1983-1985 : succession de crisis enSodan amb la represa de laguèrra civila (1983), unafamina grèva (1984) e d'esmogudas popularas. Minat per aquelei problemas,Gaafar Nimeiry foguèt obligat de laissar lo poder ai militars (6 d'abriu). Lo generauSiwar al-Dahab venguèt lo novèu cap de l'estat. Mantenguèt la natura autoritària dau regime mai prometeguèt l'organizacion d'eleccions liuras per1986. 1985 : enBangladèsh, 10 000 mòrts après lo passatge d'unciclòn tropicau.
1985 : enColómbia, erupcion dauvolcanNevado del Ruiz que causèt la destruccion de la vila d'Armero pendent la nuech dau 13 au 14 de novembre. Entre 21 000 e 25 000 personas foguèron tuats per una colada de fanga. En causa de la manca de preparacion per faciar una catastròfa, lei secors manquèron d'eficacitat e lei subrevivents deguèron tanben faire fàcia a d'epidemias e a de pilhatges. Dins aquò, permetèt de facilitar lei campanhas de comunicacion ulterioras sus la menaça representada per lei volcans au sen dei govèrns e dei populacions (→1991)[1]. 1985 : violenttèrratrem (magnitud de 8,0) dins laCiutat de Mexic. Entraïnèt de destruccions importantas e la mòrt d'au mens 9 500 abitants.
Imatge satellit dau « trauc » dau jaç d'ozòn en1987.
1985 : conegut dempuei lo començament dau sègle, lo « trauc » dau jaç d'ozònestratosferic au dessús de l'Antartic venguèt un subjècte d'estudi per la comunautat scientifica. D'efiech, son aumentacion importanta entraïnèt una alèrta demandant l'enebiment dei gas CFC a l'origina de la disparicion de l'ozòn. Lo 22 de març, plusorsestats adoptèron ansin laConvencion de Viena sus la proteccion dau jaç d'ozòn per melhorar la cooperacion entre elei afin de demenir lei riscs de destruccion d'aqueu jaç. Lo tèxte èra pas constrenhent mai prevesiá de discussions ulterioras que permetèron d'enebir lei gas CFC (→1987). 1986 : enCameron,erupcion limnica daulac Nyos. La catastròfa entraïnèt la mòrt de 1 746 abitants[2]. Suscitèt tanben un interès per l'estudi dei lacs meromictics susceptibles d'entraïnar de desastres similars. 1987 : dos ans après la signatura de laConvencion de Viena sus la proteccion dau jaç d'ozòn (→1985), plusorsestats signèron loProtocòl de Montreal per enebir l'utilizacion dei gas CFC a partir de2009 (franc de quauqueis usatges limitats enmedecina). Aqueu tèxte foguèt pauc a pauc ratificat per totei leisestats de laplaneta. 1987 : intrada en servici dau premiersosmarin nuclear lançaire d'engenhs chinés. 1987 : enIraq, l'intrada de tropasiranianas enCurdistan a proximitat deSulaymaniyya entraïnèt una intensificacion de la repression anticurda menada per leis autoritats deBagdad. En particular,Saddam Hussein autorizèt l'utilizacion d'armas quimicas còntra lei populacions civilas en revòuta. Dins lo Golf,Iran assaièt d'internacionalizar lo conflicte en atacant denaviris marchands per obtenir la fin dau sostèn internacionau a Iraq. Aquò entraïnèt una repòsta viva deis Estats Units que placèron divèrsei naviris sota sa proteccion e mandèron de naviris militars dins la region. Una tiera de combats navaus s'acabèron per de desfachas iranianas que perdiguèron plusors naviris leugiers.
1987 : dins loGrand Nívol de Magellan, explosion de lasupernovaSN 1987A que foguèt la premiera supernova visibla a uelh nus dempuei1604. Foguèt fòrça estudiada per leis astronóms que collectèron d'importantei donadas sus lo fenomèn. En particular, l'estela a l'origina de l'explosion, una supergiganta blava, foguèt una suspresa car aqueu tipe d'estèla èra alora pas supausada èsser capable d'entraïnar una supernova. 1987 : aumentacion sobda de la luminositat de l'asteroïdeQuiron. En1988, l'explicacion dau fenomèn foguèt trobada amb la descubèrta d'una coa cometària. Aquò menèt a la creacion d'una classa novèla d'asteroïde : leicentaures. 1989 : durant lo passatge deVoyager 2 a proximitat deTriton, losatellit principau deNeptun, premiera observacion d'una activitatcriovolcanica. Dins leis annadas seguentas, aqueu fenomèn foguèt identificat a la superficia d'autreis objèctes fregs dauSistèma Solar.
