| Tomás Luis de Victoria | |||
 | |||
| Fødd | ca. 1548 | ||
|---|---|---|---|
| Fødestad | Ávila iSpania | ||
| Død | 27. august1611 (ca. 63 år) | ||
| Dødsstad | Madrid | ||
| Opphav | Spania | ||
| Aktiv | 1572-1600 | ||
| Sjanger | Renessansemusikk,vokalmusikk | ||
| Verka som | Komponist ogprest | ||
| Mor | Francisca Suárez de la Concha | ||
| Far | Francisco Luis de Victoria | ||
Tomás Luis d Victoria (lat.Thomas Ludovicus a Victoria Abulensis, fødd rundt 1548 iÁvila, iCastilla y León, død27. august1611 iMadrid), var den viktigastespanskerenessansekomponisten ved sidan avFrancisco Guerrero ogCristóbal de Morales, og saman meditalienarenGiovanni da Palestrina ogvallonarenOrlando di Lasso ein av dei viktigaste komponistane frå tida kringmotreformasjonen. Victoria vert ofte kalla «den spanske Palestrina».
Victoria skreiv mange kyrkjemusikalske vokalverk, mellom anna den kjenteOfficium Sanctae Hebdomadae, ei samling geistlege songar forden stille veka.
Tomás Luis de Victoria var Francisco Luis de Victoria og Francisca Suárez de la Concha sitt sjuande barn av i alt elleve. Faren døydde tidleg og Tomás vart teke hand om av onkelen Juan Luis som varsokneprest i nærleiken avÁvila. Onkelen sørgde for ein solid skulegang med songundervisning i katedralen i Avila og påjesuittgymnaset i byen. Tomás fekk stipend avFilip II av Spania og reiste rundt 1565 tilRoma for å studere ved jesuittane sittpresteseminarCollegium Germanicum. I 1571 etterfølgde hanPalestrina som leiar (moderator musicae) ved Collegium Germanicum-orkesteret. Rundt 1585 publiserte Victoria ei samling musikalske verk med mellom annaOfficium Sanctae Hebdomadae. Same år reiste han attende til Spania der han vartkapellan for dronningMaria av Spania (1528–1603), som no var enke. Samtidig leia han orkesteret til det keisarlege klosterDe las Descalzas de Santa Clara (barfotnonne-klosteret). Victoria vart ved klosteret til han døydde og hadde ulike roller, som prest, komponist, kordirigent og organist. Etter eige ønske skreiv han berre nokre få verk ved klosteret, det mest kjente erOfficium defunctorum.
Levetida til Victoria var preget avreformasjonen ogmotreformasjonen, talrike og tildels heftige religionskrigar,fanatisme ogden katolske kyrkja sitt suverenehegemoni. Presteseminaret i Roma var av grunnleggjarenIgnatius Loyola meint som eit sentrum for dei motreformatoriske kreftene, så utdanninga til Victoria var strengtreligiøs. Han følte seg forplikta av kravet tilKonsilet i Trient om at ein skulle gjere kyrkjemusikken enkel og mogeleg å forstå, og trass i dei avgrensingane dette innebar skapte Victoria ein meir konsentrert og uttrykksfull musikk enn nokon annan iden romerske skulen.[1].
Opptakten tilOfficium Sanctae Hebdomadae er ikkje kjent. Til forskjell frå talrike komposisjonar av Victoria sjølv og andre frå hans tid (somMissa Papae Marcelli avPalestrina) er han ikkje vigd til ein levande person. Verket inneheld 37 enkeltsongar som skulle sygnast på dei viktigaste dagane iden stille veka (palmesøndag,skjærtorsdag,langfredag ogpåskeaftan) alltidad matutinum, dvs. klokken tre om morgonen. Dette er eit av høgdepunkta i denpolyfone musikken irenessansen.
Officium defunctorum vart skriven som eitrekviem for den avdøde dronninga Maria av Spania. Dessuten skreiv han mangemesser ogmotettar samt einMiserere. Som med Victoria sine samtidige,Gregorio Allegri sine kjente Miserere høyrerpasjonane til Victoria til det fasterepertoaret iDet sixtinske kapellet der dei har vorte oppført i over 300 år.
