Lodolar estatsunidenc odolar deis Estats Units es lamonedanacionala deisEstats Units d'America. Son simbòl usuau es « $ » e es devesit en 100 cents. Foguèt creat a la fin dau sègle XVIII après l'independéncia deisEstats Units mai foguèt utilizat en concurréncia amb d'autrei monedas durant la premiera partida dau sègle XIX. Amb lo desvolopament de la poissança economica estatsunidenca, venguèt una moneda importanta e remplacèt la liura britanica coma premiera moneda de resèrva après laGranda Guèrra. LaSegonda Guèrra Mondiala consacrèt aquela egemonia qu'es totjorn en cors a l'ora d'ara.
L'apellacion « dolar » es una deformacion dau mot « thaler », unamoneda d'argent europèa intrada en circulacion enBoèmia au sègle XV. Utilizat dins divèrseis Estats alemands, lothaler conoguèt mai d'una variacion fins authaler de Maria Terèsa. Aquela moneda foguèt apreciada per sa qualitat e per son estabilitat. Inspirèt donc la creacion d'autrei monedas coma lapiastra espanhòla. Fòrça utilizada enAmerica, totjorn gràcias a son estabilitat[1],es aquela moneda, dicha « Spanish dollar » per leis Anglés, que serviguèt d'escandau per establir lo dolar estatsunidenc[2][3].
AisEstats Units, lo dolar es sovent dich « buck », un mot que designa lo cèrvi mascle dins lo lengatge familiar deis anglofòns d'America dau Nòrd. L'origina d'aqueu tèrme es l'objècte de doas ipotèsis diferentas, pas necessiàrament incompatiblas entre elei[4]. La premiera es fondada sus l'usatge de balas de pèus decèrvi coma moneda dins locomèrci entreAmerindians eEuropèus. La segonda es establida sus l'apellacion d'un còp depoker.
La fabricacion demoneda sus lo territòri dei Tretze Colonias comencèt en 1690 enMassachusetts. Aquela produccion se generalizèt ais autrei colonias durant la premiera mitat dau sègle XVIII. La liure èra l'unitat monetària d'aquelei pèças e bilhets. Durant laGuèrra d'Independéncia, la rompedura entre lei colons e loReiaume Unit se materializèt tanben au nivèu monetari amb l'emission, tre 1776, de bilhets exprimits en « dolars continentaus » (Continental dollar). Pasmens, aquelei bilhets foguèron imprimits en quantitat excessiva, çò qu'entraïnèt unabancarrota en 1782.
Per empachar lo renovalement d'aqueu problema, foguèt creada laBanca d'America dau Nòrd, la premierabanca modèrna deisEstats Units[5]. Tenent lo ròtle d'una mena debanca centrala primitiva, participèt a l'adopcion dau dolar per loCongrès de la Confederacion lo 6 de julhet de 1785. Puei, lo dolar venguèt lamoneda oficiala deis Estats Units après l'adopcion dauCoinage Act of 1792 (« lèi sus la moneda de 1792 »). Aqueu tèxte definiguèt tanben sei sosunitats en se basant sus losistèma metric : 1 dolar = 10dimes = 100cents = 1 000mills.
La valor dei pèças batudas en 1794 foguèt indexada sus l'argent, çò qu'èra frequent a aqueu periòde. Per exemple, la pèça d'una corona britanica pesava 28,275 g d'argent d'una puretat de 90 %. Per lo dolar, lapiastra espanhòla, d'un pes de 27,067 g d'argent d'una puretat de 89,6 %, demorèt lo modèl. Una massa de 26,96 g d'argent d'una puretat de 89,2 % foguèt chausida. Per lei pèças pus importantas, unaliatge d'aur (91,667 %) e d'argent (6%) foguèt adoptat e la lèi definiguèt l'equivaléncia entre lei dos metaus (1 unitat d'aur èra egala a 15 unitats d'argent[6]). De pèças decoire foguèron tanben fabricadas per lei valors facialas pus feblas (5 dimes e 1 cent).
Lobimetallisme introduch dins leis ans 1790 foguèt un factor de l'expansion estatsunidenca durant lo sègle XIX. D'efiech, per acompanhar laconquista de l'Oèst, lo govèrn s'engatjèt en 1836 a crompar l'argentmetallic amb de pèças de moneda dau meteis pes. Aquò favorizèt la difusion dau dolar sus tot lo territòri estatsunidenc e permetèt d'enebir l'usatge de monadas estrangieras en 1857[7][8]. Gràcias a la descubèrta de minas nombrosas aisEstats Units (e enAustràlia), lei produccions d'aur e d'argent s'equilibrèron per mantenir en plaça l'equilibri economic entre lei dos metaus (fixat a 1 g d'aur per 16 g d'argent).
