Dins un contèxte regionau trebolat per lei temptacions nacionalistas de formar una « Granda Albania » (Guèrra Civila de Macedònia... etc.), logovèrn deTirana se preocupèt sustot d'estabilitat intèrna. Lo govèrn d'Ilir Meta adoptèt donc una posicion de neutralitat dins lo conflicte macedonian e s'assegurèt de la bòna organizacion deis eleccions legislativas de junh. L'escrutinh confirmèt la posicion dei socialistas a la tèsta dau país. Pasmens, maugrat lo mantement de sa majoritat absoluda (73 deputats sus 140), lei socalistas perdiguèron 28 parlamentaris. Lei conservators, en revènge, ne ganhèron 22 per un totau de 46 elegits. Maugrat lo caractèr liure deis eleccions, reconegut per leis institucions internacionalas, refusèron de participar ai debats parlamentaris e demandèron l'organizacion d'eleccions novèlas (→2002).
Perseguida de la politica de reformasneoliberalas menada per lo govèrn deGerhard Schröder. En particular, un sistèma de retiradas de capitalizacion foguèt adoptat lo 11 de mai. Pasmens, aquò mau capitèt de redreiçar l'economia alemanda e la situacion demorèt malaisada tota l'annada (aumentacion dau caumatge, inflacion limitant la consumacion, creissença febla... etc.). Ansin, après lo mes de mai, lo govèrn arrestèt provisorament sa politica liberala per preparar leis eleccions legislativas previstas l'annada seguenta (→2002).
Après leis atemptats dau 11 de setembre,Alemanha sostenguèt leisEstats Units e autorizèt l'utilizacion de son territòri per l'organizacion de l'ofensiva estatsunidenca còntraAfganistan. Puei, aculhiguèt aBonn la conferéncia internacionala destinada a organizar l'Afganistan futur. Enfin, votèt lo mandadís d'un còrs armat destinat a sostenir lo còrs expedicionari estatsunidenc en Afganistan (16 de novembre).
Dètz ans après sonindependéncia (→1991),Armenia deguèt faciar una annada novèla de crisi economica agravada per lo mantement de tensions lòng de lafrontiera ambAzerbaitjan e un taus d'emigracion fòrça important.
Après la fin dei sancions de l'Union Europèa còntra un govèrn austrian gropantconservators dau Partit Crestian Conservator efaissistas dau Partit de la Libertat, lo cancelierWolfgang Schüssel capitèt de marginalizar son aliat. Pasmens, rompèt pas son aliança ambJörg Haider (→2005) mai aprofichèt lei divisions dau Partit de la Libertat per impausar son programa (→2002).
Après una decennia d'independéncia (→1991),Azerbaitjan contunièt de conóisser de problemas economics importants. D'efèct, en despiech de resèrvas importantas d'idrocarburs, la manca d'infrastructuras, la corrupcion generalizada e leis ambicions militaras dau presidentHeydar Aliyev complicavan l'investiment estrangier.
Renfòrçat per son succès electorau de l'annada precedenta (→2000), lo Premier MinistreGuy Verhofstadt conoguèt un periòde fòrça favorable amb de resultats economics bòns e una premsa nacionala que sostenguèt son accion. Dins lo corrent de la segonda mitat de l'annada, lo país assegurèt la presidéncia de l'Union Europèa e favorizèt l'adopcion de laConvencion sus l'avenir d'Euròpa, preludi au projècte de constitucion de2005.
Sensa suspresa, lo presidentAleksandr Lokashenko foguèt tornat elegir lo 9 de setembre (75,6% dei sufragis exprimits). Pasmens, leis observators notèron ges d'infraccion grèva dins l'organizacion de l'escrutinh en despiech d'un secutament quasi permanent de l'oposicion per l'aparelh d'Estat. LeisEstats Units d'America e seis aliats critiquèron l'eleccion eRussia felicitèt lo venceire.
Maugrat lo bòn debanament deis eleccions legislativas de la fin de l'annada precedenta (→2000), lo país contunièt de conóisser crisis economicas — en despiech d'ajudas europèas importantas — e politicas. D'efèct, dins un contèxte malaisat (caumatge, manca d'investiments... etc.), lei Sèrbes e Croats, protegits per son autonòmia assegurada per leis acòrds de Dayton (→1995), refusèron tornarmai de participar a la vida politica nacionala.
