905, amb la collaboracion involontària d'Émile Guimet, lo fondator del musèu del meteis nom, trionf dins un numèro de dançaire erotica exotica jol nom de Mata Hari, significant « solelh » enmalais.
Emplumada, se produguèt dins fòrça capitalas, fasent los titres dels jornals pels seus capèls, los seus cans, las seunas forraduras, los seus joièls e amants. A l'entorn d'ela se créi una legenda: seriá nascuda aJava que los prèstres deShiva que seriá estat iniciada als secrets del culte e de las danças[2]. Lo seu paire èra baron[3]. Son marit, un oficièr superior qu'èra separada, èra fòrça jalós (Mata Hari anèt fins a affirmat que li auriá arrancat un teton en la mordant mas aprèp sa mòrt se trobèt fals[4]). Foguèt tanben unacortisana que se preocupava pas tròp de la nacionalitat de las seunas conquistas. Personalitat flambejaira, s'inventèt atal un personatge e una istòria.
Lo2 de setembre de 1916 que, dins son parcors per obtenir un salconduch perVittel, faguèt l'encontra (que demandava pas) del capitan Ladoux, cap dels servicis du contraespionatge francés. Aquel darrièr l'invitèt far profeitar sa relacions internacionalas e sas facultats del deplaçament al servici de França. Acceptèt contra promessa d'una soma d'un milion de francs… que jamai foguèt pagada. Coma ressortissenta dels Païses Basses, podava liurament passar las frontièras (son país natal essent demorat neutre pendent lo conflite). Per evitar los combats, s'anèt als Païses Basses via Espanha (entontrèt dins la capitale espanòlaMarthe Richard, ambedoas essent jol comandament del colonel Denvignes qu'ala èra[5]) e Granda Bretanha. Cortejada per fòrça oficièrs alliats, foguèt pasmens interrogada pelsservicis britanics que reconeguèron son apartenença als servicis secrets franceses, alara que mai tard los eveniments la desmentiràn. Se sap pas se mentiguèt a aquela occasion, cresent qu'aquela istòria la fasiá mai intriganta, o se los servicis franceses l'utilizavan sens lo reconéisser, a causa de las reaccions internacionalas qu'aquela revelacion provoquèron.
En genièr de1917, l'atacat militar alemand aMadrid, lomajor Kalle que Mata Hari aviá ensejat de seduire, transmetèt un messatge ràdio aBerlin, descrivent las activitats d'un espion, del nom de còde H-21. Los servicis secrets franceses interceptèron lo messatge e, amb las informations que conteniá, foguèron capables d'identificar H-21[6] coma essent Mata Hari. Per estranh, los Alemands chifrèron lo messatge amb un còde que savián plan conegut pels Francese[7], daissant los istorians pensar que la tòca del messatge èra que, se trabalhava efectivament pels Franceses, aqueles poirián decobrir sa dobla identitat e la neutralizar.
Sièis semanas aprèp son retorn deMadrid lo13 de febrièr de1917, lo contraespionatge francés faguèt una perquisicion dins la seuna cambra de l'ostelariáElysées Palace sulsAliscamps (sèti actual de la banca HSBC França). Se trobèt pas de pròba incontestabla, mas lo seu sac conteneniá dos produches farmaceutics que la mèscla podava donar una tinta simpatica — mas que l'un èra pas qu'un contraceptiu eficaç. De telegramas chifrats interceptats establiguèron (e lo reconeguèt) que lo consol alemand alsPaïses Basses li aviá pagat20 000 francs.«Per prètz de las meunas favors», çò presisèt. Per de « rensenhaments », segon los jutges, sens precizar quines.
Mata Hari donèt de fach fòrça pauc d'informacions que siá als Alemands o als Franceses e la sola que siá pro importanta concernava un autre agent doble que aviá infiltrat lo malhum alemand pels servicis secrets franceses. De mai se pòt pensar que trabalhava subretot per laTripla Ententa perque aprèp fòrça amants (serián mai de 150) s'enamorèt a la fin de 1916 d'un capitan rus al servici de França nomenatVadim Maslov, filh d'amiral. Aviá 21 ans e li remembrava benleu lo seu filh mòrt que deviá aver la meteissa edat. Per anecdòta, volava tanben se « venjar » dels Alemands que dins una perquisicion al teatre de Berlin li avián pres totas las seunas forradras per un còst de prèp de80 000 francs.
Accusada d'espionatge al perfièch d'Alemanha dins l'encastre d'una enquèsta somària qu'aparessiá ja l'inspectorPierre Bonny, Mata Hari passèt del l'estatut d'idòla aquel de copabla ideala dins una França traumatizada per laguèrra e que l'armada veniá de coneisser d'importantasmotinariás aprèp l'escac de la batalha delCamin de las Damas. Son avocat aviá pas lo drech d'assistir qu'als primièrs e darrièrs interrogatòris. L'instruccion foguèt assegurada pel capitanPierre Bouchardon, raportaire al Tresen conselh de Guèrra. Atal tituilat, instruiguèt totas los grands afars d'espionatge del primièr conflicte mondial. Lo procès, que lo substitut del Procuror èraAndré Mornet, que prenguèt pas mai de tres jorns sens portar de nòus elements. E mai, pendent lo procès, foguèt abandonada per son amorós Vadim Maslov que la qualifièt « d'aventurièra ».
Foguèt condamada a mòrt e sa gràcia rebutada pel PresidentRaymond Poincaré. Son execucion se faguèt le15 d'octòbre de1917 per fusilhada, dins los valats delCastèl de Vincennes. Segon la legenda, auriá refusat lo bendèl qu'èra prepausat e lençat un darrièr poton als soldats del peloton. Un pauc abans d'èsser fusilhada, Mata Hari se cridèt:«Quina estrannha costuma dels Franceses que d'executar las genls a l'alba!»
Sa familha reclamèt pas lo còrs, que foguèt confiada a lafacultat de medecina de París; foguèt dissecada per d'estudiants de medecina, puèi incinerada e las cendres fuguèron depausadas dins una fòssa comuna.
↑ "note" Mata Hari èra lo 21n agent recrutat pel colonel Hoffmann, de la tresena armada alemanda
↑ En efècte, l'Accion francesa, mejansLéon Daudet, imprimèt en 1916, queMiguel Almereyda, director delBonnet Rouge,«èra imatriculada LB 137 suls ròtles de l'espionatge alemand e donant atal lo numèro H.21 de la dançaira Mata Hari.» — Anne André Glandy,(fr)Le marquis de Roux, 1878-1943, Prefàcia del duc de Lévis-Mirepoix, de l'Acadèmia Frances, Peitieus 1957, 217 paginas,p. 78
