Iraq foguèt lo brèç de plusorscivilizacions ancianas tre lo periòdemesopotamian. Demorèt un centre politic, culturau e economic major fins a l'afondrament de ladinastia abbassida e la destruccion deBagdad per leiMongòls en1258. Aqueu desastre entraïnèt lo declin de la region que venguèt un enjòc dins l'encastre dei luchas territòrialas implicant leis estats vesins, especialament l'Empèri Otoman ePèrsia. Vengut una region periferica de l'Empèri Otoman, Iraq foguèt formada a l'iniciativa dei poissançascolonialas a l'eissida de laPremiera Guèrra Mondiala. Plaçada sota dominacionbritanica, venguèt oficialament independenta en1932 mai demorèt dins l'orbita deLondres fins a1958. A partir d'aquela annada, una tiera de revòutas d'inspiracionnacionalista menèron lo partitBaas eSaddam Hussein au poder. Marcat per plusors guèrras e un embargò economic internacionau, lo periòdeSaddam Hussein s'acabèt en2003 amb una invasionestatsunidenca qu'entraïnèt l'afondrament deis institucions iraquianas. Dempuei aquela data, lo país es fòrça instable e devesit per de conflictes intèrnessaunós.
Iraq es unestat d'aperaquí 437 000 km² de superficia eissit de l'afondrament de l'Empèri Otoman. Cuerb la màger deMesopotamia e es organizat a l'entorn dau bacin alluviau d'Eufrates e deTigre. Aqueu bacin es una cònca formada de sediments quaternaris que son afectats per de movements tectonics liats a la formacion deimontanhasturcas eiranians. Son altitud mejana es fòrça bassa. Per exemple,Bagdad, situada a mai de 300 km de lamar, a una altitud mejana de 34 m. Pasmens, son relèu presenta d'accidents topografics que son a l'origina de la formacion de zònaspalunencas importantas, especialament dins la region pus bassa dau plan. Lei limits d'aquela cònca son ben definidas aunòrd e a l'èst per leimontanhas deTaurus e deZagros e, ausud-èst, per loGolf Persic. En revènge, a l'oèst e ausud-oèst, lo limitgeografic es mens clar e es format de platèus que se dreiçan lentament au dessüs dau planmesopotamian. Se destria donc tradicionalament quatre regions principalas que son lo desèrt (a l'oèst d'Eufrates),Curdistan (dins lei montanhas dau nòrd), la Mesopotamia Auta (entre lei vaus superiors dei dos fluvis) e la Mesopotamia Bassa (lo plan alluviau eu meme).
L'idrografia d'Iraq es dominada perEufrates eTigre. Lei fònts d'aquelei rius son situats dins lo sud-èstanatolian e son traçat passa perSiria avans d'intrar sus lo territòri iraquian per lo nòrd. Rajan en direccion dau sud-èst onte forman un deltà comun dins la region pus bassa deMesopotamia. Lo canau principau d'aquelei bòcas es lòng d'aperaquí 200 km e es dichChatt el-Arab. Es un axe de comunicacion fluviau important. La quantitat d'aiga drenada per aquelei fluvis es fòrça variabla dins lo corrent de l'annada. Es maximala en abriu-mai (mai de 2 500 m3/s dins la Vau Bassa deMesopotamia) e minimala entre aost e novembre (mens de 500 m3/s). Aquò es a l'origina de vengudas deis aigas que pòdon èsser importantas e de còps entraïnar de modificacions dau traçat dei rius, especialament dins lei regions bassas.
Loclima iraquian es principalamentdesertic e caud. Leis excepcions se troban dins lei regions meridionalas onte l'influéncia deimontanhas modera l'efèct de l'ariditat. Ansin, en direccion dau nòrd, lo clima vèn pauc a pauc plus clement e evoluciona vèrs la semi-ariditat e lo freg dins lei zònas pus autas dauCurdistan Iraquian. Leitemperaturas presentan de variacions fòrça importantas ambé de valors sovent superioras a 40°C durant la sason pus cauda (junh-aost) e inferioras a 0°C pendent lei mes pus fregs (decembre-març). La topografia plana e bassa dau país geina lei movementsatmosferics e l'èr caud pòu estacionar lòngtemps dins lo plan alluviau pendent lei mes cauds, çò que renfòrça l'importància dei temperaturas pus autas (lo maximom es estat observat en 2011 e es egau a 52°C). Lei precipitacions son generalament feblas e compresas entre 100 e 180 mm sus la màger part dau territòri. An luòc entre novembre e abriu, magerament entre decembre e març. Lo nivèu aumenta dins certanei còlas dau sud e dins l'estèpa onte pòu agantar de valors situadas entre 320 e 570 mm, çò que permet la transicion dau clima desertic vèrs un clima semi-desertic. Enfin, dins lei montanhas, l'altitud favoriza mai lei precipitacions que pòdon de còps agantar 1 000 mm anuaus.
En causa de la situacion caotica dau país dempuei2003, l'estructura de la populacion iraquiana es mau coneguda. En2014, la populacion serà estada de 32,58 milions d'abitants. Aperaquí 75% deis abitants èran installadas dins lei regions bassas deMesopotamia. Pasmens, fau tenir còmpte de l'existéncia d'un nombre important de refugiats (au mens 1,3 milions de personas en2011) qu'an quitat Iraq. Estimada a 2 milions en1878 e a 4,8 milions en1947, aquela populacion a aumentat d'un biais important dempuei laSegonda Guèrra Mondiala e agantèt 12 milions d'abitants en1977 e 22 milions en1997 amb un taus de creissença anuau superior a 3%. En2014, consequéncia dau nombre aut de naissenças qu'a sostengut aquela tendància, lo temps mejan èra relativament feble (21,5 ans) e 92,8% deis abitants avián mens de 55 ans.
Leivilas pus importantas son lei ciutats istoricas dau nòrd e leis aglomeracions majoras dau plan alluviau. LacapitalaBagdad (9,5 milions d'abitants en2009) es la pus gròssa e gropava dos tèrç de la populacion. En2009, cinc autre vilas passavan un milion d'abitants :Mossul (3 milions),Basra (2,3 milions),Arbil (2 milions),As Sulaymaniyah (1,6 milions) eKirkuk (1 milion). Lo taus d'urbanizacion èra aut (66,5% en2014) e lo país tèn plusors autrei vilas gropant de desenaus ò de centenaus d'abitants.
En causa de la situacion dau país e dei revendicacions politicas dei comunautats principalas, lo recensament lingüistic d'Iraq es l'objècte d'estimacions variablas. L'arabi e locurd èran oficiaus sus tot lo territòri e l'aramèu (tanben dich assirian) e l'azèri (localament dich turcmèn) avián un estatut cooficiau dins certanei regions. Divèrsei lengas èran tanben parladas per de minoritats pichonas e avián ges d'estatut.
