Ladigestion es lo procèsbiologic de transformacion de lanorridura ennutriments dirèctament assimilables per leicellulas d'unorganisme. Es presenta dins leisorganismeseterotròfs e necessita generalament una succession de mecanismesfisics equimics per rompre l'estructura demoleculas de talha importanta e produrre demoleculas simplas pus aisadas d'absorbir. A generalament luòc a l'interior deis organismes mai d'excepcions nombrosas existisson.
Lei procès de digestion presentan de diferéncias fòrça importantas segon lei diferentei familhas d'organismes. La pus importanta regarda la digestion extèrna ò intèrna. La premiera es relativament simpla e es probablament apareguda avans la segonda. Es basada sus la secrecion d'enzims dins l'environament pròche per i degradar demoleculasorganicas en compausats simples susceptibles d'èsser absorbits per l'organisme[1]. Aqueu tipe de digestion es fòrça utilizat per d'organismes simples coma aquelei dau rèine deiMycota.
La digestion intèrna necessita la preséncia d'unsistèma digestiu. Pus complèxa, permet de tractar la màger part de la matèriaorganica atacada per leisenzims e son environament fisicoquimic es generalament ben optimizat gràcias a de mecanismes de contraròtlebiologic[2]. Aqueu tipe de digestion s'observa en la màger part deis organismes complèxs amb quauqueis excepcions coma leisaranhas qu'an unsistèma digestiu implicant una etapa extèrna.
Franc de procès fòrça primitius[3], totei lei sistèmas de digestion coneguts utilizan d'enzims per degradar dematèriasorganicas. Per aquò, tènon d'organs secretors. N'existís de tipes diferents segon la complexitat de l'organisme. Certanei son dotats de canaus permetent de transportar d'enzims ò de substàncias quimicas dins un endrech precís, de seringas molecularas ò de mecanismes de liberacion devesiculas contenent d'enzims.
Leisenzims digestius son demoleculas capablas de catalizar dereaccions quimicas, generalament de reaccions permetent de rompre unamolecula lònga ò complèxa. A respècte d'autreicatalisaires, leisenzims permèton d'accelerar considerablament lei reaccions de desgradacion mai son fòrça especifics e foncionan dins de condicions fisicas e quimicas ben definidas. Ansin, un enzim donat pòu unicament atacar un grop de moleculas organicas donadas, çò que participa a la definicion dau regim alimentari de l'organisme. Lei substànciasquimicas son sovent de compausatsacids permetent d'abaissar lopH.
En leis organismes complèxs, se tròba sovent un ensemble d'organs, mai ò mens especializats, cargats de descompausar e d'assimilar. Aquel ensemble es dichsistèma òtube digestiu. Entre leis organs principaus observats, se pòdon citar :
lei maissèlas que son d'estructuras ossosas, dotadas dedents, de certaneivertebrats.
lobèc qu'es una formacion cornada, amb de bòrds generalament talhanta, que cuerb lei doas maissèlas de certanei vertebrats (aucèus,tortugas...).
lalenga qu'es un organ poput situat dins la boca de certaneis animaus.
logavais qu'es un organaviari destinat a entrepausar lo manjar. Un organ similar existís en leiformigas e certaneis insèctes sociaus.
l'estomac qu'es un organ permetent de realizar una premiera degradacion de la norridura.
leisintestins que son d'orgnas permetent l'assimilacion dei nutriments per l'organisme.
lacavitat gastrovasculara qu'es un organ unic permet d'assegurar la degradacion tot en assegurant lei premiereis etapas de l'assimilacion dei nutriments. S'observa principalament en leiCnidaria e leiPlatyhelminthes.
En mai de sa capacitat de realizar d'operacions de desgradacion fisicoquimica dau manjar, aqueleisorgans assostan unafauna de microorganismes, principalament debactèris, que participan activament a la descomposicion deis aliments. En un nombre fòrça important d'espècias, lo ròtle d'aquela fauna es primordiau car permet de digerir certaneis aliments resistisson ais enzims de l'organisme. Per exemple, es lo cas dei bactèris daucecum daulapin que li permèton de desgradar lei fibras alimentàrias.
