L'Associacion de las Nacions del Sud-Èst Asiatic[1] (ASEAN segon la sigla enanglés perAssociation of Southeast Asian Nations) es una associacion d'Estats del sud-èst d'Asia amb finalitats politicas, economicas e culturalas.
Foguèt fondada lo 8 d'agost de 1967 perIndonesia,Malàisia, lasFilipinas,Singapor eTailàndia sus la basa de laDeclaracion deBangkòk[2]. Aprèp s'i incorporèt coma membresBrunei,Birmania,Cambòtja,Laos eVietnam, e i a a l'ora d'ara 10 Estats. Los principals objectius de l'ASEAN son d'accelerar lacreissença economica, loprogrès social, lo desvolopament cultural entre sos membres, de mantenir la patz e l'estabilitat regionala e de porgir als païses membres un quadre ont pòdon discutir sus lors diferents d'un biais pacific[3].
L'ASEAN establiguèt un forum ambJapon, e a un acòrdi de cooperacion amb l'Union Europèa (UE). Lo sèti permanent de l'ASEAN es aJakarta. Totes los Estats membres se reünisson cada novembre en un som. Per l'an2020 se prevei una integracion de tipe economic.
La formacion de l'ASEAN aguèt luòc l'8 d'agost de 1967. A l'origina, gropavaIndonesia,Malàisia, lasFilipinas,Singapor eTailàndia. La diplomacia tailandesa foguèt l'actor principal de las negociacions que menèron a la signatura de la declaracion de Bangkòk que marca la fondacion formala de l'organizacion. En plenaGuèrra Freja, la tòca reivindicada èra de contenir locomunisme e los païses membres se caracterizavan per lors practicas repressivas mirant los movements comunistas sus lor pròpri territòri e lor sosten indefectible alsEstats Units en matèria depolitica exteriora. Pasmens, l'ASEAN es pas jamai estat considerada coma una aliança militara.
L'ASEAN demorèt una organizacion minimalista pendent sa primièra decennia d'existéncia. I tenguèt principalament lo ròtle de fòrum annal entre ministres dels afars estrangièrs. Pasmens, permetèt d'ofrir un quadre per las negociacions suls conflictes regionals (sustot las questions frontalièras) e de coordinar las posicions de sos membres per las negociacions economicas dins los fòrums internacionals. En 1976, lo primièr rencontre governamental aguèt luòc a Bali. Abotiguèt a la signatura delTractat d'Amistat e de Cooperacion de l'Asia del Sud-Èst. De principis comuns de non-ingeréncia dins los afars interiors dels païses membres, de resolucion dels conflictes per de mejanspacifics, de desvolopament de l'identitat regionala e de perseguida de la cooperacion pel desvolopament economic e social foguèron egalament reafirmats.
L'objectiu d'aquelas declaracions èran de traduire lo vòt dels païses membres de coexistir pacificament amb lors vesins comunistas :Cambòtja,Laos e sustot loVietnam unificat. Aqueles Estats signèron lo tractat d'amistat e de cooperacion de l'Asia del Sud-èst al convit de l'ASEAN. Puèi, un segond rencontre en 1977, a Kuala Lumpur, reafirmèt la politica de 1976.
Fin 1978, lo conflicte entreVietnam e loCambòtja dels Khmers Rogs se transformèt enguèrra dobèrta e l'armada vietnamiana envasiguèt lo territòri de son vesin. Los païses de l'ASEAN se trobèron devesits entre, d'una part,Tailàndia eSingapor que desiravan opausar una responsa fòrta aVietnam, e d'autra partMalàisia eIndonesia que desiravan una responsa moderada justificada per lors crenhenças queChina profechèsse de la situacion per intervenir e afortir son influéncia dins la region.
Pasmens, los païses membres cerquèron de resòlvre la crisi en passant per l'ASEAN. Un acòrdi emergiguèt entre eles, consistissent en l'isolament deVietnam tot en li ofrissent la possibilitat de negociar per retirar sas tropas deCambòtja. Convenquèron las institucions internacionalas e los païses occidentals d'exercir una pression diplomatica e financièra susVietnam per permetre de metre fin a la crisi. L'oposicion comuna a l'ocupacion permetèt als païses de l'ASEAN d'assolidar lors ligams politics. L'organizacion aqueriguèt atal una certana credibilitat dins la comunautat internacionala. En parallèl, pendent aquel periòde, mantun país de l'ASEAN sostenguèron oficialament laguerilha anti-governamentala e anti-vietnamiana enCambòtja, e mai alsKhmers Rogs.
En 1984, lo blòc passèt de cinc a sièis païses membres amb l'adesion deBrunei, unasetmana après sonindependéncia.