L'arabi es la lenga iraquiana principala. Es parlada dins lei regions centralas e meridionalas e èra en2014 lalenga mairala de 80 a 85% de la populacion dau país. Quatredialèctes arabis i èran parlats : l'iraquian enMesopotamia, lo nòrd-mesopotamian enMesopotamia Auta, lo dialècte dau Golf dins lo sud e l'arabi de Nejd dins lo sud-oèst. Locurd èra la lenga mairala de la màger part dei Curds iraquians, çò que representava 10 a 15% de la populacion. Es parlat dins loCurdistan Iraquian au nòrd d'Iraq.
Lo nombre de locutors dei doas lengas cooficialas serà inferior a 5%. En 2014, èran installats dins lo nòrd. L'aramèu es eissida dei minoritatscrestianas de la region. Un recensament de1994 li donava 220 000 locutors dins tot lo sud-èstanatolian (Turquia,Iran, Iraq eSiria). Es una lenga que presenta un gròs nombre dedialèctes mai una fòrma comuna s'es desvolopada, especialament dins lei zònas urbanas (Bagdad,Kirkuk,Basra eHabbaniya). L'azèri parlat en Iraq es eissit dau dialècte meridionau d'aquelalenga. Es subretot parlat dins la zòna situada au limit entre lei regions arabofona e curdofona, especialament dins la vila de Kirkuk.
Iras es un paísmusulman e l'islam èra la religion d'aperaquí 99% de la populacion en2014. Pasmens, lei musulmans iraquians èran devesits entrechiitas (entre 60 e 65% de la populacion) que se troban principalament dins lo sud-èst esunitas (entre 30 e 35%) que se troban subretot dins lo nòrd. Lei regions centralas èran partejadas entre lei doas tendàncias. ComaMesopotamia es l'endrech d'origina dauchiisme, plusors luòcs sacrats chiistas majors (sanctuaris deNatjaf,Karbala,Samarra e d'Al Khadimiya) se troban sus son territòri e son l'objècte deromavatges e de celebracions importantas. En causa de la lònga dominacion politica dei sunitas qu'an generalament tengut lo poder centrau, lei relacions entre lei doas comunautats èran marridas e d'afrontaments recurrents e murtriers leis opausan dempuei la creacion dau país.
En fòra de l'islam, la religion pus importanta èra locristianisme. Gropava en majoritat denestorians e d'ortodòxs. Lei crestians iraquianas son dichs assirians qu'es un tèrme que designava a l'origina unicament leinestorians d'Orient mai que s'aplica d'ara endavant a totei lei glèisas d'Orient Mejan. Aquela comunautat es principalament installada dins lo plan de Niniva (onte demandan l'establiment d'una region autonòma) e dins lei vilas principalas dau centre e dau nòrd. Son importància demografica a pauc a pauc declinat dins lo corrent dau sègle XX de 10% de la populacion en1950 a 6% en2003 en despiech d'una politica favorabla au desvolopament de la lenga aramèa e de la proteccion dau cristianisme per lo regimebaasista. Dempuei l'invasion estatsunidenca de2003, la disparicion d'aquela politica e l'acomençament de persecucions an accelerat lo declin dau cristianisme iraquian en causa de la fugida d'un nombre important de crestians a l'estrangier. Ansin, en mens de cinc annadas, lo nombre de fidèus dau cristianisme es passat de 6% a mens de 1% (0,8% en2010).
L'autra religion minoritària importanta en Iraq èra l'iazidisme qu'es unareligionmonoteista liada auzoroastrisme. Pasmens, son origina sembla pus anciana car presenta tanben de trachs eissits dei religions ancianas deMesopotamia. Dempuei l'islamizacion d'Orient Mejan, a tanben adoptat certanei rites musulmans. En2014, reunissiá aperaquí 0,2% deis abitants, principalament installats dins l'oèst dauCurdistan Iraquian. Son l'objècte de persecucions imortantas organizadas per lei movements jihadistas presents dins la region[2].
Lei recèrcasarqueologicas dins la region an mostrat una preséncia umama datant d'au mens 450 000 ans perHomo erectus, 65 000 ans perHomo neanderthalensis e perHomo sapiens. Lei premierei traças d'agricultura e deterralha apareguèron vèrs 7 000 av. JC. A partir de 6 000 av. JC, lo melhorament dei tecnicas agricòlas e de domesticacion favorizèt la produccion de viures e lo regropament deis abitants au sen d'aglomeracions. Lo periòde veguèt tanben lo desvolopament de l'utilizacion daucoire, de lapintura (muralha, terralha...) e de labrica.
Au començament dau milleni VI av. JC, la difusion d'aquelei progrès favorizèt l'emergéncia de practicas comunas que formèron lei premierei culturas de l'Istòriaumana :Periòde de Hassuna (5 800 - 5 500 av. JC),Periòde de Samarra (5 600 - 5 000 av. JC) ePeriòde de Halaf (5 500 - 4 700 av. JC). Puei, a l'acomençament dau milleni V av. JC, lei procès de complexificacion de la ierarquia sociala s'accelerèron fins a la formacion dei premiersestats vertadiers dins lo corrent deiPeriòdes d'Obeïd (4 700 - 4 100 av. JC) eUruk (4 100 - 2 900 av. JC).
LaMesopotamia Antica a unaistòria lònga que se pòu devesir entre plusors periòdes diferents :
Periòde d'Uruk finau (3 400 - 2 900 av. JC) que marca l'acomençament de l'Istòria ambé l'aparicion de l'escritura. Lei tèxtes d'aquela epòca son malaisats de tradurre mai semblan èsser de documentsadministratius ò de listas lexicalas. Donan ges d'informacion sus leis evenimentsistorics mai indican clarament l'existéncia d'estats ierarquizats.
Periòde d'Akkad (2 340 - vèrs 2 180 av. JC) marcat par la dominacion de l'Empèri d'Akkad fondat perSargon. Agantèt son apogèu pendent lo rèine deNaram-Sin (vèrs 2 254 - 2 218 av. JC) e dominèt alora tot lo planmesopotamian. Pasmens, l'Empèri mau capitèt de resistir ai migracions dei nomadasgutis que s'installèron dins la region au sègle XXII av. JC e a una tiera de revòutas intèrnas.
Periòde neosumerian (vèrs 2 180 - 2 004 av. JC) acomencèt ambé l'afondrament de la poissançaakkadiana e la restauracion de l'independéncia dei ciutats sumerianas. Dins aquò,Ur prenguèt la primautat au començament dau sègle XII avC e restaurèt un empèri mesopotamian poderós sotaUr-Nammu (2 112 - 2 095 av. JC) eShulgi (2 094 - 2 047 av. JC) de laIIIa dinastia d'Ur. Pasmens, aquel estat s'afondrèt a son torn en2004 av. JC en causa d'una crisi agricòla grèva e d'invasionselamitas eamorritas.
