Istre (Istres enfrancés) es unacomunaprovençala situada dins lodepartament deiBocas de Ròse e laregion deProvença-Aups-Còsta d'Azur.
L'etimologia d'Istre es mau-segura. Lo luòc apareis per lo premier còp en964 en una carta dau rèiConrad lo Pacific amb l'apelacionYstro. Una premiera teoria remanda aulatinostrea (« üstria ») ò au cèltaIstr-Mel (« montanha d'üstrias »). Una segonda teoria, emesa perCharles Rostaing (1904-1999), prepausa puslèu una explicacion liada a la racina preindoeuropèais (« autor »).
Istre se situa a l'oèst de l'Estanh de Bèrra dins lei regions orientalas deCrau. Loclima es de tipemediterranèa amb unaariditat leugierament superiora au rèsta de la region. Pasmens, la construccion daucanau de Crapona e de divèrsei canaus segondaris permet unaigatge eficaç de la zòna. La vila actuala se tròba principalament entre l'Estanh a l'èst, la basa aeriana a l'oèst, l'Estanh de l'Olivier au nòrd e un sector palunós au sud. Pasmens, lo territòri comunau comprèn tanben lo vilatge d'En Transen que se situa dins lo nòrd, a proximitat de la vila deMiramàs. Lo còr istoric es limitat e lo bastit es relativament recent en causa de l'estatut devila novèla de la comuna. Leis aisses de comunicacion son nombrós e son orientats segon un aisse nòrd-sud que correspònd ai constrenchas geograficas de la vila (terren militar a l'oèst e estanh a l'èst). Lei pus importants son la Departamentala D5 e la Nacionala N1569.
De traças d'ocupacionumana datant de 10 000 avC son estadas descubèrtas sus lo territòri comunau. Durant l'Antiquitat, un oppidum, dichOppidum dau Castelan, ocupèt la cima d'una còla au sud de l'Estanh de l'Olivier dau sègle VI au sègle I avC. Coma d'autreis aglomeracionsceltoliguras de la region, intrèt en contacte amb leiGrècs deMarselha e adoptèt d'elements tecnics coma l'escritura. Amb la conquistaromana de la region, foguèt pauc a pauc abandonat au profiech de sites pus favorables a la construccion en temps depatz.
Durant lei periòdes seguents, Istre foguèt un pichon centre fortificat. D'efiech, uncastrum es atestat en964. Dins aquò, son desvolopament foguèt limitat, probablament en causa de l'ariditat de la region. Ansin, en1793, la populacion èra de solament 2 000 abitants, çò qu'èra pas lo signe d'una aglomeracion importanta. Lo premier eveniment a l'origina de la vila actuala foguèt la fondacion de labasa aeriana en1917. Centre de formacion important durant laPremiera Guèrra Mondiala, gardèt un ròtle major après lo conflicte e fa totjorn partida dei basas aerianas pus importantas deifòrças armadas francesas. En particular, i son estacionats un centre d'assai e una partida dei fòrças estrategicas encargadas dei missionsnuclearas
Lo segond eveniment foguèt la creacion de lazòna industriala de Fòs dins leisans 1970. Per lotjar la populacion, Istre foguèt designada « vila novèla » per logovèrnfrancés. Sa populacion passèt alora rapidament de 9 500 abitants en1962 a 42 000 en2006. Uei, s'es estabilizada a l'entorn d'aquela chifra. En1984, Istre foguèt chausida perGaston Defèrre per venir sosprefectura au detriment dauMartegue e deSelon, lei doas aglomeracions istoricas de la region. Aquela decision venguèt un factor duradís de division entre aquelei comunas. Aquò empachèt pas la creissença d'Istre mai, dempuei leisans 2000, lo bastit dei premiers quartiers construchs necessitan de trabalhs importants de renovacion. En parallèl, plusors cònsols majors de la vila foguèron condamnats percorrupcion.
En causa de son importància istorica febla, Istre a un patrimòni arquitecturau limitat. Pasmens, existís una glèisa romanic dau sègle XIII dins lo centre istoric. Tanben, fau nòtar loPortau d'Arle qu'es un monument deisans 1770 bastit per remplaçar un dei portaus fortificats de l'Edat Mejana. La vila es tanben estacat ai tradicions dei pastres que realizavan cada an latransumància. Per aquò, unafèsta annuala foguèt creada en1964.
.JPG)
.svg)