En despiech deis avertiments de l'Union Europèa, lei Bulgars chausiguèron de votar en favor de l'èx-rèiSimeon II ais eleccions legislativas dau 17 de junh. Son movement, lo NSDV, ganhèt ansin la mitat de l'assemblada nacionala (120 deputats sus 240) amb 42,07% dei sufragis exprimits. Lei conservators dei Fòrças democraticas unidas obtenguèron 51 parlamentaris, la Coalicion per Bulgaria (senèstra) 48 e lo Movement dei Drechs e dei Libertats (Turcs e Eslaus musulmans) 21. Un acòrd entre lo NSDV e lo Movement dei Drechs e dei Libertats permetèt la formacion d'un govèrn de tecnocratas e d'òmes politics proeuropèus dirigit per Simeon II lo 24 de julhet.
Perseguida de laGuèrra Civila d'Angòla opausant lo govèrn deJosé Eduardo dos Santos (MPLA) e lei rebèls deJonas Savimbi (Unita). 16 dei 18 províncias dau país foguèron tocats per de combats dins lo corrent de l'annada. Pasmens, per l'Unita, maugrat de demonstracions de fòrça dins lo centre dau país, l'isolament diplomatic e economic contunièt de causar de dificultats. Ansin, en octòbre, lei fòrças governamentalas enregistrèron un succès important amb la destruccion dei basas de l'Unita d'Epongoloko e de Mufumbo (→2002).
EnArgeria, l'annada foguèt marcada per de trèbols sociaus e politics importants, especialament enCabilia. Una repression policièra dura i faguèt de victimas (20 d'abriu). Aquò entraïnèt una extension dau movement e de manifestacions gigantas se debanèron lo 22 de mai (500 000 personas enCabilia) e lo 14 de junh (600 000 personas dins lacapitala). Lei manifestants demandavan unademocratizacion vertadiera d'Argeria, una lucha còntra la corrupcion generalizada de l'elèit e la fin de la repression enCabilia. Pasmens, la situacion se melhorèt pas e aperaquí 60 personas foguèron tuats fins a la fin dau movement. Fach excepcionau dins lo país, la polícia foguèt oficialament accusada d'èsser responsabla de l'agravament deis esmogudas lo 28 de julhet. A la fin de l'annada, la situacion èra totjorn pas amaisada maugrat de temptativas dau govèrn d'utilizar leis atemptats dau 11 de setembre per justificar sa politica (→2002).
En mai d'aquò, de vengudas deis aigas catastroficas destruguèron lo quartier de Bab El-Oued lo 10 de novembre entraïnant la mòrt de 700 abitants.
Reeleccion deMathieu Kérékou a l'eissida d'un escrutinh opac. Pasmens, aquò permetèt d'estabilizar la situacion politica. En revènge, dins lo domeni economic, maugrat un redreiçament de la creissença, la situacion demorèt marrida en causa de l'aumentacion dei cors depetròli e d'una inflacion importanta.
Perseguida de la politica dau govèrn deFestus Mogae que son objectiu principau èra de restancar lei progrès de l'epidemia deSIDA que sa prevaléncia au sen de la populacion èra ansin de 27%. Pasmens, la malautiá contunièt de progressar maugrat leis atots importants dau país (democracia establa, gestion sana deis afaires publics... etc.). 18 000 decès e 27 000 infeccions novèlas foguèron ansin enregistrats dins lo corrent de l'annada.
Annada mitigada per Burkina Faso amb una situacion economica bòna mai de questions importantas que començavan de menaçar l'estabilitat dau país. Dins lo domeni politic, lo presidentBlaise Campaoré, qu'a la fisança deis institucions financieras mondialas, venguèt mai e mai impopular en causa de la natura dictatoriala de son regime. Dins lo domeni economic, l'agricultura nacionala comencèt d'èsser menaçada per una demenicion dei precipitacions anualas.