Periòde paleobabilonian ò amorritas (2 004 - 1 595 av. JC) marcat per la dominacion deidinastias amorritas que prenguèron la tèsta dei ciutats mesopotamian. D'efèct, après la disparicion de laIIIa dinastia d'Ur, leis amorritas, a l'origina un pòble nomada, se partejèron la region entre de principats pichons. Fins a la mitat dau sègle XVIII av. JC,Isin eLarsa aguèron la primautat mai declinèron pauc a pauc en causa d'una guèrra quasi perpetuala entre lei doas vilas. Entre1762 e1750, lo rèibabilonianHammurabi conquistèt ansin rapidament la màger part de la region gràcias au declin de seis adversaris e ai divisions deiciutats-estats entre elei. Après samòrt, son empèri declinèt a cha pauc e dispareguèt d'un biais definitiu après lo pilhatge de sacapitala per leisItitas en1595 av. JC.
Periòde mediobabilonian (1 595 - 1 080 av. JC) dominat per la dinastia cassita deBabilònia. Aquela epòca correspond a un declin relatiu de laMesopotamia Bassa au profiech deMitanni e de l'Empèri Medioassirian. S'acabèt amb una crisi grèva entraïnada per leis invasions dei nomadas aramèus que conquistèron la màger part de la region.
Periòde neoassirian (911 - 609 av. JC) marcat per la restauracion de la poissançaassiriana que conoguèt son apogèu ai sègles VIII e VII av. JC. Pasmens, coma leis Assirians assimilavan pas lei pòbles vencuts, deguèron faciar de revòutas permanentas. A partir de650 av. JC, sa poissança militara acomencèt de declinar en causa dei guèrras recurrentas, magerament còntraBabilònia que se revoutèt mai d'un còp per reconquistar sonindependéncia, e foguèt plus sufisenta per mantenir son contraròtle sus la region. Après una guèrra lònga còntra lei Babilonians, lei Medes e leis Escites, foguèron finalament anientats en609 av. JC.
Periòde neobabilonian (625 - 539 av. JC) marcat per la restauracion d'un reiaume deBabilònia poderós perNabopolassar (626-605 av. JC) eNabucodonosòr II (605-562 av. JC). Pasmens, conoguèt un declin rapide e passèt sota lo contraròtle dau sobeiranpèrseCir II, fondator dau premier empèri pèrsa unificat.
Periòdeaquemenida (539 - 331 av. JC) après l'integracion deBabilònia au sen de l'Empèri Aquemenida. La fin dei guèrras quasi permanentas enMesopotamia permetèt a la region de conóisser una prosperitat importanta.
Periòdeseleucida (331 - 140 av. JC) après la conquista de l'Empèri Aquemenida perAlexandre lo Grand e sa division entre sei generaus.Mesopotamia faguèt alora partida de l'Empèri Seleucida. Gardèt sa prosperitat economica mai la cultura tradicionala declinèt au profiech de la cultura grèga, especialament dins lo corrent dau sègle II av. JC.
Periòdepart (140 av. JC - 224 ap. JC) que comencèt ambé la conquista de la region per lei Parts dins lo corrent deis annadas 140-130 av. JC. Veguèt la disparicion definitiva de la cultura mesopotamiana antica e l'abandon dei temples deBabilònia.
Periòdesassanida (224 - vèrs 640) après lo remplaçament de la dinastia parta per aquela deiSassanidas.Mesopotamia venguèt lo centre politic de l'Empèri qu'installèt sacapitala aCtesifont. Poissança majora de la fin de l'Antiquitat, lei Sassanidas foguèron pauc a pauc afeblits per leis atacas deinomadas venguts de l'estèpa eurasiatica e per de conflictes saunós còntra l'Empèri Roman d'Orient. Dins leis annadas 640, l'Empèri poguèt pas resistir ais invasions arabis e dispareguèt en651.
Nascut vèrs570 aLa Mèca,Maomet capitèt d'i fondar e d'i impausar l'islam. A sa mòrt, sei successors capitèron d'assegurar sa posicion dins laPeninsula Aràbia. Puei, a partir de634, acomencèron la conquista dei regions aràbias situadas entre l'Empèri Bizantin e l'Empèri Sassanida. Pasmens, en causa de l'afebliment bizantin e sassanida consecutiu a la guèrra de602-628, l'expansionisme musulman trobèt ges de limit enOrient Mejan e la region de l'Iraq actuala foguèt conquistada dins lo corrent de la fin deis annadas 630 e dau començament deis annadas 640. Pasmens, l'islam i venguèt pas la religion majoritària avans lei sègles IX e X.
Pasmens, de tensions importantas apareguèron au sen dei premierei comunautats earistocraciasmusulmanas (autoritats califalas deMedina, conquistaires arabis installats dins lei territòris novèus, tribüs aràbias rivalas...). En656, après l'assassinat dau califaOthman, sa succession foguèt l'objècte de tensions importantas entreAli ibn Abi-Talib, cosin deMaomet, eMuàwiya, governador deDamasc.Ali èra opausat a l'institucionalizacion de l'islam e a la transformacion dau califa en sobeiran temporau. Criticava ansin lo regime creat perOthman que fasiá partida dau clan deMuàwiya. En657, lei dos pretendents reüniguèron sei tropas avans d'acceptar finalament un arbitratge. Aquò afebliguèt la posicion d'Ali que foguèt assassinat quatre ans pus tard laissant lo poder a son rivau.
Muàwiya fondèt loCalifat Omeia e installèt sacapitala aDamasc. En680, deguèt faciar una revòuta menada perAl-Hussayn ibn Ali, fiu d'Ali, que foguèt batut a executat aKerbala (680). Dins leis annadas 740, d'insureccions originàrias dePèrsia afebliguèron la dinastia omeia. En750, leisAbbassidas prenguèron lo poder e fondèron loCalifat Abbassida. En762, fondèron una capitala novèla aBagdad. Fins a la premiera mitat dau sègle IX, lo Califat demorèt una poissança importanta e foguèt lo centreculturau,religiós escientific pus important de son epòca. Pasmens, a partir deis annadas 820, foguèt a cha pauc afeblit per de conflictes intèrnes e per l'influéncia mai e mai importanta dei mercenaris turcs. Perdiguèt pauc a pauc lo contraròtle dei territòris periferics e en935, èra reduch a la region deBagdad. En946,Bagdad foguèt conquistat per lei Buyídes que gardèron lo califa coma figura religiosa, fònt de prestigi e fònt de legitimat. En1055, leiTurcs Seljokides remplacèron lei Buyídes fins a la restauracion de l'independéncia de la dinastia abbassida per una tiera de califas energics a partir de1152, especialament lo califaAn-Nasir (1180-1225) que conquistèt la màger part deMesopotamia. Dins aquò, dins l'encastre de sa lucha còntra loSultanat de Khwarezm,An-Nasir aviá favorizat l'expansion de l'Empèri Mongòl. En1258, l'aliança entre Abbassidas eMongòls èra rompuda.Bagdad e seis abitants foguèron anientats en febrier entraïnant la fin dauReiaume Abbassida.
