../.. |Ans 1530 |Ans 1540 |Ans 1550 | Ans 1560 |Ans 1570 |Ans 1580 |Ans 1590 |../..1560-1563 : enEtiopia, revòuta dau governador de la província de Tigre,Yeshaq, que proclamètnegus un fiu naturau deDawit II. Sostengut per leisOtomans e de subrevivents daucòrs expedicionariportugués mandats dins la region durant leis ans 1540-1550, capitèt de resistir e de tuar lo negusMenas. Pasmens, poguèt pas prendre lo poder e son candidat negus foguèt tanben tuat. Negocièt donc sa somission au començament dau rèine deSarsa Dengel, fiu deMenas.
1560 : enJapon, desfacha e mòrt suspresa daudaimioImagawa Yoshimoto a labatalha d'Okehazama. Aquò marquèt la mòrt d'un senhor poderós, que revendicava lo títol deshogun, e lo començament de l'ascension d'Oda Nobunaga dins lo jòc politic de l'archipèla.
1561 : enBearn, ordonança de la rèinaJoana III de Navarra autorizant loprotestantisme.
1561 : desplaçament de lacapitalaespanhòla deToledo aMadrid.
1565 : brèva guèrra civila enEtiopia après una temptativa de còp d'estat menat per un cosin dau negus.
1565 : enÍndia, destruccion de l'armada deVijayanagar a labatalha de Talikota e pilhatge de la capitala. La mòrt de l'emperaire sus lo prat batalhier entraïnèt tanben una crisi de succession.
1566 : mòrt dau sultanSoliman lo Magnific que foguèt remplaçat perSelim II.
1567 : dins lo sud d'Etiopia, victòria dei fòrças dau negusSarsa Dengel (1563-1597) còntra lei nomadas oròmos. Après aquela batalha, de negociacions entre Etiopians e Oròmos permetèron tornarmai de desviar leis incursions dei nomadas vèrs leis estatsmusulmans vesins.
1568-1570 :Premiera Guèrra Turcorussa en causa de tensions entre marchands rus e turcs dins la region de laMar Caspiana. LeisOtomans assaièron de conquistarAstrakhan mai foguèron durament batuts per una coalicion gropantRussia,Polonha-Lituània e lei Cosacs Zaporogs. Pasmens, la patz restabliguèt lei libertats comercialas dei Turcs.
1561 : premiera descripcion deisovaris, de l'uterús e dei trompas per lo naturalista e mètgeitalianGabriele Falloppio (vèrs1523 -1562).
1562 : premiera extraccion d'un jus detabat principalament format denicotina per loFrancésJoan Nicot (1530-1604). Pasmens, aquela substància foguèt solament identificada en1809.
1562 : segon un testimòni de l'ambassador austrian Busbecq, un engenhaire otoman de lacapitala menava d'experiéncias per assaiar de volar entre1554 e1562.
1564 : enFrança, lo mètgeAmbroise Paré (1510-1590) publiquèt un obratge de cirurgia basat sus son experiénciaempirica dei prats batalhiers. Escrich enfrancés, prepausèt de proceduras novèlas permetent d'operacions novèlas, una demenicion de ladolor dau pacient ò lo tractament deisamputacions sensacauterizacion.
1569 : publicacion dau premiermapamond integrau perGerardus Mercator.
.svg)