Annada fòrça trebolada enBurundi en causa dei tensions entraïnadas dins lo país per lei conflictes etnics de la region. Pasmens, maugrat la perseguida dei combats entre Tutsis e Hutus e doas temptativas de còp d'estat, de negociacions contunièron entre lei movements armats principaus. Aquò permetèt la promulgacion d'una constitucion novèla (28 d'octòbre). Lo tèxte organizèt un partiment etnic dau poder amb un cambiament de president e de vice-president segon un cicle de 18 mes. De negociacions regardant lo desarmament generau poguèron donc començar (→2002).
Perseguida de la politica de reduccion de la pauretat dePaul Biya que donèt encara ges de resultat concrèt. En mai d'aquò, lo govèrn se preocupèt dau desvolopament de la criminalitat e i respondèt d'un biais autoritari, çò qu'entraïnèt mai d'un escandòl de violéncia excessiva de part deis autoritats.
Tres ans après la sarradura dei basasfrancesas (→1998), l'afondrament de laRepublica Centrafricana contunièt amb de combats murtriers entre lei partisans dau presidentAnge-Félix Patassé e divèrsei grops de militars putschistas. Lo camp leialista capitèt finalament de gardar lo poder au sen de la capitala mai lo govèrn centrau restaurat teniá plus lo contraròtle dau rèsta dau país.
Annada malaisada perSud-Africa onte lo president novèu,Thabo Mbeki, deguèt faciar un contèxte de dificultats economicas e socialas. D'efèct, l'abséncia de progrès sociaus vertadiers per lei populacions negras, lei progrès de l'epidemia deSIDA, l'aumentacion daucaumatge e la criminalitat fòrça importanta entraïnèron una contestacion creissenta dau poder per la populacion. Pasmens, en abriu, lo govèrn ganhèt un procès important còntra lei companhiás farmaceuticas que volián l'empachar d'utilizar liurament lei medicaments generics susceptibles d'ajudar a restancar l'epidemia deSIDA. Regardant l'evolucion de la malautiá, la situation èra totjorn catastròfica amb 210 000 mòrts e 610 000 contaminats novèus. E, a la fin de l'annada, la prevaléncia de la malautiá èra de 17,3%.
Dins lo corrent de l'annada, Argentina conoguèt la crisi economica pus importanta de son istòria dempuei la fin dau regime militar (→1983). Lo 21 d'aost, lo presidentFernando de la Rúa obtenguèt l'ajuda dauFMI en cambi d'un novèu plan d'austeriat. Pasmens, aquò entraïnèt de trèbols grèus car la populacion èra lassada dei plans successius. L'anóncia dei mesuras novèlas (13% de demenicion dei salaris dei foncionaris, augmentacion generala deisimpòsts e demenicion dei retiradas... etc.) entraïnèron d'esmogudas (13-18 de decembre) e s'acabèron per la demission deFernando de la Rúa (20 de decembre). Foguèt remplaçat perAdolfo Rodríguez Saá que decidèt d'arrestar lei plans d'austeritat e de suspendre lo pagament dau deute nacionau. Pasmens, lei parlamentaris s'opausèron a sa politica e lo president novèu demissionèt tre lo 30 de decembre.
Un an après lo passatge dau ciclòn Keith qu'aviá causat de degalhs fòrça importants estimats a 250 milions dedolars, l'economia de Belize èra totjorn en crisi en causa de l'aplant deis activitats toristicas. En revènge, regardant leis incidents frontaliers ambGuatemala (→2000), lei tensions entre lei dos país demeniguèron amb la dubertura de negociacions.
Perseguida de la crisi economica, sociala e politica començada l'annada precedenta (→2000). Foguèt agravada per la demission dau presidentHugo Banzer Suárez, fòrça fatigat[1]. Foguèt remplaçat per son vice-president,Jorge Quiroga Ramírez, que deguèt contuniar de gerir la question malaisada de l'esplecha dau jaciment de gas naturau de Tarija (→2003). En parallèl, la question dei privatizacions contunièt d'entraïnar trèbols, manifestacions e blocatge deis axes de comunicacion.