Après la conquista deBagdad,Mesopotamia foguèt dominada per denomadas liats aiMongòls e a de tribüs d'originaturca fins au sègle XVI. Pasmens, en causa de la destruccion dau ret d'aigatge qu'èra a la basa de l'agricultura locala dempuei l'Antiquitat, la region conoguèt un declin important e sadesertificacion s'accelerèt. Premier, foguèt integrada au sen de l'Ilkhanat que sa formacion acomencèt en1256 a partir de la fragmentacion progressiva de l'Empèri Mongòl. Aquelestat mancava d'estabilitat e deguèt faciar de crisis religiosas grèvas ambé la difusion de l'islam dins l'aristocracia mongòla e una tiera de còps d'estat e d'insureccions dirigits còntra lei musulmans ò còntra lei tenents de lareligion tradicionala. L'Ilkhanat s'afondrèt donc rapidament e dispareguèt en1335.
Après la conquista otoman, lo territòri foguèt devesit entre tres províncias centradas susMossul,Bagdad eBasra. En causa de sa situacion periferica au sen de l'Empèri Otoman e dau declin irremediable de laRota de la Seda dempuei lo sègle XV, la region retrobèt pas sa prosperitat anciana e demorèt paura. Pasmens, au contrari d'autrei regions marginalizadas de l'espaci otoman, la senhoriá otomana se mantenguèt maugrat lo declin de l'Empèri dins lo corrent dei sègles XVIII e XIX.
Premier, la region venguèt un luòc d'afrontament privilegiat durant lei conflictes entre l'Empèri Otoman ePèrsia (dètz guèrras majoras entre1514 e1823). Aquelei guèrras cambièron pas l'equilibri entre lei dos empèris e lafrontiera s'estabilizèt pauc a pauc. Pasmens, per faciar la menaça pèrsa (ocupacion deBagdad de1622 a1638 ò deBasra de1775 a1779), lei pachas deBagdad aguèron mai e mai d'autonòmia dins lo corrent dei sègles XVII e XVIII. Au començament dau sègle XIX, lo governador Daud (1817-1831) assaièt d'aprofichar aquela situacion per venir independent avans l'arribda d'una expedicion militara turca que restabliguèt aisament la senhoriá otomana.
L'autra caracteristica majora d'aqueu periòde foguèt la manca de dinamisme economic ò intellectuau deis elèits de la region. Aquò entraïnèt la formacion d'una societat dominada per leis elèits turcas e caucasica liadas au poder militar e politic otoman. Quauquei comunautats josievas gardèron un ròtle economic important mai assaièron pas de s'implicar dins la vida politica dau país. Leis elèitschiistas adoptèron una posicion similara e gardèron solament una influéncia religiosa. De mai, leis influéncias estrangieras penetrèron pas lo bacin mesopotamian e la societat iraquiana evolucionèt ansin gaire fins a laPremiera Guèrra Mondiala.
En novembre de1914, l'Empèri Otoman intrèt en guèrra còntra l'Entenduda.Mesopotamia venguèt rapidament un teatre d'operacions ambé la presa deBasra per leiBritanics en novembre de1914. Fins a1917 e la conquista deBagdad en març, lei combats demorèron concentrats en Mesopotamia Bassa. Puei, lei Britanics se dirigiguèron vèrs lo nòrd d'Iraq e agantèron pauc a pauc leifrontieras d'Anatolia avans la fin de la guèrra (presa deDamasc e deMossul en1918).
A la fin de1918, una tiera d'acòrds entre loReiaume Unit,França eItàlia organizèt lo partiment d'Orient Mejan entre aquelei poissanças. La prioritat foguèt inicialament donada au partiment de la region palestiniana e la question iraquiana foguèt alora segondària per lei Britanics que laissèron Mossul ai Francés per leisAcòrds Sykes-Picot. Aquela region èra tanben revendicada per leiTurcs e per leiCurds. L'Iraq actuau foguèt finalament donada ai Britanics en1920 mai la question de la sobeiranetat susMossul foguèt pas reglada avans1924 e son atribucion ais Iraquians per laSDN.
Regardant l'administracion dau territòri, lei Britancis pensavan installar un sistèma dirècte. Pasmens, en julhet de1920, una revòuta tribala degenerèt en insureccionnacionalista dins lei regionssunitas ereligiosa dins lo sudchiita.Londres abandonèt alora son projècte au profiech d'un regime arabi plaçat sota son influéncia. En1921, creèron un Reiaume d'Iraq dirigit perFaisal Ièr (1921-1933). Maugrat l'abolicion dau mandat britanic susMesopotamia en1922 per laSDN, la tutèla britanica demorèt en plaça fins au 3 d'octòbre de1932, data oficiala de l'independéncia iraquiana.
De1932 a1958, lo Reiaume d'Iraq independent demorèt sota l'influéncia dauReiaume Unit. Pasmens, la posicion deLondres s'afebliguèt a cha pauc ambé lo declin de la poissança britanica e lo periòde veguèt tanben l'emergéncia d'actors novèus, especialament l'armada, qu'anavan promòure la defensa d'idèas modèrnas e entraïnar la fin de la monarquia.
D'efèct, dins leis annadas 1920, l'estructura de la societat iraquiana èra totjorn similara a aquela dau sègle XIX. Leis elèitssunita d'origina otomana, tribala ò hachemita contunièron de dominar l'economia dau país principalament gràcias a l'importància de sei proprietats agricòlas. Lei fònts principalas d'oposicion èran lei nomadas arabis dau desèrt (mai ò mens contraròtlats a partir deis annadas 1930) e leis organizacionscurdas que contunièron de refusar son integracion au sen d'unestat dominat per leis Arabis. Aquò entraïnèt la formacion de fòrças armadas iraquianas que venguèron rapidament una fòrça pron eficaça per protegir la monarquia. Lei Britanics retirèron alora la màger part de sei garnisons d'Iraq e en1930, i gardèron solament doas basas aerianas.
