1450 : epidemia depèsta entreArle eSelon de Provença. Causèt lamòrt de miliers d'abitants, compres lo cardenauLoís Aleman. 1450 :batalha de Formigny entre una armada francobretona e lei tropasanglesas cargadas de defendreNormandia. Leis Anglés foguèron durament batuts entraïnant la conquista francesa de la region e la fin de laGuèrra de Cent Ans dins la mitat septentrionala deFrança. 1450 : enEtiopia, lonegusKwestantinos Ièr reüniguèt unconcili dei caps de laGlèisa Etiopiana. Capitèron de trobar un compromés regardant lei divisions teologicas aparegudas après lei criticas de l'abatEwostatewos. Aqueu succès permetèt de resòuvre la crisi teologica e donèt un prestigi immens au negus. 1450-1454 : periòde defaminas recurrentas enMesoamerica (→1454). 1451 : mòrt dau sultanotomanMurad II que foguèt remplaçat per son fiuMehmet II. Mau assegurat de la fidelitat de sei tropas, lo sultan novèu comencèt de manòbras diplomaticas e militaras per conquistarConstantinòble (→1452-1453). 1451 : enMajapahit, mòrt dau rèiKertawijaya que foguèt remplaçat perBhre Pamotan. 1452 : rompedura entreOtomans eBizatins. Numericament superiors, lei Turcs poguèron fortificar la region deis Estrechs e començar loblocus deConstantinòble. 1452-1453 : enOceania, violenta erupcion dauvolcanKuwae (uei situat enVanuatu). Foguèt probablament a l'origina d'emissions fòrça importantas de gassofrats, probablament superioras a aquelei dauMont Tambora en1815, que trebolèron grèvament loclima mondiau durant leis ans seguents.
1453 : enGuiana,batalha de Castilhon entre una armada francobretona e lei tropasanglesas cargadas de defendre la region. Lo combat s'acabèt per una importanta victòria francesa que marquèt la fin de laGuèrra de Cent Ans. Lo conflicte s'acabèt per una victòria francesa amb la conquista de totei lo domeni continentau anglés franc dau pòrt deCalais.
1453 : sètge e presa deConstantinòble per leisOtomans. Aquò marquèt la fin definitiva de l'Empèri Bizantin (e donc de l'Empèri Roman) e permetèt ai Turcs d'installar sacapitala dins la vila. La màger part dei caps bizantins, compres l'emperaireConstantin XI, foguèron tuats durant la batalha. 1453 : reconoissença pontificala dauPrivilegium Maius revendicat per lei ducs d'Àustria. Aquò li permetèt de venir arquiduc e d'obtenir divèrsei poders feodaus. 1453 : enCorèa, capitada d'un còp d'estat organizat perSejo de Joseon, oncle dau rèi e pretendent au tròne. Lei dos ministres principaus de laregéncia,Hwangbo In eKim Jongseo, foguèron arrestats e executats. Puei,Sejo capitèt d'obtenir lo sostèn d'una partida de l'elèit administratiu e intellectuau dau rèine per preparar lo reversament definitiu dau rèiDanjong de Joseon. 1453 : illustracion de l'importància donada per leiMing au redreiçament de l'administracion de l'Empèri, lei censors cargats de susvelhar e d'inspectar la burocracia provínciala recebèron un accès dirècte a l'emperaire. 1453 : enValaquia, revirada d'un complòt organizat per de marchands saxons còntraVlad III Tepes. Lei represalhas foguèron saunosas. 1453 : enEgipte, mòrt dau sultan mamelocJaqmaq que foguèt remplaçat per son fiuAl-Mansur Uthman. Pasmens, vengut rapidament impopular au sen de l'elèit mameloc, foguèt remplaçat perInal. 1453-1456 : enMajapahit, crisi de succession (benlèu unaguèrra civila) que s'acabèt amb la presa dau poder perGirisawardhana, fiu dau rèiKertawijaya.
1454 : enItàlia, signatura de laPatz de Lodi entreMilan eVenècia. Aquò permetèt de fixar l'equilibri politic dins la region fins a la fin dau sègle. 1454-1456 : enMesoamerica, après la famina de1450-1454, la situacionagricòla demorèt malaisada amb un periòde de secaressas grèvas. 1458-1460 : conquista dauDespotat de Morèa per leisOtomans.
.svg)
.png)