Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Vejatz lo contengut
Wikipèdial'enciclopèdia liura
Recercar

Ans 1750

Aqueste article es redigit en provençau.
Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
(Redirigit dempuèi1751)

../.. |Ans 1720 |Ans 1730 |Ans 1740 | Ans 1750 |Ans 1760 |Ans 1770 |Ans 1780 |../..

Istòria

[modificar |Modificar lo còdi]

1752 : dins l'estèpa, una crisi de succession a la tèsta deiJungars degenerèt en guèrra civila entre lei princesDawachi eAmursana. Vencut, lo segond s'enfugiguèt enChina. I obtenguèt lo sostèn de l'emperaireQianlong per conquistar son tròne en cambi de la reconóissança de la senhoriáQing (→1755).
1752 : dins lo nòrd-oèst de laPeninsula Indiana, annexion dei regions dePendjab, deMultan e deCachemire perAfganistan. Aquò illustrèt lo declin avançat de l'Empèri Mogòl.
1754 : dins l'Empèri Otoman, mòrt dau sultanMahmud Ièr que foguèt remplaçat perOsman III.
1754 : multiplicacion deis escaramochas entreFrancés eAnglés enAmerica dau Nòrd. Aquelei combats foguèron una causa de laGuèrra de Sèt Ans.
1755 : proclamacion de l'independéncia deCorsega per logenerauPaoli. D'institucions modèrnas foguèron rapidament creadas amb la redaccion d'unaconstitucion, l'adopcion dausufragi universau (masculin e probablament femenin) ò la fondacion d'unauniversitat (a l'origina de l'Universitat de Corsega actuala). Una Dieta formada de deputats elegits per un mandat de tres ans foguèt creada per dirigir la Republica.

Gravadura representant la destruccion de Lisbona en 1755.

1755 : destruccion de la màger part deLisbona per untèrratrem poderós d'una magnitud estimada entre 8,5 e 9. Lo rèi e son govèrn, qu'èran pas en vila, subrevisquèron e lo ministreSebastião José de Carvalho e Melo organizèt rapidament lei secors (avitalhament, enterrament dei mòrts, mobilizacion de l'armada per defugir lei pilhatges). Pasmens, la catastròfa entraïnèt la mòrt de 50 000 a 70 000 abitants.
1755 : mòrt daunegusIyasu II. Aquò accelerèt lo declin dau poder reiau etiopian amb lo començament d'una guèrra civila entre doas emperatritz assaiant d'obtenir laregéncia. Aquò permetèt au ras de Tigre,Mikael Sehul, de venir l'arbitre dei tensions entre lei clans reiaus.

Pintura representant labatalha d'Oroi-Jalatu entre Chinés e Jungars.

1755 : consequéncia dau conflicte de1752, començament d'una ataca chinesa còntra leiJungars. L'emperaireQianlong nomèt quatre khans — egaus entre elei — per dirigir lei Jungars sota sa senhoriá. Lei dos pretendents principaus au tròne jungar,Dawachi eAmursana, faguèron partida dei khans. Aquò mau contentètAmursana que revendicava la totalitat dau poder (→1756).
1755 : publicacion dauDiscors sus l'origina e lei fondaments de l'inegalitat entre leis òmes daufilosòfJean-Jacques Rousseau (1712-1778). Obratge centrau de la pensada de Rousseau, amb loContracte sociau, aqueu tèxte depintèt l'estat de natura pròpri a la filosofia de l'autor e presentèt la proprietat privada coma la fònt de totei leis inegalitats (→1762).

Pintura representant lo sètge dei fortificacions deMenòrca per lei Francés.
Article detalhat:Guèrra de Sèt Ans.

1756 : començament de laGuèrra de Sèt Ans. Opausèt doas coalicions formadas, d'un caire, d'Anglatèrra e dePrússia e, d'autre caire, deFrança, d'Àustria e deRussia. Divèrseis autreisestats jonhèron lei dos camps segon seis interès e de combats aguèron luòc sus totei leicontinents. Lei frònts principaus foguèron la frontiera austroprussiana, la frontiera francoalemanda, lei colonias nòrd-americanas e laPeninsula Indiana. Leis operacions inicialas permetèron aiFrancés de conquistarMenòrca, importanta basa navala anglesa, e aiPrussians d'ocuparSaxònia, una region industriala rica.
1756-1759 : dins lo territòri deiJungars, revòuta dau princeAmursana. Foguèt sostengut per una partida importanta dei Jungars, çò que menaçava lei projèctes d'expansion vèrs l'oèst de l'emperaireQianlong. Un còrs expedicionari foguèt donc mandat per restablir la dominacion chinesa. La guèrra prenguèt rapidament un aspèct implacable qu'anava entraïnar l'exterminacion de la quasi totalitat deiJungars (→1759).
1757 : per limitar l'influéncia deis estrangiers, especialament deisEuropèus, enChina,Pequin decidèt de limitar lo comèrci amb leis autrei país au pòrt deCanton. En mai d'aquò, l'ensenhament dau chinés foguèt enebit ais estrangiers.

Pintura deFrederic II de Prússia a labatalha de Zorndorf.

1757-1758 : periòde d'estabilitat relativa dei frònts de laGuèrra de Sèt Ans amb una resisténcia eficaça deiPrussians còntra lei Francoaustrians enEuròpa e dei colons francés còntra leisAnglés enAmerica dau Nòrd.
1759 : enAmerica dau Nòrd, presa deQuebèc per leisAnglés, çò qu'entraïnèt l'afondrament de la resisténcia dauCanadà Francés.
1759-1762 : periòde malaisat per l'armadaprussiana que deguèt abandonar una partida de son territòri e perdiguèt de desenaus de miliers d'òmes. Pasmens, leis Austrians e lei Rus mau capitèron de leis anientar.

Cultura

[modificar |Modificar lo còdi]

Sciéncias e tecnicas

[modificar |Modificar lo còdi]

1755 : après la destruccion deLisbona per untèrratrem, lo ministreportuguésSebastião José de Carvalho e Melo decidèt d'organizar una enquista sus lei causas e leis efiechs dau fenomèn. Aquò es considerat coma l'acte de naissença de lasismologia.
1755 : premiera publicacion d'una teoria generala dau calcul dei variacions escricha per lo matematicianalemandLeonhard Euler (1707-1783) dins son obratge intitulatInstitutiones calculi differentialis (enoccitanTractat de calcul diferenciau).
1756 : descubèrta de la premierazeolita naturala per lomineralogistasuedésAxel Frederik Cronstedt (1722-1765). Li donèt lo nom d'estilbita e comprenguèt qu'aviá descubèrta una classa novèla demineraus (→1840).
1756 : invencion daucondensator plan per lofisician efilosòfalemandFranz Aepinus.

Decès

[modificar |Modificar lo còdi]

Liames intèrnes

[modificar |Modificar lo còdi]

Bibliografia

[modificar |Modificar lo còdi]

Nòtas e referéncias

[modificar |Modificar lo còdi]
Recuperada de « https://oc.wikipedia.org/w/index.php?title=Ans_1750&oldid=2452806 »
Categorias de la pagina :

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp