1700 : abandon de lacoloniaescocesa deDerien e revirada totala dau projècte coloniau escocés. Aquò laissèt un dèute considerable perEscòcia (aperaquí 20% de son PIB) e roïnèt lei finanças dau reiaume. 1701 : Lo ducFrederic de Prússia venguèt oficialament « rèi en Prússia ». Aquò marquèt l'importància novèla de son estat dins leis afaires europèus. 1701 : dins lo centre deChina,batalha de Dartsedo entreChinés eTibetans. S'acabèt per una victòria chinesa que permetèt ai Chinés de prendre lo contraròtle de la region e de son comèrci de chivaus. La populacion locala aprofichèt lo resultat dau combat per chaplar lei Tibetans installats dins lo relarg de la vila. 1706 : enEtiopia, reversament, abdicacion e assassinat dau negusIyasu Ièr que foguèt remplaçat per son fiuTekle Haymanot. Pasmens, lo país se revòutèt còntra lo sobeiran novèu. 1707 : dins l'Empèri Mogòl, mòrt de l'emperaireAurangzeb que foguèt remplaçat per son fiuBahadur Shah Ièr. 1707 : enPèrsia, revòuta generala dei províncias afganas. 1708 : après doasannadas de crisi e d'anarquiá,assassinat dau negusTekle Haymanot Ièr. Son fiuNaod II li succediguèt mai foguèt rapidament despausat per son oncleTewoflos (1708-1711). Condamnèt a mòrt leis assassins d'Iyasu Ièr e deTekle Haymanot Ièr. En particular, ordonèt l'execucion de l'emperatritz Malakotawit e de 36 autrei personalitats de la Cort. Inicièt tanben la canonizacion de son fraireIyasu Ièr. 1709 : enJapon,mòrt daushogunTokugawa Tsunayoshi (19 de febrier). Son nebòtTokugawa Ienobu li succediguèt. Lo shogun novèu adoptèt rapidament una politica de reformas per transformar lo shogunant Tokugawa en govèrn civiu e limitar lo ròtle dei guerriers. Annulèt tanben lei decisions excentricas de son predecessors (→1710). 1709-1710 : enEtiopia, temptativa d'usurpacion dau poder per una rebellion menada per lo pretendent au tròneNebahne Yohannes.
1701-1703 : en causa d'una insulta, lodaimioAsano Naganori assaièt de tuarKira Yoshinaka dins lo palais dau shogun e foguèt executat. Aquò marquèt lo començament de l'epopèia dei47 ronin per venjar son senhor. Es venguda una fònt d'inspiracion majora de laliteraturajaponesa. 1704 : començament de la publicacion de la premiera traduccion enfrancés deiMilas e una nuechs. Realizada perAntoine Galland (1646-1715), obtenguèt un important succès que favorizèt la naissença de l'orientalisme. Relativament ignoradas avans aqueu trabalh, leiMila e una nuechs venguèron una òbra majora de la literatura mondiala.
