Tabriz (arabiskتبریز) er ein by i nordlegeIran, hovudstad i provinsenAust-Aserbajdsjan. Byen har 1,7 millionar ibuarar og ligg 1360 meter over havet, 60 km aust om Urmiasjøen. Klimaet varier mykje. Tabriz har vore hovudstad under ulikeherskardynasti iPersia.[3]
Området er svært utsett forjordskjelv. Delar av byen er gjenoppbygt fleire gongar, så det finst få eldgamle bygningar bevart. Den blå moskeen, bygd i 1450, er eitt av få historiske byggverk som framleis finst.[3]
Tabriz er eit viktig industrisenter og knutepunkt for samferdsla nord i Iran. Nokre av dei største industriområda for maskin- og sementproduksjon ligg her. Byen er elles kjent for å vere eit senter i framstillinga av tradisjonelt handverk, særleg teppe,bomulls-, ull- oglêrvarer. Sidan 1946 har byen hatt eige universitet.[3]
Tabriz vert datert tilbake til Sasanideriket på 200-talet. Sidan vart byen øydelagt av eit jordskjelv og oppattbgt av det muslimske kalifatet på 700-talet. Frå slutten av 1300-åra og tidleg 1400-tal hadde byen sin stordomstid som hovudstad i den sørvestlege delen av Mongolriket, Ilkhanatet. Tabriz var også hovedstad under det tyrkiske stamme-dynastiet Kara Koyunlu (1375–1468) og dei fyrste åra av Safavide-dynastiet (1501–1736). Den strategiske plasseringa for transportlinjene i regionen har ført til at byen har vorte hærteken under krigar også i nyare tid. Til dømes okkuperte russiske/sovjetiske styrkar Tabriz under begge verdskrigane.[3]
- ↑1,01,11,21,3«Statistical Center of Iran > Home».
- ↑2,02,12,22,3«جمعیت به تفکیک تقسیمات کشوری» (på persisk). Henta 29. oktober 2023.
- ↑3,03,13,23,3Kvaase, Kim; Store norske leksikon (2005-2007):Tabriz iStore norske leksikon på snl.no. Henta 22. oktober 2020.