Unfagosòma es una vacuòla formada a l'entorn d'una particula durant safagocitòsi. Permet de concentrar de compausats quimics sus la particula en vista de la destrurre e de la digerir. Es un fenomèn frequent per lei microorganismes e la vidacellulara. Per exemple, es una basa dausistèma immunitariuman[4].
Losistèma digestiu de l'èsser uman es organizat a l'entorn de plusorsorgans intèrnes permetent d'assegurar la fragmentacion e l'absorpcion deis aliments per losang. La premiera etapa a luòc dins laboca e dins l'esofag. Gràcias a l'accion deidents, la norridura es masticada e mesclada amb lasaliva. Puei, es transferida vèrs l'estomac. Constituït d'una pòchi formada demuscles poderós e decellulas emetritz d'unsuc gastric contenent d'acid cloridric e d'enzims digestius, permet de dissòuvre lo manjar per o transformar enemulsion de particulas finas que passan dins l'intestin prim.
L'intestin prim es un tube lòng (4-6m) devesit en tres partidas. Dins la premiera partida (loduodenum), la norridura es tractada amb divèrseisenzims digestius en provenància de glandas dichas annèxas dausistèma digestiu (pancrèas,vesicula biliara,fetge). Permèton d'acabar lo procès de fragmentacion deis aliments que son alora absorbits per losang lòng dau paret intestinau, principalament dins la segonda partida (lojejunum). L'aiga es tanben absorbida car es necessària a la fabricacion dei secrecions digestivas e au bòn foncionament de l'organisme. Enfin, l'intestin gròs permet d'acabar l'assimilacion de l'aiga e de preparar l'excrecion dei fraccions non digeridas.
Esquèma de la premiera partida dau sègle XX presentant l'estomac d'unromiaire.
L'arquitectura generala dausistèma digestiu uman pòu s'observar dins leis autreimamifèrs. Pasmens, leiserbivòrs an generalament d'elements suplementaris que son necessaris a la degradacion dei matèriasvegetalas mentre que leicarnivòrs tènon un sistèma digestiu simplificat per digerir lacarn.
Entre leis adaptacions pus importantas deis erbivòrs, se pòu mencionar l'estomac deiromiaires. Devesit entre quatre pòchis diferentas, es dotat d'unaflòra bacteriana fòrça importanta que permet de multiplicar lei reaccions de degradacion deis aliments (atacas enzimaticas,fermentacion...) per n'extraire lo maximom d'energia. Se pòu egalament citar lo desvolopament important de la premiera partida de l'intestin gròs, locaecum, deirosigaires. Coma l'estomac dei romiaires, permet lafermentacion deis aliments per produrre de quantitats importantas de nutriments a partir d'una alimentacion paura.
Leisaucèus dispausan d'unsistèma digestiu fòrça eficaç[5] qu'es capable d'entretenir unmetabolisme fòrça rapid. Presenta de similituds amb aqueu deimamifèrs car lofetge e lopancrèas i tènon lo meteis rótle. Pasmens, es egalament formada d'adaptacions especificas. Ansin, l'esofag es generalament larg, especialament en leisespèciascarnivòras, per permetre l'estocatge de manjar ò lo transpòrt d'una presa. Aquela particularitat es completada per l'existéncia d'una pòchi extensibla, dichagavais, que permet de gardar de resèrvas de norridura. Desprovesit de glandas digestivas, aquelorgan favoriza l'umidificacion deis aliments avans son transferiment vèrs l'estomac. Es fòrça important per leis aucèus granivòrs que l'utilizan per manjar de quantitats importantas degranas avans d'anar s'escondre per lei digerir.
L'estomac es compausat de doas pòchis successivas. La premiera, dichaproventricul, es alongada e extensibla. Contèn deglandas especializadas secretritz dausuc gastric. La segonda es unorganmuscular dichperier. Permet de trissar e de mesclar leis aliments. Sa longor varia segon lo regime alimentari de l'animau. Es còrt en leicarnivòrs e lòng en leis erbivòrs. Per melhorar son foncionament, certaneisespècias, generalament granivòras, avalan de pèiras[6]. Dins certaneis espècias carnivòras, loperier es pus cort e tèn puslèu lo ròtle de separator e de filtre en permetent de separar leis elements indigeribles (òs,pluma,fusta,quitina,dent...) que son regitats per lobèc sota la forma depelòtas.
