Unamar (AFI: /mar, ma/) es una massa d'aigasalada (dicha « aiga de mar ») que cubrís una partida importanta de la superficia de laTèrra. Dins un sens generau, lo tèrme designa l'ocean mondiau, es a dire l'ensemble deisoceans e dei mars. Dins un sens pus reduch, una mar designa una estenduda d'aiga salada qu'ocupa un espaci geograficament delimitat per de massascontinentalas, de fons marins particulars ò decorrents marins. Ansin, s'aquela espaci pòu comunicar amb l'ocean, a generalament lei sieunas caracteristicas idrologicas. Lei grandslacs salats ocupant lo centre dei depressions continentalas son egalament considerats coma de mar au nivèu idrografic.
Frequentament, lo tèrme « mar » designa un espaci de granda talha ocupat per d'aiga salada. Dins aqueu sens larg, designa donc tota l'estenduda d'aiga salada presenta a la superficia de laTèrra. Dichocean mondiau, l'estenduda principala ocupada per leisoceans cuerb aperaquí 71 % de laplaneta. Dins lodrech internacionau, la mar es definida coma l'espaci situat en delà dau nivèu pus bas agantat per l'aiga sota l'influéncia de lamarèia. Compren lo fons marin, la colona d'aiga e sa superficia e l'espaci aerian que la tresplomba.
Dins un sens estricte, enidronimia, una mar se destria d'unocean per sa posiciongeografica sovent enclavada entre de massas terrèstras ò limitada per de prefondors pus feblas (preséncia d'unplan continentau). Segon aquela definicion, un mar es donc un espaci aguent de condicions maritimas diferentas de l'ocean (diferéncias desalinitat, detemperatura, declima, decorrents marins,fauna eflòra especificas...).
Lei diferéncias engendradas per aquelei fenomèns son fòrça variablas. Per exemple, enMediterranèa, l'evaporacion es pas compensada per leis apòrts fluviaus mai la comunicacion amb l'Ocean Atlantic e laMar Roja permet de redurre l'efiech dau raionament solar. Ansin, la salinitat de laMar Mediterranèa es de 37 g/L, siá una valor relativament pròcha d'aquela de l'ocean mondiau. En revènge, dins laMar Baltica, l'evaporacion febla e leis apòrts importants d'aiga doça entraïnan una baissa significativa de la salinitat (fins a 10 g/L). Lei valors pus extrèmas son observadas dins leimars sarradas onte l'abséncia de contacte amb l'ocean permet a la salinitat d'agantar de variacions importantas (275 g/L per laMar Mòrta).
Latemperatura dei mars pòu tanben presentar de diferéncias importantas amb l'ocean. Aquò es lo resultat de son isolament pus important qu'aumenta leis efiechs detransferiment termic. Lei mars situadas dins de regions caudas an ansin regularament de temperaturas superioras a aquela de l'ocean e, au contrari, lei mars situadas dins de regions frejas pòdon presentar de temperaturas fòrça bassas. Per exemple, enMediterranèa, la colona d'aiga garda mai ò mens la meteissatemperatura (aperaquí 13°C) tota l'annada. Amb lei variacions desalinitat, aqueu fenomèn a de consequéncias importantas sus lafauna e laflòra deisecosistèmas marins.
En causa de sa natura pus isolada e de la proximitat deicontinents, l'aciditat dei mars pòu egalament presentar de variacions importantas a respècte de l'ocean mondiau. Uei, en causa de l'antropizacion de laplaneta, aqueleis efiechs son de còps renforçats dins certanei regions onte la populacion e lapollucion son fòrtas.
Lei mars pòdon presentar de diferéncias de proprietatsopticas a respècte deisoceans. Aquò es lo resultat dei proprietats diferentas de l'aiga (salinitat, temperatura, preséncia desediments...) ò de la preséncia de certaneisespècias. Coma per leis autrei paramètres fisicoquimics, aquelei variacions an d'efiechs sus leis ecosistèmas presents. Per exemple, laMar dei Sargasas, caracterizada per sei colonias d'algas, es un mitan aqüatic fòrçasalat qu'es relativament paure d'un ponch de vistabiodiversitat.
Existís una definicion oficiala, establida per l'Organizacion Idrografica Internacionala, dei mars e deisoceans. Aquò permet de provesir lei noms e limits internacionalament reconeguts per lei diferenteis espacis ocupats per d'aiga salada.
Unamar mediterranèa (òmar intramontanhosa) es una mar quasi sarrada que comunica amb unocean[1]. Pasmens, lodestrech que permet aquela comunicacion es sovent pauc prefond, çò qu'empacha la mesa en plaça de corrents prefonds. Ansin, la mèscla deis aigas prefondas es febla e lei corrents marins presents dins aqueu tipe de mar son engendrats per lei diferéncias de salinitat e detemperatura. Existís dos tipes diferents demar mediterranèa. Lo premier es la mar intercontinentala que separa au mens doscontinents e lo segond es la mar intracontinentala que se tròba a l'interior d'un meteiscontinent. L'exemple caracteristic d'aqueu tipe de mar es, de segur, laMar Mediterranèa.
Unamar epicontinentala es una partida d'ocean que cuerb una partida d'una plataforma continentala. Es donc caracterizada per un fons pauc prefond, sovent inferior a 200 m. L'infléncia oceanica es donc limitada e, generalament, dins aqueu tipe de mar, lei corrents marins son dictats per lo regim deivents dominants. Aqueu tipe de mar es format per leitransgressions marinas. LaMarga es probablament l'exemple pus caracteristic demar epicontinentala.
La nocion demar bordejaira es pas totalament clara. D'efiech, segon una premiera definicion, una marmar bordejaira es una mar relativament prefonda en comunicacion larga amb unocean. Situada dins una region periferica d'aquela ocean, generalament a proximitat d'uncontinent, es sovent somesa a son influéncia e, en retorn, participa a sa dinamica. Pasmens, existís una segonda definicion, pus simpla, que qualifica totei lei mars perifericas d'un ocean de « bordejairas »[2]. Dins aqueu cas, leimars epicontinentalas intran dins la categoria dei mars bordejaires car, se participan gaire a la dinamica de l'ocean, son fòrça dubèrtas.
Unamar interiora es una mar que comunica pas dirèctament amb unocean. Son ansin d'estendudas d'aiga enclavadas entre plusors massas continentalas. L'exemple caracteristic es laMar Negra. Per abüs de lengatge, lei mars de tipe mediterranèu son egalament sovent dichas « mars interioras ». Pasmens, dins lei fachs, son en comunicacion amb un ocean.
Unamar sarrada es una estenduda d'aiga salada qu'ocupa la partida bassa d'un bacinendoreïc. Comunica pas amb una autra estenduda d'aiga e, en drech internacionau, es sovent considerada coma unlac. La mar sarrada pus coneguda es probablament laMar Caspiana.