Après la mòrt deFaisal en1933, la vida politica foguèt dominada per lei militars e per lo politician probritanicaNuri al-Said que foguèt uech còps cap dau govèrn entre1930 e1958. La tutèla deLondres demorèt importanta fins a la fin de laSegonda Guèrra Mondiala. En particular, en1941, l'armada britanica ocupèt tornarmai Iraq per destituir lo Premier MinistreRachid Ali al-Gillani favorable a un raprochament ambAlemanha. Pasmens, après1945, l'independéncia progressiva dei territòris de l'Empèri Britanic aguèt per consequéncia la demenicion progressiva dau ròtle dauReiaume Unit dins leis afaires intèrnes d'Iraq. Leis annadas 1940-1950 foguèron tanben marcadas per l'emergéncia d'idèas novèlas e modernisatritz inspiradas per lonacionalisme arabi (en particular lopanarabisme) e locomunisme. Se turtèron rapidament au conservatisme de la dinastia hachemita entraïnant d'esmogudas grèvas en1948, en1952 e en1954.
De1958 a1979, Iraq conoguèt una tiera de còps d'estat e d'insureccions popularas qu'entraïnèron la fin de la monarquia e la formacion d'un estat autoritari basat sus una ideologia nacionalista aràbia. D'efèct, en julhet de1958, un còp d'estat militar menat per un grop d'oficièrs progressistas se transformèt rapidament en revolucionrepublicana. Lo generauAbdul Karim Kassem prenguèt lo poder e formèt un regime s'apielant sus lei comunistas e lei nacionalistas. Son govèrn ordonèt divèrsei refòrmas socialas, compres una refòrma agrària, demeniguèt la poissança economica de l'Iraq Petroleum Company e assaièt de negociar ambé lei Curds (fins a1961).
Pasmens, lei dissensions entre movements revolucionaris entraïnèron un còp d'estat militar novèu en1963 dirigit per lei nacionalistas, especialament loBaas.Kassem foguèt executat e remplaçat per lei frairesAbdel Salam Aref eAbdul Rahman Aref. La presa dau poder per lei nacionalistas entraïnèt una onda de repression anticomunista. Dins aquò, lo regime dei fraires Aref foguèt a son torn reversat per un còp d'estat en1968 menat per lei baasistas. Sa politica foguèt principalament centrada sus la secularizacion de la societat, lo desvolopament de l'ensenhament e lo renfòrçament de l'aparelh d'Estat. En1972,nacionalizèt l'IPC, çò que li permetèt de desgatjar de revenguts importants e d'accelerar la modernizacion dau país.
Esquèma generau de la Guèrra Iran-Iraq.Ofensivas terrèstras de la fin de la Coalicion estatsunidenca durant la Guèrra dau Golf (25-28 de febrier de 1991).
Lo decenni 1970 veguèt l'emergéncia progressiva de la figura deSaddam Hussein que venguèt oficialament cap de l'Estat en1979 e lo demorèt fins a2003. Sota sa direccion, lo regime baasista venguèt mai e mai autoritari e corromput. Lei membres de sa tribü e de sa familha ocupèron divèrsei pòstes importants. Una Garda Republicana, còrs militar ben equipat que seisoficièrs èran pereu recrutats au sen de la tribü de Saddam Hussein, foguèt tanben creada per aparar lo regime.
La politica deSaddam Hussein foguèt principalament marcat per laguèrra Iran-Iraq (1980-1988) e laguèrra de Kuwait (1990-1991) e sei consequéncias. La premiera foguèt entraïnada per la volontat iraquiana d'aprofichar lei dificultatsiranianas consecutivas a la Revolucion Islamica de1979. Leis objectius iniciaus de Saddam Hussein semblan pauc precís (reversament dau regime islamic, modificacion a son avantatge deis acòrds de navigacion frontaliera, annexion dei províncias aràbias d'Iran... etc.) mai son armada, mau preparada, se turtèt a una resisténcia acarnada. Sostenguda per l'URSS,França, leisEstats Units d'America e per lei monarquias petrolieras, Iraq capitèt de resistir ai còntra-ofensivas iranianas. Pasmens, lo conflicte s'acabèt per la restauracion daustatu quo ante bellum e Iraq èra estat obligat de s'endeutar pesentament per crompar d'armas.
Après aquela guèrra, Iraq èra vengut la premiera poissança militara aràbia. Òr, aquò inquietava lei monarquias petrolieras (principalament l'Arabia Saudita eKowait) que decidèron d'aumentar la produccion depetròli per demenir lo pretz dau barriu, complicar lo remborsament dau deute deBagdad e afeblir son potenciau militar. Saddam Hussein assaièt de negociar una solucion puei decidèt d'utilizar la fòrça. En aost de1990, sei tropas envaïguèronKowait. Lo govèrn iraquian pensava tenir l'aprovacion dau govèrnestatsunidenc. Pasmens, aquò èra pas lo cas e leis Estats Units refusèron de reconóisser l'invasion. Au contrari, formèron ambé lo sostèn de l'ONU e de l'Arabia Saudita una coalizacion fòrça importanta (34 país) per reconquistar lo territòri kowaitian. Après unaguèrra brèva (17 de genier - 28 de febrier de1991), Kowait foguèt liberat. L'armada iraquiana perdiguèt de desenaus de milièrs e leis infrastructuras dau país foguèron durament bombardats. En mai d'aquò, un embarg economic estrict foguèt mes en plaça per leis Estats Units e l'ONU.
Après1991, Iraq conoguèt un periòde malaisat. D'efèct, tre lo mes de març, d'insureccions acomencèron dins lei regions chiistas e curdas. La Garda Republicana reagiguèt rapidament ambé l'acòrd tacit deWashington que voliá pas reversar Saddam Hussein e lo laissèt liurament reprimir lo movement chiista. Entre lo 7 e lo 14 de març, prenguèt l'avantatge sus l'insureccion chiista que mancava d'organizacion e d'armament. Lo 17 de març, lo fugau de l'insureccion (Basra) èra sota contraròtle (de combats limitats contunièron pasmens fins au començament d'abriu). Puei, l'armada iraquiana se dirigiguèt còntra lei Curds e reconquistèron lei vilas principalas dau nòrd (28 de març - 3 d'abriu). Lei combats s'arrestèron lo 5 d'abriu sota la pression estatsunidenca e lei territòris encara tenguts per lei Curds formèron un Curdistan Iraquian autonòm.
Après aquelei combats, Iraq demorèt sota embarg e leisEstats Units e seis aliats defendiguèron tanben l'utilizacion d'avions militars dins la màger part de l'espaci aerian iraquian. Aquel embarg entraïnèt una crisi economica e sanitària grèva ambé l'afondrament de l'economia dau país e la reaparicion de malautiás grèvas coma locolerà. Pasmens,Saddam Hussein capitèt de se mantenir au poder fins a2003 e una guèrra novèla còntra leisEstats Units d'America.