Pasmens, dins leis ans 1860, la produccion d'argent demeniguèt en causa de laGuèrra de Secession. Aquò aumentèt la valor d'aqueu metau e lei mesas en produccion de minas artesanalas se multipliquèron après lo conflicte. La quantitat d'argent disponibla aumentèt sobde, tendància renforçada per la dubertura de la mina deComstock Lode. Pus importanta vena d'argent descubèrta ais Estats Units, aquela mina produguèt tanben d'aur. Aquel arribada massisa de metaus preciós trebolèt l'equilibri entre l'argent e l'aur. En 1873, lo govèrn federau decidèt donc d'abandonar lobimetallisme amb l'adopcion dauCoinage Act of 1873 (« lèi sus la moneda de 1873 »)[9].
En causa de trèbols interiors, especialament dins lei regions minieras e ruralas, lo govèrn aboliguèt pas oficialament lo bimetallisme e de lèis limitèron la portada de la decision de 1873 durant lo decenni seguent (Bland-Allison Act de 1878 eSherman Silver Purchase Act de1890). Pasmens, la circulacion de pèças d'argent e la possibilitat de cambiar d'argent metallic còntra de pèças dau meteis pes foguèron pauc a pauc reduchas. L'aur foguèt desenant privilegiat per leis autoritats e l'escandau aur foguèt finalament adoptat per lo govèrn en 1900[10].
L'adopcion oficiala de l'escandau aur per leis Estats Units se debanèt en 1900 amb lo vòte dauGold Standard Act que fixèt la valor dau dolar a 1,505 g d'aur. En 1914, lo començament de laPremiera Guèrra Mondiala e l'aumentacion considerabla de la massa monetària enEuròpa permetèt au dolar de venir una moneda de resèrva dins lo mond. D'efiech, gràcias a sa participacion tardiva dins lo conflicte, leis Estatsunidencs poguèron mantenir l'escandau aur e la plaça financiera deNòva York foguèt desenant capabla de rivalizar amb aquela deLondres.
En revènge, lacrisi economica de 1929 aguèt d'efiechs importants sus lo dolar. Per empachar lo cambi dei dolars còntre lei resèrvas d'aur federalas, lo presidentFranklin D. Roosevelt enebiguèt la possession d'aur per d'actors economics privats en 1933. Ignorada per la màger part dei proprietaris d'aur, aquela lèi permetèt de limitar l'amplor de la crisi[11]. Pasmens, Roosevelt foguèt obligat de devaluar. La valor novèla dau dolar foguèt fixada a 0,888 g d'aur.
Durant laSegonda Guèrra Mondiala, lo dolar conoguèt un renforçament novèu en causa de la destruccion dei país europèus e de l'anequeliment de l'economia britanica, incapable de restablir son escandau aur. En 1944, leisAcòrds de Bretton Woods restaurèron donc lo sistèma financier internacionau a l'entorn dau dolar que venguèt l'unica moneda que sa valor èra dirèctament liada a l'aur. Per leis autrei monedas, foguèt instaurat un sistèma de liura convertibilitat e de taus de cambi fixs[12]. Acceptadas per 44Estats, aquelei règlas marcan lo començament de l'egemonia dau dolar dins l'economia mondiala.
Lo sistèma monetari decidit a la conferéncia de Bretton Woods foncionèt ben durant leiTrenta Gloriosas gràcias a una règla implicita : la conversion dei resèrvas de dolar èra jamai demandada. Coma aquela règla èra pas inscricha dins lei tractats, d'excepcions èran possiblas coma la venda de sei resèrvas de dollars per laFrança daugenerau de Gaulle en 1965. De mai, la foncion demoneda de resèrva permetiá ais Estats Units de finançar sei deficits gràcias ai companhiás e ai bancas estrangieras. D'efiech, en causa de son ròtle dins l'economia mondiala, fòrça agents economics internacionaus avián de dollars. Òr, per far fructifiar aqueu capitau, èra aisat de crompar d'obligacions dau Tesaur Estatsunidenc.
Pasmens, a partir deis ans 1960, l'aumentacion dei deficits estatsunidencs causada per laGuèrra de Vietnam, entraïnèt pauc a pauc de pressions fòrtas còntra lo dolar. En particular, dins un contèxte d'inflacion mai e mai importanta, lo risc de veire de demandas de conversion de sei resèrvas de dolars en aur per leibancas centralas estrangieras venguèt una realitat. En 1971, per redurre aquela menaça, lo presidentRichard Nixon decidèt de susprendre la convertibilitat. Puei, après dos ans de negociacions, lo dolar foguèt devaluat en 1973 de 10%. Pasmens, aquò èra pas sufisent per resòuvre lei problemas economics dau periòde e lei taus de cambi fixs, basa dau sistèma de Bretton Woods, foguèron abandonats lo 19 de març de 1973.
