1580 : campanha militara de l'armada menada per lo negusSarsa Dengel (1563-1597) còntra leiBeta Israèl, pòble etiopian de religionjosieva. Lei Beta Israèl resistèron amb acarnament mai foguèron finalament vencuts e obligats de se sometre. Pasmens, una autra expedicion foguèt necessària en1585 per confiermar aqueu resultat.
1582 : enJapon, destruccion dauclan Takeda per loclan Oda a l'eissida de labatalha de Tenmokuzan. Aquò permetèt brèvament aOda Nobunaga d'establir sa dominacion sus una partida importanta de l'archipèla. Pasmens, foguèt assassinat per un de sei generaus,Akechi Mitsuhide, lo 21 de junh. Lo rebèl se proclamèt shogun mai foguèt batut quauquei jorns pus tard a labatalha de Yamazaki perToyotomi Hideyoshi. Senhor pus poderós deJapon après aqueu combat, lo venceire impausèt pauc a pauc sa dominacion. 1585 : fondacion d'unacoloniaanglesa enVirgínia (Roanoke). Totei seis abitants dispareguèron dins de circonstàncias desconegudas[1]. 1586 : enInsulíndia, 10 000 mòrts dins una erupcion dauvolcanKelud. 1588 : enPèrsia, abdicacion deMuhammad Khudabanda que foguèt remplaçat per son fiuAbbas Ièr. Lo sobeiran novèu s'alièt ambé leisAnglés que comencèron de reorganizar son armada. 1588-1589 : campanha militara de l'armada menada per lo negusSarsa Dengel (1563-1597) còntra lei nomadas oròmos que menaçavan lo sud dau territòri etiopian dempuei leis ans 1530-1540. Dins lo nòrd, una autra armada menèt unaincursion còntra lei possessions otomanas situadas lòng dau litorau. Aquò obliguèt lei Turcs de negociar e d'acceptar un tractat de patz favorable ais Etiopians (accès au pòrt deMessaua).
Fotografia d'una arma de fuòc de 1580 utilizant un barrilhet.
1580 : dins la region de Nuremberg, premiera concepcion d'una arma de fuòc utilizant un barrilhet. 1581 : dins la catedrala dePisa, estudi dei movements d'oscillacion d'un pendul per lofisician ematematicianitalianGalileo Galilei (1564-1642). Aquò serà l'objècte d'una publicacion en1638. 1581 : publicacion d'un tractat sus lo foncionament de labossòla e lei proprietats daumagnetisme per lo navigaireanglésStephen Burrough (1525-1584). Permetèt de melhorar la comprenença d'aquel otís sus locontinenteuropèu e de'n desvolopar l'utilizacion. 1582 : tres ans aprèsFrançois Viète, formulacion d'un sistèma de calcul utilizant lei nombres decimaus per lo matematicianSimon Stevin (1548-1620) que favorizèt la generalizacion de l'utilizacion d'aquelei nombres enEuròpa.
