Hanuman (sanskr. हनुमान्, 'stor kjeve') er einapegud ihinduismen, ein viktig følgjesvein forRama og sentral i eposetRamayana. Han er kjend for truskapen sin til Rama og det rettvise, heilage livet han førte, og for rampestrekar i barndommen og mange heltegjerningar som vaksen. Hanuman høyrer til ei særskild gruppe apemenneske,vanaraer, og blir gjerne framstilt som ein mann med apetrekk. Folk som tilber han ser gjerne påapar som heilage.
Tilbeding
Hanuman-statue med matoffer og blomar.
Apeguden blir ofte dyrka i tempel vigdeVisjnu, og i tempel som hovudsakleg er tileignaRama-inkarnasjonen hans vil ein alltid finna ein statue av apeguden. I slike tempel kan ein av og til òg finnaheilage apeflokkar.
Det er ofte sett opp småtempel til guden langsvegar, ettersom han er rekna som særs vernande motulukker.
Familie
Hanuman blir som regel sett på som sonen til vindgudenVaju og Andjana, einapsara som var blitt forbanna til å bli fødd i apeform. Han kan òg vera sonen til kongen og dronninga av apefolket,vanaraene. I nokre tradisjonar blir han sett på som ei form avSjiva.
Han valde å aldri gifta seg, men levde i staden som einbrahmatsjari, ein heilag mann som avstår frå verdslege gleder. Ei soge fortel at då dei inkarnerte gudaneRama ogSita —Visjnu ogLaksjmi — skulle forlata verda igjen, valde Hanuman å vera igjen, slik at han framleis er blant oss. Derfor er han både å finna iRamayana og iMahabharata, som fann stad seinare.
Forteljingar
Hanuman gjer seg så stor at han kan vernaRama i munnen sin. Illustrasjon fråWat Phra Kaeo iBangkok.
Hanuman var svært sterk, og hadde i tillegg den eigenskapen at han kunne gjera seg større og mindre. Somme soger seier at han til og med kunne flyga, ettersom faren hans varvinden.
Barndom
Som liten prøvde Hanuman å svelgasola, fordi han syntest ho likna på eifrukt. Han plaga mediterande vismenn i ein skog, og som straff gløymde han kjempekreftene sine heilt til han blei minna om dei under Ramayana-krigen.
Ramayana
Ramayana fortel hovudsakleg omRama si reise og kamp for å få tak i den bortførte kona si,Sita. Då gudefølgjet kom fram tilLanka, derSita var halden fanga, var Hanuman den einaste som kunne hoppa fråfastlandsindia tiløya. Han drog derfor til demonenRavana med bod om at han måtte setja henne fri, og til Sita med einring frå Rama og oppmuntrande ord om at hjelpa var nær. Demonen sette fyr på den lange halen hans, men Hanuman tolte smerta og sette fyr på heile demonbyen til gjengjeld. Han sette òg fri dei ni planetane som demonen hadde maktstole. Den ulukkesbringandeSjani (Saturn) lova då at han ikkje skulle skada apeguden eller tilbedarane hans.
Då hæren til Rama seinare skulle slost mot demonane, blei brorenLaksjmana dødeleg såra. Det einaste som kunne lega han var ein urt som voks på fjelletSandjivini iHimalaya, på andre sida av kontinentet. Hanuman blei send avgarde for å finna urta, men då han ikkje klarte det og det tok til å mørkna, tok han like godt med seg heile fjellet tilbake til stridsmarka. Hanuman som ber fjellet er ei populær framstilling av guden.
Seinare
Hanuman gjorde ein gjesteopptreden iMahabharata der han møter halvbroren sin,Bhima. Seinare støtta han heltenArdjona ved å vera til stades ifana hans på slagmarka.
Fleire heilage folk skal ha sett guden, som er udøyeleg og framleis finst på jorda. Blant dei erTulsidas, som levde på 1500-talet, ogSri Ramdas Swami ogRaghavendra Swami frå 1600-talet.
Hanuman var truleg inspirasjonen for den kinesiske mytologiske apeheltenSun Wukong.
.jpg)