Exemple dei variacions dau dolar dempuei 1971 amb la presentacion de son taus de cambi amb l'èuro sus lo periòde 1999-2009.
L'abandon dei taus de cambi fixs marquèt lo començament dau periòde economic actuau. Fins a 1987, lei país desvolopats assaièron de trobar d'acòrds novèus per estabilizar lei variacions monetàrias. En particular, lo dolar conoguèt una baissa importanta a respècte daudeutschemark de 1973 a 1979. Puei, après una intervencion de la resèrva federala (aumentacion deitaus d'interès), l'evolucion invèrsa se debanèt de 1979 a 1985. Aquela annada, lo dolar aviá tornat trobar sa valor de 1973 qu'èra considerada coma tròp auta. De 1985 a 1987, de negociacions assaièron tornarmai d'organizar una demenicion de la valor dau dolar[13]. Pasmens, aquela temptativa capitèt mau. En 1987, entraïnèt uncrac borsier qu'aguèt de consequéncias negativas dins mai d'un país.
Dempuei aquela data, lei govèrns dau G7 refusan d'intervenir per organizar una variacion de la valor dau dolar. La resèrva federala, encargada de sostenir l'economia estatsunidenca, e lo mercat son donc d'ara endavant lei dos agents economics principaus que fixan la valor dau dolar. La valor de la moneda estatsunidenca seguís donc l'actualitat dei crisis economicas e deis intervencions federalas. Per exemple, en 2007-2008, baissèt fòrça en causa de lacrisi deisubprimes. Puei, au començament deis ans 2010, la crisi de la zònaèuro entraïnèt una aumentacion rapida de son cors.
La disparicion dau sistèma de Bretton Woods a gaire menaçat la posicion dau dolar dins l'economia mondiala. D'efiech, en causa de la poissança economica estatsunidenca, la màger part dei país contunian d'aver fisança dins aquela moneda. Lo desvolopament de blòts economics concurrents enEuròpa e enAsia a tanben pauc d'efiechs car lo dolar demòra largament la premieradevisa utilizada dins locomèrci mondiau. Per exemple, en abriu de 2019[14], lo dolar èra implicat dins 88,3% dei transaccions internacionalas còntra 32,3% per l'èuro, 16,8% per loyen, 12,8% per laliura esterlina e 4,3% per lorenminbi.
Uei, lo dolar estatsunidenc a un ròtle centrau dins l'economia mondiala. D'efiech, enmoneda escripturala, es :
la principalamoneda de resèrva utilizada dins lo monde per lei bancas centralas (61% en 2019)[15].
la devisa pus utilizada dins locomèrci internacionau.
la principala devisa tracta sus lo mercat dei cambis. En 2019, èra present dins 88% dei transaccions (còntra 32% per l'èuro)[16].
la devisa dei mercats financiers pus importants de laplaneta. Pasmens, l'èuro èra a menaçar aquela posicion.
Enmoneda fiduciària, l'usatge dau dolar es frequent dins fòrçaEstats. Mai de 50% de son en cors es tengut dins de depaus realizats en defòra deis Estats Units. En mai d'aqueu país, es tanben oficialament utilizat per 11 Estats e per un territòri neerlandés deis Antilhas.
↑(en)Online Etymology Dicionnary, recèrca « buck », consultat lo 3 de junh de 2022,[1].
↑(fr) Claude Fohlen,Les Pères de la révolution américaine, Albin Michel, 1989, p. 155.
↑Gràcias a aquela relacion, l'usatge delingòts d'aur e d'argent èra tanben possible.
↑David A. Martin, « The Changing Role of Foreign Money in the United States, 1782–1857 »,Journal of Economic History, n° 4, 1977, pp. 1009–1027.
↑Dins aquò, la circulacion de monedas d'aur e d'argent estrangieras demorèt una realitat dins lei zònas ruralas fins au començament dau sègle XX.
↑Grant H. Smith,The History of the Comstock Lode 1850-1920, Bureau of Mines & Geology, 1954, p. 153.
↑Michèle Saint-Marc, « La concurrence monétaire internationale : l'approche par la monétarisation », dins l'obratge collectiuCroissance, échange et monnaie en économie internationale : mélanges en l'honneur de Monsieur le professeur Jean Weiller, Économica, 1985, p. 468.
.jpg)
