1568-1570 :Premiera Guèrra Turcorussa en causa de tensions entre marchands rus e turcs dins la region de laMar Caspiana. LeisOtomans assaièron de conquistarAstrakhan mai foguèron durament batuts per una coalicion gropantRussia,Polonha-Lituània e lei Cosacs Zaporogs. Pasmens, la patz restabliguèt lei libertats comercialas dei Turcs.
1571 : enGrècia, importantabatalha navala a Lepanta entre una coalicion gropant la màger part dei poissançascrestianas e l'Empèri Otoman. S'acabèt per una desfacha turca amb la pèrda de 30 000 òmes (sovent experimentats) que foguèron malaisats de remplaçar. 1572 : disparicion daudarrier reiaume inca independent après sa conquista per una armadaespanhòla que rescontrèt ges de resisténcia. Desirós de negociar ambEspanha,Tupac Amaru foguèt capturat e executat sus la plaça d'armas deCuzco. 1572-1573 : conquista dauSultanat de Gujarat per l'Empèri Mogòl. 1573: aguent descubèrt una temptativa de complòt còntra eu organizat per lo shogunAshikaga Yoshiaki,Oda Nobunaga l'expulsèt de la vila deQuiòto. Aquel eveniment es generalament considerat coma la data de fin dauShogunat Ashikaga. Entraïnèt un agravament dei guèrras intèrnas dins l'archipèla (→1575). 1575 : enJapon, importanta victòria dei clansOda eTokugawa còntra loclan Takeda a labatalha de Nagashino. D'efiech, lei Takeda perdiguèron benlèu 10 000 òmes e poguèron desenant plus menaçar lei venceires. Aquò permetèt aOda Nobunaga de concentrar sei fòrças còntra seis autreis adversaris e de prendre pauc a pauc l'avantatge (→1582). Labatalha de Nagashino constituís tanben una evolucion importanta dins l'art militar en causa de son utilizacion coordenada d'arcabusas per arrestar de cargas decavalariá. 1578 : victòria majora de l'armada dau negusSarsa Dengel (1563-1597) còntra leis insurgents de Tigre, sostenguts per leisOtomans. D'efècte, lo 17 de decembre, Sarsa Dengel capitèt de susprendre seis adversaris que sei fòrças foguèron durament batudas. Yeshaq, governador de Tigre au centre de la màger part deis insureccions enEtiopia dempuei1560, eÖzdemir Pasha, generau de la garnison turca deMassaua, foguèron tuats pendent la batalha. Aquò permetèt au negus de pacificar lo nòrd d'Etiopia e d'i organizar una ceremònia de coronament dins lo centre religiós d'Aksom per lo premier còp dempuei lo començament dau rèine deKwestantinos Ièr (1434-1468).