Cusco (encastelhan de Peró),Cuzco (encastelhan general) òQusqu (enquíchoa) es unavila dau sud-èst dePeró pròche de la vau d'Urubamba de la Cordilhèra deisAndes. En2007, aviá una populacion d'aperaquí 350 000 e èra un centre culturau etoristic major dau país.
Segon lalegenda, foguèt fondada au sègle XI ò au sègle XII per lei sobeiransManco Capac eMama Ocllo après sa naissença dins lolac Titicaca. Venguèt lacapitala de l'Empèri Inca e la principala vila d'America dau Sud gràcias a l'expansion inca. Avans l'arribada deisEspanhòus, èra devesida entre quatre quartiers ocupats per leis Incas e lei diferentei tribús de l'Empèri.
Foguèt conquistada per leiconquistadors a la fin de1533 après labatalha de Cajamarca. LeisEspanhòus e seis aliats indigèns i pilhèron leitemples e leipalais. En1536, lo cap de la resisténcia inca,Manco Inca II, assaièt de liberar la vila mai lagarnison capitèt de resistir dètz mes a un sètge fòrça dur qu'entraïnèt la destruccion de la quasi totalitat de la ciutat. Pasmens, la vila foguèt tornada bastir e gardèt una importància culturala gràcias a son istòria. En revènge, perdiguèt pauc a pauc sa posicion economica au profiech deLima e dei vilas fondadas per leisEspanhòus. En1911, la descubèrta dei roïnas deMachu Picchu li permetèt d'assegurar sa plaça culturala e de venir un centretoristic major.