Critias (vèrs460,Atenas -403 avC,Atenas) es unfilosòf e un òmepoliticatenenc de la segonda mitat dausègle V avC.
Nascut dins una familhanobla, foguèt format a laretorica per leisofistas e venguèt benlèu un discípol deSocrates. Durant la darriera partida de laGuèrra de Peloponès (431-404 avC), venguèt una personalitat importanta dau partitaristocratic coma sostèn d'Alcibiades. Probablamentostracizat après la revirada deis expedicions militaras menadas perAlcibiades, poguèt tornar venir aAtenas après la desfacha de404 avC. I venguèt alora un dei caps dau partitoligarquic.
Gràcias a aquela posicion, Critias foguèt chausit per leisEspartencs per far partida dei « Trenta » captaus encargats de redigir unaconstitucion oligarquica perAtenas. Critias venguèt rapidament un membre influent d'aqueu grop. Obtenguèt ansin l'execucion deTeramenes, lo cap de la faccion moderada dei Trenta, çò que li permetèt d'impausar sa volontat au rèsta dau conseu. Après aquel eveniment, lo regim deiTrenta venguèt unatirania, responsabla de chaples e de confiscacions. Aquò facilitèt l'insureccion dei partisans de lademocracia dirigits perTrasibul. Critias foguèt tuat per leis insurgents a labatalha de Muniquia.
Considerat coma un intellectau brilhant avans son accession au poder, Critias aparéis dins tresdialògs dePlaton. Pasmens, son ròtle dins la tirania deiTrenta a laissat l'imatge d'un cap crudèu e sanguinari e seis adversaris auràn pas de dificultats per restablir lademocracia.
- (en) D. Nails,The People of Plato: A Prosopography of Plato and Other Socratics, Hackett Publishing, 2002.