Coma per leis autreivertebrats, la longor totala de l'intestin varia segon lo regime alimentari. Es ansin pus cort per lei carnivòrs e pus long per leis erbivòrs. L'intestin prim permet la recepcion d'enzims digestius qu'acaban la desgradacion deis aliments avans son absorpcion. Pasmens, dins lo cas deis aucèus, lei glandas annèxas a l'origina d'aquelei secrecions (fetge,pancrèas...[7]) an unvolum relativament important car dèvon produrre una quantitat gròssa d'enzims per compensar l'abséncia demasticacion. L'intestin gròs varia fòrça amb la proporcion decellulòsa contenguda dins la norridura. Per exemple, es desvolopat dins leis aucèusmaritim que son susceptibles de consumar d'algas.
La sortida dau sistèma digestiu es formada per lacloaca. Aquelorgan permet de collectar e d'eliminar lei descais eissits de divèrsei sistèmas de l'organisme coma, per exemple, aquelei en provenància deirens.
Leireptils e leisanfibians an unsistèma digestiu relativament similar. Generalamentcarnivòrs, an unalenga lònga e extensibla qu'es utilizada, en mai d'una espècia, per capturar de presas que son avaladas sensamasticacion[8]. Pasmens, existís d'autrei metòdes de captura. Per exemple, en leisèrps, la boca es dotada decròcs permetent l'injeccion d'unvenin.
L'esofag e l'estomac an donc unaelasticitat importanta per permetre lo passatge dei presas. L'ingestion d'aliments quasi intactes entraïna egalament de duradas de digestion lòngas (plusorssetmanas per certaneicrocodils) e demanda la secrecion d'enzims digestius poderós capables d'atacar lei teissuts durs (òs,dents...). Aquelei substàncias son produchas per l'estomac, lofetge (amb un estocatge dins unavesicula biliara) e lopancrèas. Coma per losistèma digestiu uman, leisenzims pancreatics e labila arriban dins lo duodenum. Puei, lo rèsta de l'intestin permet l'absorpcion dei nutriments. Lei partidas indigeriblas son concentradas amb lei descais eissits d'autrei sistèmas organics e eliminadas per uncloaca.
Lo sistèma digestiu deipeis es organizat segon un esquèma similar ais autreivertebrats e sa longor generala varia en foncion dau regime alimentari. Pasmens, tèn tanben de trachs pròpris. Comença amb la boca que permet d'avalar leis aliments per lei transferir vèrs l'esofag. I a ges demasticacion e leipeis an pas de glandas salivalas. L'esofag es extensible per permetre ai peis d'ingerir de quantitats importantas. Permet pereu d'iniciar lo trissatge de la norridura.
Sa degradacion vertadiera comença dins l'estomac ont es trissada e atacada per d'enzims digestius. Aquela accion es completada per de diverticuls alonjats que son dichscaeca pilorics. Aqueleisorgans son a l'origina dei secrecions enzimaticas e permèton d'absorbir una partida dei nutriments. En certaneisespècias, remplaçan totalament l'estomac.
L'intestin es generalament devesit en doas partidas e son ròtle principau es d'acabar la degradacion dau manjar e de'n realizar l'absorpcion[9]. Per aquò, recebe d'enzims suplementaris produchs dins lofetge e lopancrèas. La longor de l'intestin varia varia fòrça. D'un caire, pòu èsser considerablement reduch mai, d'autre caire, pòu agantar de longors fòrça importantas. En certaneis espècias, se tròba un intestin, dich espirau, qu'es drech e enviroutat per una estructura torsada que permet de multiplicar la superficia de cambi entre lo contengut intestinau e losistèma circulatòri dau peis.