La fin de laGuèrra Freja enAsia del Sud-Èst pòt èsser datada del retirament de l'armada vietnamiana de Cambòtja en 1989. Paradoxalament, aquò entrainèt una crisi dins l'organizacion perque, a aquela epòca, la crenhença deVietnam constituïssiá lo ciment de la cooperacion entre los païses membres. En 1992, foguèron donc prepausadas doas iniciativas destinadas a tornar dinamizar l'ASEAN :
la creacion d'unazòna de liure escambi dels païses de l'ASEAN. L'objectiu èra d'aumentar los investiments dins la region e de perseguir la liberalizacion de laseconomias dels païses membres. Pasmens, la crisi financièra de 1997 ralentiguèt las negociacions e l'acòrdi de creacion foguèt pas signat abans 2002.
Aqueles dos aisses permetèron d'afortir mai l'influéncia de l'organizacion, en particular gràcias als 80 milions d'abitants de Vietnam. Pasmens, creèt de problèmas e de divisions entre los païses fondators,capitalistas e mai rics, e los païses entrants,comunistas e mai paures. Ansin, a la fin de las ans 1990, l'ASEAN aguèt de dificultats per afichar una posicion coerenta dins las negociacions internacionalas.
La crisi economica asiatica de 1997 comencèt per una crisimonetària enTailàndia. Se difusèt enIndonesia e enMalàisia e, dins una mendre mesura, a totes los païses membres. Puèi, l'integracion de las economias, l'accion contra-productiva delFMI e de problèmas estructurals transformèron la crisi en unacrisi economica que toquèt la totalitat delcontinent asiatic.
Aquela crisi mostrèt los limits de l'organizacion e de negociacions aguèron luòc per ensajar de l'afortir. La mesa en plaça d'una cooperacion afortida entre l'ASEAN e las tres grandas poténcias economicas asiaticas (China,Japon eCorèa del Sud) foguèt lo motor principal del projècte. En particular, aquò menèt a la creacion de zònas de liure escambi. Lo desvolopament del bacin deMequong e la promocion deltorisme foguèron tanben encoratjats. Dins aquel encastre, entre 2001 e 2007, los païses membres signèron mantun acòrdi antiterrorista amb China, Japon e losEstats Units. En efièch, l'atemptat de Bali (12 d'octobre de 2002) aviá mostrat la vulnerabilitat de l'industria toristica locala. Aqueles acòrdis foguèron completats per un tractat facilitant lasextradicions dins l'espaci ASEAN.
La signatura de l'Associacion Economica Regionala Globala
A la debuta del sègle XXI, las negociacions destinadas a afortir la cooperacion economica en Asia contunhèron. Abotiguèron lo 1èr de genièr de 2022 amb la signatura de l'Associacion Economica Regionala Globala, un acòrdi que crèa una zòna de liure escambi comuna en Asia Orientala e enOceania. Los païses de l'ASEAN aguèron un ròtle central dins aquel projècte qu'intègra egalament China, Japon, Corèa del Sud eAustràlia. Pasmens, lo pes de l'ASEAN dins una tala organizacion es incertan a causa de la poténcia economica e demografica de sos novèls partenaris dirèctes.
Lo cimèl formal se reünís pendent tres jorns. Lo contingut abitual es lo seguent:
Los caps dels Estats membres fan una reünion d'organizacion intèrna.
Los caps dels Estats membres fan una conferéncia amb los ministres de las Relacions Exterioras del Forum Regional de l'ASEAN.
Una autra reunion, coneguda comASEAN mai tres, s'apondon los caps d'Estats dels tresDialogue Partners (partenaris de dialòg), laRepublica Populara de China,Japon e laCorèa del Sud.
Participants als cimèls de l'Asia Orientala: █ Membres de l'ASEAN █ Observadors de l'ASEAN ██ ASEAN mai tres ███East Asia Summit
LoCimèl de l'Asia Orientala (East Asia Summit oEAS) es un fòrum panasiatic que reünís cada an los cap de 16 païses de l'Asia Orientala e la region del sud-èst asiatic, e l'ASEAN essent al cap. Lo som discutís sul comèrci, l'energia o la seguretat e un ròtle important dins la construccion de que serà laComunautat d'Asia Orientala.
Los participants al som son los 10 membres de l'ASEAN ambChina,Japon,Corèa del Sud,Índia,Austràlia eNòva Zelanda, que ensemble representan gaireben la mitat de la populacion mondial. Rússia demandèt a aderir en 2005 e foguèt invitada per Malàisia al primièr som de l'EAS[4].
█ Membres de l'ASEAN █ Observadors de l'ASEAN █ Candidats a l'ASEAN ██ ASEAN mai tres ███East Asia Summit ██████ Forum Regional de l'ASEAN
Lo Forum Regional de l'ASEAN (ASEAN Regional Forum oARF) es un forum de dialòg formal, oficial e multilateral de la region Asia-Pacific. Los objectius de l'ARF son l'organizacion del dialòg e las consultacions, e la promocion de la confisança e la diplomacia preventiva dins la region[5].
.svg)