L'invasion estatsunidenca e l'afondrament de l'Estat
Après leisatemptats dau 11 de setembre de2001, leisEstats Units d'America accusèron lo govèrn deSaddam Hussein de sostenir lo terrorisme islamista a d'aver reconstituit un arsenau d'armas de destruccion massiva. Maugrat lei criticas regardant lei « pròvas » avançadas perWashington e lo refús deFrança e deRussia d'avalizar una intervencion militara, leis Estatsunidencs e lei Britanics ataquèron e conquistèron aisament Iraq (19 de març - 9 d'abriu de2003).Saddam Hussein foguèt capturat lo 13 de decembre, jutjat per sei crimes de guèrras e crimes còntra l'Umanitat e executat en2006.
Pasmens, après aquela victòria rapida, la politica estatsunidenca mau capitèt d'estabilizar. Au contrari, exarcerbèron lei tensions entre Curds, sunitas e chiistas, s'alienèron l'elèit sunita e baasista ambé lo licenciament de totei lei fidèus (militars, foncionaris... etc.) dau regime de Saddam Hussein e deguèron faciar l'arribada de combatents islamistas venguts ajudar lei movements de resisténcia locaus. En mai d'aquò, l'adopcion d'una constitucion basada sus lo modèl estatsunidenc entraïnèt la formacion d'un estat federau feble. Dins lo nòrd, aquò permetèt ai Curds de mantenir son independéicade facto obtenguda en1991. Dins lei regions centralas, aquò causèt un conflicte saunós entre sunitas e chiistas per lo contraròtle de certanei territòris. Lo poder centrau foguèt ocupat per lei chiistas que sei relacions ambéWashington se desgradèron a mesura qu'Iran renforcèt son influéncia.
En2011, leis Estats Units retirèron sei tropas en causa de l'impossibilitat de conclure un acòrd ambé lo govèrn iraquian regardant la creacion de basas estatsunidencas permanentas. Aquela partença agravèt lei dificultats dau govèrn centrau. En2014, deguèt faciar l'emergéncia dau movementEstat Islamic que conquistèt lo nòrd-oèst e la vila deMossul. Menaça tanben lei vilas principalas dei regions centralas, compresBagdad. Dins lo nòrd, lei Curds an aprofichat la situacion per ocuparKirkuk, centre major de l'industria dau petròli.
Iraq es unarepublicafederalaparlamentàriamultipartita qu'aplica lo principi de separacion dei poders. Leis institucions iraquianas son definidas per unaconstitucion adoptada en2005. Redigida dins lo corrent de l'ocupacionamericana, aqueu tèxte es inspirat per laconstitucion deisEstats Units d'America e organiza un poder centrau feble per defugir la restauracion d'una dictatura e per laissar una autonòmia locala pron larga ai minoritats sunitas e curdas. Lo cap de l'Estat es lo President de la Republica que sa fonction es subretot simbolica.
Lopoder executiu es principalament tengut per lo Premier Ministre que noma leiministres daugovèrn. Lopoder legislatiu es teoricament dins lei mans d'un parlamentbicamerau format d'unachambra bassa dicha Conseu dei Representents (325 deputats elegits au sufragi universau per un mandat de quatre ans) e d'unachambra auta dicha Conseu de la Federacion. Pasmens, dempuei2005, ges de Conseu de la Federacion es estat elegit e son ròtle es pas clarament definit dins laconstitucion. Ansin, lo parlament iraquian esde facto monocamerau. Enfin, lo poder judiciari es plaçat sota la direccion d'una Cort Suprèma Federala (unicament cargada dei questions constitucionalas) e d'una Cort de Cassacion.
Lo territòri iraquian es devesit entre 19 governorats que son d'entitats fòrça autonòmas. Aquelei governorats son a son torn devesits entre quatre e dètz districtes, en sota-districtes e en vilatges. Recebon son budget de l'Estat en foncion de sei ressorsas, de sei besonhs e de son importància demografica. Son dirigits per un conseu de governorat, independent dau govèrn centrau, que designa un governador. Lei competéncias dau governador son definidas per lo conseu de governorat. Lei domenis de competència dei governorats regardan la gestion dei doanas, la regulacion dei fònts d'energia electrica, la gestion de l'environament, la planificacion dei politicas de desvolopament locau, la santat publica, l'ensenhament e l'educacion, la gestion dei ressorsasidricas.
De mai, plusors governorats pòdon se gropar entre elei per formar una region qu'es dotada de poders suplementaris coma la possibilitat de constituir lei sieunas fòrças de seguritat. A l'ora d'ara, i a unicament una region que gropa lei governorats que fan partida dauCurdistan Iraquian. Son existéncia es reconeguda per la constitucion e divèrseis acòrds suplementaris li donan una quasi independéncia dins l'encastre d'un Govèrn Regionau Curd.
Lei simbòls nacionaus d'Iraq son constituits d'un drapèu, d'armas, d'un imne e d'una devisa :
lo drapèu foguèt adoptat en2008. Es format de tres bendas orizontalasroja,blanca enegra (colors daupanarabisme) e de la devisa dau paísAllah akbar (« Dieu es grand » enoccitan) escricha amb un sistèmacalligrafic d'inspiracionchiista. Es inspirat per lo drapèu adoptat en1963 après lo reversament de la monarquia.
leis armas iraquianas son compausadas d'unaagla d'aur amb un blason inspirat per lo drapèu iraquian. Lo dessenh de l'agla adoptat en1965 a pauc evolucionat. En revènge, lo blason centrau a conegut divèrseis evolucions en foncion dei cambiaments de drapèu en1991, en2004 e2008.
Dempuei l'adopcion de laconstitucion de2005 e la fin de l'ocupacion militaraestatsunidenca, ladiplomacia iraquiana es principalament dominada per la volontat de reïntegrar son environament regionau e la necessitat d'establir de relacions amaisadas ambé sei vesins. Lo país a tanben una relacion complèxa ambé leisEstats Units d'America que demoran un protector important dau regime en despiech dau retirament de sei tropas perWashington. Pasmens, lei dificultats intèrnas grèvas au sen dau país minan aquela politica car cada comunautat es a assaiar de trobar lo sostèn de protectors estrangiers. Ansin, Iraq es pus un enjòc per lei poissanças regionalas d'Orient Mejan (Iran,Arabia Saudita eTurquia) qu'un actor diplomatic vertadier.
Iran es un partenari important dau govèrn centrau eTeheran a una influéncia politica, economica e religiosa importanta dins lei regionschiistas gràcias ai liames establits ambé lei caps chiistas iraquians dins lo corrent de la dictatura deSaddam Hussein. L'armada iraniana participa tanben a la lucha còntra lei movements jihadistas que menaçanBagdad. Dins aquò, maugrat aquelei relacions bònas, divèrsei subjèctes potenciaus de tension existisson entre lei dos país coma la concuréncia sus lo mercat deisidrocarburs, la rivalitat entre clergats chiistas iranians e iraquians ò la question dau partiment deisaigas dauChatt el-Arab.