D'un biais generau, leisinsèctes dispausan d'unsistèma digestiu organizat a l'entorn d'un tube devesit en tres partidas que son dichas intestin anterior, intestin mejan e intestin posterior. Permet l'organizacion de reaccions catabolicas que degradan demoleculas complèxas compausats deproteïnas, desucres, delipids e d'acids nucleïcs en moleculas pus pichonas coma desucres simples e d'acids aminats que son absorbits. Aquel ensemble es completat per de glandas salivalas e de sèrvas desaliva[10]. En certaneisinsèctes sociaus, existís tanben una pòchi, dichagavais sociau, que permet d'estocar lo manjar per o donar a un autre individú de la colonia.
Leisaranhas an un sistèma de digestion intèrna que li permet de degradar d'alimentsliquids e de'n absorbir lei nutriments. Lo tube digestiu s'articula ansin a l'entorn d'unintestin onte de secrecions d'enzims atacan lo contengut intestinau. La quantitat de curum es febla e eliminada per l'anus.
La preparacion d'aquela etapa intestinala permet de destriar dos grops d'aranhas. Una minoritat dispausa dequelicèras poderós que son utilizats per masticar la presa. Pasmens, la màger part deisaranhas es pas capabla d'assegurar una tala operacion. Dins aqueu cas, l'animau utiliza sei cròcs per injectar d'enzims digestius dirèctament dins lo còrs de la presa. Fòrça eficaç, permèton de la liquificar.
Leibolets presentan au mens cinc sistèmas diferents denutricion. Dins mai d'un cas, implican l'existéncia de mecanismes de digestion extèrnes basats sus la liberacion d'enzims digestius dins lo mitan exterior e sus l'absorpcion deis elements liberats per la degradacion de matèriasorganicas. La natura deis enzims utilizats varia fòrça segon la natura dau regim alimentar dau bolet. De mai, totjorn segon leis espeficitats de l'alimentacion dau bolet, aquelei mecanismes pòdon èsser completats per divèrsei sistèmas. Ansin, certaneisespèciasparasitas produson detoxinas e d'enzims demaceracion per tuar enecrosar decellulas de lor òste. Existís tanben debolets carnivòrs que dispausan de lecas per capturar devèrmes ò denematòdes.
Locarnivorisme es aparegut d'un biais independent dins mai d'ungenre deplantas. Aquò a menat a l'aparicion de procès de digestion mai ò mens complèxs. Lei pus simples s'observan en lei plantas precarnivòras que son capablas de tuar una preda mai que dèvon esperar sa desgradacion naturala per assaiar de captar sei nutriments amb sei raiç. Dins lo cas deisespècias precarnivòras, debactèris ajudan a l'assimilacion dei presas. Enfin, lei plantas carnivòras vertadieras son dotadas de la capacitat de lei desgradar e de leis absorbir.
Per aquò, aqueleiplantas an desvolopat de fuelhas modificadas capablas de cumplir de foncions de captura (preséncia delecas), de desgradacion dei presas (preséncia deglandas secretritz desucs digestius) e d'absorpcion dei nutriments. Aqueu sistèma li permet de captar de substànciasorganicas necessàrias a son desvolopament, d"oligoelements rars dins son mitan naturau ò de compausatsenergetics.
↑(en) David B. Dusenbery,Life at Small Scale, Scientific American Library, 1996, pp. 113–115.
↑(en) David B. Dusenbery,Living at Micro Scale, Harvard University Press, 2009, p. 280.
↑Per exemple, es lo cas de certaneiplantas carnivòras qu'esperan la descomposicion naturala de sei presas per absorbir sei nutriments. Pasmens, aquelei metòdes son pas totjorn considerats coma un procès de digestion.
↑(en) A. Savina e S. Amigorena,"Phagocytosis and antigen presentation in dendritic cells",Immunological Reviews,219 (1) : 143–156.
↑Un nombre important dereptils tènon dedents. Dins aquò, permèton subretot d'agantar e de bleçar lei presas.
↑(en) Jean Guillaume, Praxis Publishing, Sadasivam Kaushik, Pierre Bergot, Robert Metailler,Nutrition and Feeding of Fish and Crustaceans, Springer, 2001, p. 31.
↑(en) P.J. Gullan, P.S. Cranston,The Insects: An Outline of Entomology, 2005, Blackwell Publishing.