Après lei crisis de1998-1999, l'economia brasilièra capitèt de resistir a la crisi sud-americana de 2001. Pasmens, maugrat aquelei resultats favorables, lo presidentFernando Henrique Cardoso e son govèrn demorèron fòrça prudents per preparar leis eleccions de2002. D'efèct, lo mantenement de la politica neoliberala dei govèrns conservators precedents aviá minat la basa electorala dei sociaus-democratas qu'èran fòrça afeblits (→2002).
Venceire deis eleccions de l'annada precedenta (→2000) e sostengut per un contèxte economic favorable, lo Premier MinistreJean Chrétien mantenguèt sa politica neoliberala. Pasmens, après leis atemptats de setembre, la desgradacion l'economia estatsunidenca menacèt rapidament l'estabilitat economica canadenca.
Premier presidentsocialista chilen dempuei lo còp d'estat daugenerauAugusto Pinochet (→2000),Ricardo Lagos adoptèt una politica fòrça liberala e aprofichèt una situacion economica favorabla per dopar la creissença chilena. Pasmens, en parallèl, assaièt d'adoptar quauquei lèis de progrès sociaus (→2002).
EnAfganistan, l'annada se pòu devesir en dos periòdes fòrça diferents : genier-setembre veguèt lei Taliban perseguir seis avançadas còntra l'Aliança dau Nòrd e octòbre-decembre veguèt lo regime taleb s'afondrar rapidament après l'atacaestatsunidenca consecutiva ais atemptats dau 11 de setembre.
Aquela eissida èra imprevisibla au començament de l'annada. D'efèct, après divèrsei victòrias lei Taliban s'estimavan pron fòrts per destrurre publicament leis estatuas deiBodas de Bamian (3 de març) consideradas coma de simbòls idolatras. Puei, lo 9 de setembre, un atemptat capitat li permetèt d'eliminar lo comandantAhmad Shah Massoud que dirigissiá lo principau movement de l'Aliança dau Nòrd. Aquela situacion favorabla cambièt totalament après lo 11 de setembre.Washington exigiguèt lo liurament immediat d'Osama bin Laden, aliat dei Taliban en Afganistan e suspèct principau deis atemptats còntra leisEstats Units d'America. En fàcia de l'abséncia de pròvas, lo govèrn daumollah Omar refusèt. En plaça, prepausèt d'organizar lo procès debin Laden en Afganistan. Puei, lo 20 de setembre, una assemblada religiosa afgana demandèt abin Laden de quitar lo país. Pasmens, aquò foguèt pas sufisent e l'aliatpaquistanés abandonèt lo regime taleb lo 5 d'octòbre. Dos jorns pus tard, leisEstats Units e loReiaume Unit començavan una campanha aeriana còntra lei Talibans.
Maugrat sa superioritat numerica, l'armada dei Taliban patiguèt rapidament dei bombardaments estatsunidencs. La campanha terrèstra comencèt lo 2 de novembre quand lei fòrças dau Frònt Unit — movement gropant l'Aliança dau Nòrd e leis autrei movements ostils ai Taliban — ataquèron la region deMazar-e-Charif. Un ensems d'atacas aerianas e terrèstras i entraïnèt la rompedura dau frònt taleb : aperaquí 15 000 òmes foguèron enceuclats dinsKunduz onte capitulèron lo 23 de novembre e lo rèsta se retirèt vèrs lo sud. Lei vilas dau nòrd foguèron ocupadas sensa combat per lo Frònt Unit :Herat lo 12,Kabol dins la nuech dau 13 au 14,Jalalabad eGhazny lo 15. En revènge, lei Taliban assaièron de resistir a l'entorn deKandahar qu'èra lo brèç dau movement. Pasmens, après doas setmanas de combats (23 de novembre - 7 de decembre), deguèron abandonar la ciutat e s'enfugir dins lei zònas ruralas ò montanhosas dau sud e de l'oèst d'Afganistan (→2002). Puei, leis Estatsunidencs e lo Frònt Unit se dirigiguèron vèrs Tora Bora per i destrurre lei fòrças d'Al Qaida (12-17 de decembre).