Lei relacions ambéTurquia demoran malaisadas. Lo sostèn turc ais autoritats dauCurdistan Iraquian, en particular lo desvolopament de liames economics regardant leis idrocarburs, es un subjècte de tension car lo govèrn centrau redobta leis ambicions dei Curds susMossul eKirkuk. Lei relacions ambé l'Arabia Saudita, protectritz de plusors movements sunitas, son tanben fòrça marridas car lei regions sunitas son vengudas la basa de movements jihadistas (Estat Islamic...) que representan d'ara endavant la menaça principala perBagdad.
Enfin, lei relacions ambé leisEstats Units d'America son fòrça variablas en causa de la volontat dei dos país de virar la pagina de l'ocupacion. En2011, Washington retirèt ansin sei tropas après lo refús de Bagdad d'acceptar lo mantenement de basas estatsunidencas permanentas sus son territòri. Lo raprochament dau govèrn centrau ambIran es estat tanben un motiu de maucontentament perWashington. Pasmens, lo renfòrçament dei guerilhas jihadistas a permes un amaisament dei relacions entre lei dos país e l'armada estatsunidenca participa activament a la lucha còntra l'Estat Islamic.
Lei fòrças iraquianas gropavan en2014 teoricament 272 000 òmes amb un budget d'aperaquí 6 miliards. Pasmens, an subit de pèrdas importantas dins lo corrent d'aquela annada e sa situacion vertadiera es desconeguda. Èran devesidas entre cinc brancas principalas qu'èran una fòrça terrèstra, una fòrça aeriana, una fòrça de defensa antiaeriana, una pichona marina militara e un còrs de fòrças especialas. L'armament es principalament d'originasovietica òrussa eestatsunidenca.
En mai dei fòrças regularas dau govèrn centrau, divèrsei milícias existisson sus lo territòri iraquian. Aquelei dauCurdistan Iraquian alinhavan aperaquí 200 000 òmes amb un equipament e un entraïnament variable. Dins aquò, certaneis unitats son fòrça ben equipadas e organizadas. En2014, an per exemple capitat de resistir ais ofensivas de l'Estat Islamic. Dins lo sud dau país, i a pereu mai d'una milícia chiita. Aquelei tropas gropavan 30 000 òmes e semblavan tenir de liames ambIran regardant son entraïnament e son armament.
Iraq es lo teatre de mai d'un conflicte intèrne dempuei l'afondrament dau regime deSaddam Hussein en2003. Lo pus important es la guèrra còntra l'Estat Islamic qu'ocupa una partida importanta dau país dempuei junh de2014. Pasmens, se fau nòtar la persisténcia de combats entre comunautats sunitas e chiitas e l'existéncia de tensions importantas entre lo govèrn centrau dominat per lei chiitas e l'autoritat regionala curda.
Lo conflicte pus important a luòc dins lo nòrd e lo nòrd-oèst dau país e opausa lo movement islamista dichEstat Islamic, sostengut per divèrsei guerilhassunitas e d'èx-quadres dau Baas, au govèrn centrau e a seis aliats (fòrças curdas e milíciaschiitas). D'efèct, dins lo corrent de2014, l'Estat Islamic a infligit una tiera de desfachas grèvas ai fòrças regularas entraïnant la presa deMossul e la conquista d'aperaquí un quart dau territòri iraquian. Aqueu conflicte se superpausa en partida a l'antagonisme entre sunitas e chiitas qu'es la fònt de combats recurrents dempuei2006.
Lei tensions regardant lo traçat dauCurdistan Iraquian son una fònt potenciala de conflicte. D'efèct, lei Curds revendican lei doas vilas deMossul e deKirkuk que son de centres importants de l'industria petroliera d'Iraq. Pasmens, se troban divèrsei minoritats dins aquelei ciutats que son gaire desirosas de faire partida de Curdistan. De mai, lo govèrn centrau es opausat a la presa de contraròtle per lei Curds dei jaciments petroliers de la region que son pron importants per permetre l'existéncia d'un estat curd independent.
En2013, loPIB iraquian èra d'aperaquí 221 miliards dedolars e lo país, poblat de 34 milions d'abitants, representa un mercat important dins la region. Lo sector agricòla ne'n formava 3,3%, l'industria 64,6% e lei servicis 32,1%. Son economia es dominada per lo sector deisidrocarburs qu'èra a l'origina de 93% dau budget de l'Estat e de la mitat dauPIB. Iraq dispausava tanben dei quatrenei resèrvas mondialas confirmadas depetròli. Pasmens, en causa dei sancions internacionalas e dei conflictes intèrnes, l'industria petroliera iraquiana fonciona en sota-regime dempuei la fin de laGuèrra de 1991.
La diversificacion de l'economia es un enjòc major per estabilizar lo país car lo sector deis idrocarburs es una fònt febla d'emplechs. Ansin, lo desvolopament dau sector privat es considerat coma una prioritat per redurre lo taus de chaumatge (oficialament a 18% en 2014 e probablament situat a 30% en realitat). Dins aquò, la corrupcion e lo còst deis operacions militaras representan d'obstacles importants. La reconstruccion, estimada a 600 miliards de dolars car lei principaleis infrastructuras son estadas destruchas, avança donc lentament, magerament dins lei sectors de l'energia, de l'electricitat, de l'aiga, dei transpòrts, dei comunicacions e de la santat.
Brèç decivilizacions urbanas fòrça ancianas, Iraq a un patrimòniarquitecturau fòrça ric que s'estend sus mai d'un millenari. D'efèct, lei civilizacions dau nòrd e dau sud deMesopotamia desvolopèron lei sieus estiles arquitecturaus tre lo millenari III av. JC. Au servici dau poder, l'arquitectura dau periòde es caracterizada per de monuments massís qu'avián de foncions institucionalas (palais... etc.),religiosas (zigorats,temples, santuaris... etc.) ò militaras (barris... etc.). Pasmens, gràcias ai progrès tecnics, de preocupacions novèlas apareguèron a cha pauc dins lo corrent de l'Antiquitat mesopotamiana e leis Assirians foguèron la premiera civilizacion que desvolopèt de politicas de planificacion urbana.
Après l'afondrament de l'Empèri Assirian, Iraq faguèt generalament partida deis empèris pèrsas successius (Empèri Aquemenida,Empèri Seleucida,Empèri Part eEmpèri Sassanida) fins a la conquista de la region per leis Arabismusulmans. Dins lo corrent d'aqueu periòde, l'arquitectura gardèt son ròtle d'illustracion dau poder dau sobeiran. Pasmens,Cir II i introguèt una dimension novèla destinada a mostrar la diversitat culturala dei pòbles somés a son autoritat. Ansin, d'estiles eissits de pòbles periferics (Fenicians,Egipcians) faguèron son aparicion en Iraq. Lei Parts gardèron lei trachs arquitecturaus aquemenidas mai lei mesclèron ambé l'arquitectura grèga qu'aviá fach son aparicion dins la region ambé l'invasion d'Alexandre lo Grand. Aquela permeabilitat ais influéncias exterioras contunièt durant lo periòde sassanida qu'adoptèt divèrsei trachs arquitecturaus romans.
