Istoricament, laSciéncia (dellatinscientia,coneissença) deriva de lafilosofia. Al cors de l'Edat Mejana, lasciéncia s’es progressivament destacada de l'empresa de la teologia. Al cors del desvolopament de las coneissenças e de l’acumulacion de sabers divèrses, s’es estructurada endisciplinas scientificas:quimia,biologia,fisica,mecanica,optica,astronomia,economia,sociologia... Uèi, lasciéncia designa a l’encòp un procediment intellectual repausant idealament sus un refús delsdògmas e un examenrasonat e metodic del monde e de sas regularitats, e visant a produire deconeissenças resistent a las criticasracionalas, e l’ensemble organizat d’aquestas coneissenças.

• Un aristocrata d'Auvèrnhe,Gilbèrt dau Motier deLa Faieta (imatge), foguèt un general dins las doas revolucionsamericana efrancesa.
• Lo lògo de l’OGC Niça pòrta en occitanDespì 1904 solamentdespuèi 2013.
• Lo grop de death metalGojira que s’aperava Godzilla a sa creacion aOndres, enGasconha.
• Argentina aquatre noms egalamentoficials: Nacion argentina, Províncias unidas del Riu de la Plata, Republica argentina e Confederacion argentina.
• D'un biais indirèct, la vila deMarselha auriá donat son nom a l’ouzo.
• L’estau de la comuna d’Embèrt z-es redond.

• 17 de març de2025:Stuart Young ven cap del govèrn deTrinitat e Tobago. (imatge)
• 14 de març:Mark Carney ven cap del govèrn deCanadà.
• 13 de març:Konstantinos Tasoulas ven president deGrècia.
• 3 de març:Christian Stocker ven cap del govèrn d’Àustria.
• 1 de març:Yamandú Orsi ven president d’Uruguai.
• 23 de febrièr: la drecha se ganha las eleccions legislativas enAlemanha.
• 20 de febrièr: l’estat soís reconeis que son programaHilfswerk für die Kinder der Landstrasse foguèt un crimi contra l’umanitat.
• 14 de febrièr: morís l’occitanistaGustau Aliròl. (imatge)
• 12 de febrièr: après la demission deKlaus Iohannis,Ilie Bolojan ven president deRomania per interim.
• 11 de febrièr: morísAndrieu Neyton.
• 6 de febrièr: morís l'escrivan e jornalista asturianDamián Barreiro.
• 5 de febrièr: lo prince Rahim ven lo cinquenAga Khan.
• 3 de febrièr:Bart De Wever ven cap del govèrn deBelgica.
• 30 de genièr:Rosario Murillo ven copresidenta deNicaragua.
• 26 de genièr: moreishNicolas Florian ancian maire deBordèu.
• 23 de genièr:Micheál Martin ven tornar primièr ministre d’Irlanda.
• 20 de genièr: comença lo segond mandat presidencial deDonald Trump.
• 17 de genièr: morís lo ministre d'estat delMónegueDidier Guillaume.
• 15 de genièr:Daniel Chapo ven president deMoçambic.
• 10 de genièr:Alexander Schallenberg ven cancelièr interimari d’Àustria.
• 9 de genièr:Joseph Aoun ven president deLiban.
• 8 de genièr:Alcide Ponga es elegit cap del govèrn deCanaquia.
• 7 de genièr:John Mahama ven president deGhana.
• 3 de genièr: morísLa Chunga.
• 2 de genièr:Jenniffer González ven governadora deBoriquen.
• 1 de genièr:Karin Keller-Sutter ven presidenta deSoïssa.
• 29 de decembre de2024: morís lo rèirepresident americanJimmy Carter.
• 13 de decembre:Francés Vairon que vad purmèr ministre de l’estat francés.
• 12 de decembre:Cabdiraxmaan Maxamed Cabdillaahi Cirro ven president deSomaliland.
• 8 de decembre: tomba lo regimsirian.
• 6 de decembre: morís l'istorianJean-Pierre Rioux, un especialista deJoan Jaurés.
• 5 de decembre: morís lo poètaJacques Roubaud, afogat dels trobadors.
• 19 de novembre: Demissiona lo president d'AbcaziaAslan Bzhania.Badra Gunba fa l'interim.
• 12 de novembre:Naiqama Lalabalavu ven president deFiji.
• 6 de novembre:Marco Bucci ven president deLigúria.
• 4 de novembre: morís lo pintre e escalpraireLouis Cane.
• 3 de novembre: morís l'òme politic marselhésMarcel Tassy.
• 21 d'octobre: lo generauLương Cường qu’es elegit president deVietnam.
• 20 d'octobre:Prabowo Subianto ven president d’Indonesia.
• 15 d'octobre: morís l’escrivan chilencAntonio Skármeta.
• 11 d'octobre: lo prèmi Nobel de la Patz es atribuït a l’associacion japonesaNihon Hidankyo.