En parallèl, leis Estatsunidencs reüniguèron plusors caps de faccions afganas per organizar un govèrn provisòri capable de remplaçar lo regime taleb. Lo 5 de decembre, quatre faccions signèron ansin leis acòrds de Bonn eHamid Karzai foguèt designat coma cap d'Estat per una assemblada de captaus presidida per lo rèiMohammed Zaher Chah. De fòrças occidentalas, sustot estatsunidencas, s'installèron dins lo país per sostenir lo govèrn novèu e assaiar d'arrestarOsama bin Laden e lei caps taliban principaus (→2002).
Au nivèu economic, l'Arabia Saudita conoguèt una annada fòrça favorabla gràcias a l'aumentacion dei cors depetròli. En revènge, après leis atemptats dau 11 de setembre, la monarquia absoluda dau reiaume petrolièr deguèt faciar lei criticas de seis aliats occidentaus en causa de son sostèn a certanei movements islamistas.
PerBahrayn, l'annada foguèt marcada per lo reglament d'un lòng desacòrdi frontalier ambQatar lo 16 de març. Aquò permetèt de preveire l'organizacion de l'esplacha dei jaciments de petròli dei regions contestadas qu'èra blocada en causa deis incertituds juridics.
Dins un contèxte economic favorable, l'annada veguèt la victòria de la coalicion de l'oposicion menada perKhaleda Zia (BNP) que ganhèt dos tèrç dei deputats. Aquò permetèt aKhaleda Zia de venir Premier Ministre per lo segond còp amb un programa basat sus lo desvolopament deis infrastructuras e lo melhorament de la competitivitat de la man d'òbra locala.
Fins a setembre, perseguida de la politica contradictòria de la junta militara mesclant mantenement de la dictatura, liberalizacion de l'economia, presa de contraròtle dei sectors liberalizats per leigeneraus e negociacions amb l'oposicion. Après leis atemptats dau 11 de setembre, classada au sen dei menaças per la seguretat mondiala, la junta aumentèt la repression intèrna mai anoncièt son intencion de durbir de negociacions novèlas amb l'oposicion.
Perseguida de la politica de diversificacion de l'economia nacionala jutjada tròp dependenta dei cors depetròli. En particular, lo desvolopament dau torisme foguèt un deis axes majors de la politica annuala dau sultan.
En despiech de l'anóncia d'una importanta politica de reduccion deis inegalitats badantas minant lo país, l'annada 2001 semblèt a l'annada precedenta. D'efèct, maugrat una creissença economica importanta, i aguèt pauc ò ges de redistribucion dei richessas au sen de la societat cambotjana. En revènge, progrès important, l'estabilitat politica permetèt d'adoptar una lèi creant un tribunau per jutjar lei crimes dei Khmers Roges (→2003,2006).
Annada de succès diplomatics e economics perPequin qu'obtenguèt l'organizacion deiJòcs Olimpics de2008 (13 de julhet) e que venguèt sòci de l'OMC. Totjorn sostenguda per una creissença economica fòrça importanta, lo país conoguèt una crisi diplomatica ambWashington après un incident aerian qu'entraïnèt la captura d'un avion espion estatsunidenc lo 1èr d'abriu.China contunièt tanben son raprochament ambMoscòu (tractat sinorus dau 16 de jullhet). Pasmens, après leis atemptats dau 11 de setembre, leis autoritats chinesas sostenguèron leisEstats Units e seis aliats de l'Aliança dau Nòrd còntra lei Taliban.
Coma lo rèsta dau mond occidentau,Austràlia conoguèt una annada economica trebolada agravada per lo refús dau Premier MinistreJohn Howard de cambiar sa politica conservatritz. Pasmens, lo 11 de novembre, sa coalicion ganhèt tornarmai leis eleccions federalas amb 68 elegits per loPartit Liberau d'Austràlia sus 150 (37,40% dei sufragis exprimits) e 14 per seis aliats (5,99%). En fàcia, l'oposicion trabalhista obtenguèt solament 65 parlamentaris (37,84%).
A la fin de l'annada, lo govèrn e leis autoritats deSydney deguèron faciar una crisi environamentala amb d'incendis que causèron de degalhs importants dins lo relarg de la vila.
.png)