L'eiretatge sassanida venguèt per la seguida la basa de l'arquitectura abbassida après la conquista d'Iraq per leis Arabis. Pasmens, en causa dei conquistas nombrosas deis Abbassidas, d'influéncias novèlas foguèron importadas, magerament a partir d'Asia Centrala. Pasmens, d'innovacions pròprias apareguèron rapidament, especialament per ornar leimosquetas qu'èran alora de bastiments novèus en Iraq. En particular, apareguèt l'arabesc que conoguèt un succès important e foguèt adoptat per lei regions vesinas. L'art abbassida participèt a l'emergéncia de l'art islamic que dominèt Iraq fins ai sègles XVIII-XIX.
Au sègle XX, la fin de l'isolament dau país entraïnèt l'aparicion deis estiles arquitecturaus occidentaus, especialament dins lei vilas pus importantas, que foguèron liats ai politicas de modernizacion dei govèrns successius. Aquelei corrents foguèron de còps importats dirèctament (Haifa street) ò mesclats ambé d'estiles locaus (Musèu Nacionau d'Iraq, mosquetas de la segonda mitat dau sègle XX... etc.)
Iraq a un patrimòni esculturau fòrça important gràcias a l'utilizacion precòça de l'escultura per representar lei divinitats ò lei personalitats importantas (rèis, sobeirans... etc.) ò per ornar lei construccions. Coma l'arquitectura, l'escultura èra donc au servici dau poder e de la religion. Divèrsei tecnicas èran mestrejadas coma la realizacion de figurinas, de gravaduras, de bas-relèus ò d'estatuas gigantas. Aquel art evolucionèt pauc a pauc mai foguèt conservat per lei civilizacions successivas fins a la conquista aràbia qu'entraïnèt son declin e sa disparicion.
Dins lo corrent dau sègle XX, un art plastic e esculturau iraquian modèrne es aparegut ambé d'artistas comaJawad Saleem (1920-1961) òHabbah (1927-1998) ben integrats au sen dei corrents internacionaus principaus.
Figurina representant un cresent (millenari III av. JC).
Representacion babiloniana de la divessaIshtar (sègles XIX-XVIII av. JC).
Graus ambé de tèstas umanas deNimrud (sègle IX av. JC).
Gravadura assiriana deDur-Sharrukin (fin dau sègle VIII av. JC).
Lamusica faguèt son aparicion sus lo territòri de l'Iraq actuau tre l'Antiquitat. Pasmens, la tradicion musicala eissida deMesopotamia dispareguèt largament ambé la conquista aràbia. En revènge, aquelei dePèrsia e deGrècia gardèron un ròtle significatiu dins l'aparicion de la musicaislamica. Leis Abbassidas favorizèron son desvolopament e aquò foguèt a l'origina de la musica aràbia sabenta qu'es basada sus de concèptesmatematics e sus un sistèma musicau dichmaqam qu'es una escala melodica non temperada onte leis intervals avesinan 3/4 de ton. Aquela musica conoguèt una modernizacion importanta au sègle XIX que li donèt sa forma actuala. En fòra dei maqams, utiliza divèrseis instruments pròpris coma loqanun, loriq, losantur ò lodarbuka.
En parallèl de la musica sabenta classica, existís mai d'una musica populara e tradicionala que se joga generalament per lei celebracions importantas (maridatges... etc.). Lo pareuaubòi-tambor i a un ròtle primordiau. Enfin, dins lo corrent de la segonda mitat dau sègle XX, la musica eissida dei corrents internacionaus dominants (hip hop,rap, musica celtica... etc.) s'es difusada a cha pauc au sen de la societat e a influenciat mai d'un artista locau. Pasmens, dempuei2003, lei musicians e cantaires iraquians conoisson de dificultats importantas per s'exprimir e certanei son estats victimas d'atacas de part de grops islamistas.
Coma per d'autreisarts majors, lo territòri iraquian es lo brèç d'una tradicionliterària fòrça anciana que remonta a laMesopotamia Anciana. Una partida importanta d'aquela literatura es encara conservada gràcias a un trabalh detraduccion.Pèrsia, que conquistèt la region au sègle VI av. JC, e seis estats successors aguèron tanben unaliteratura viva e ben conservada. Aguèt una influéncia importanta sus la literatura abbassida que reprenguèt certaneis òbras majoras de la literatura pèrsa comaLei Mila e una nuech.
La literatura iraquiana modèrna es apareguda dins lo corrent dau sègle XX e es fòrça influenciada per l'istòria e la politica dau país. Foguèt tanben cargada de sostenir la propaganda dau regime. Dos corrents principaus son donc apareguts. Lo premier caracterizat per d'òbras patrioticas foguèt important durant lo periòdeSaddam Hussein e sostenguèt la politica dauBaas. Lo segond assaièt au contrari de se desgatjar deis ideologias e se concentrèt sus de descripcions realistas de la societat. Mai d'un autor d'aquela segonda tendància es estat obligat de s'exilar en causa de la repression ò de la manca de seguretat.
Locinèma faguèt sa premiera aparicion en Iraq en1909 mai i venguèt pas una activitat culturala vertadiera avans leis annadas 1920. Lei premierei produccions iraquianas apareguèron dins lo corrent deis annadas 1940. Lei films d'aqueu periòde èran principalament comerciaus (romança, dança e musica... etc.). Pasmens,Haidar Al-Omar Hassan wa Fitna, adaptacion locala deRomèo e Julieta, conoguèt un succès internacionau en1955.
A partir deis annadas 1950, l'influéncia de l'Estat venguèt pus importanta e lo cinèma iraquian acomencèt de servir leis objectius dau regime. Ansin, lei documentaris e lei ficcions foguèron centrats sus lei tecnologias novèlas (fòrças militaras, aviacion... etc.) e lei progrès tecnics (generalizacion de l'irrigacion... etc.). Aquela tendància se renforcèt ambé la presa dau poder per loBaas. Puei, après1979, lo cinèma deguèt glorificarSaddam Hussein e sostenir sa propaganda. Dins aquò, lei dificultats economicas liats aiguèrras limitèron lo nombre de films produchs e dempuei 1991, locinèma iraquian es plus capable de produrre d'òbras novèlas.
.png)
.png)
.png)
.svg)
.svg)
.svg)
.svg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
%2c_Flag_of_Syria_(1980%25E2%2580%25932024).svg)
