Ekte gummitre (Hevea brasiliensis),paragummitre ellerparakautsjuktre,[1] er ein blomstrande plante som tilhøyrervortemjølkfamilien, Euphorbiaceae. Det er det mest økonomisk viktige medlemmen av slektaHevea fordi den melkeaktige lateksvæska ekstrahert frå treet er primærkjelda til naturgummi.
Gummitreet er eit høgt lauvtre som veks til ei høgde på opptil 43 meter i naturen. Stammen er sylindrisk og kan ha ein solid flaskeforma base. Borken er litt brun, og den indre borken oser av lateks når han er skadd. Blada har tre bladflik og er spiralforma. Blomstringa inkluderer separate hann- og hoblomstrar. Blomstrane er skarpe, kremgule og har ingen kronblad. Frukta er ein kapsel som inneheld tre storefrø; kapselen opnar eksplosivt når han er moden.[2]
I naturen kan treet nå ei høgde på opptil 43 meter, men som dyrka tre blir det vanlegvis mykje mindre fordi tapping av lateks avgrensar veksten av treet. Den kvite eller gule lateksen finst i latekskar i borken, for det meste utanforsilvevet. Desse kara løper oppover treet i ein høgrehendt spiral som dannar ein vinkel på omtrent 30 grader med horisontalflata, og kan vekse så høgt som 15 meter.[3]
På plantasjar er trea generelt mindre av to grunnar: 1) trea veks saktare når dei blir tappa for lateks, og 2) trea blir generelt kutta ned etter berre 30 år, fordi lateksproduksjonen søkk når trea eldast, og dei blir mindre økonomisk produktive. Treet krev eit tropisk eller subtropisk klima med minst 1200 mm nedbør per år, og ingen frost.[4] Viss frost oppstår, kan resultata vere katastrofale for produksjonen. Éi hending med frost kan føre til at gummien frå ein heil plantasje blir sprø og går i oppløysing når gummien har vorte raffinert.[5]
Lateksutvinning
Utvinning av lateks
Det tar mellom sju og ti år før gummitreet kan haustast første gongen.[6] Arbeidarar gjer skrå snitt gjennom borken, akkurat djupe nok til å tappe kara utan å skade veksten til treet, og lateksen samlast i små bøtter. Denne prosessen er kjent som gummitapping. Lateksproduksjon er svært variabel frå tre til tre og over klontypar.[3]
Gummitreet som trevirke
Ettersom lateksproduksjonen søkk med alderen på treet, blir gummitre vanlegvis felt når dei når 25 til 30 år gamle. Den tidlegare praksisen var å brenne trea, men dei siste tiåra har treet vorte hausta til bruk i møblar.[3]
Opphavleg fanst det søramerikanske gummitreet berre i regnskogen iAmazonasbassenget. Aukande etterspurnad og oppdaginga av vulkaniseringsprosessen i 1839 førte til gummibommen og brakte velstand iBelém,Santarém ogManaus iBrasil og tilIquitos iPeru frå 1840 til 1913.
I Brasil var det opphavlege namnet på plantenpará-gummitre, avleidde av namnet på provinsen Grão-Pará. I Peru vart treet kallaárbol del caucho, og lateksen ekstrahert frå det vart kallacaucho. Dei innfødde som budde i det geografiske utbreiingsområdet nytta trea til å skaffe gummi.Olmekfolket iMesoamerika hausta og produserte liknande former for primitiv gummi frå analoge lateksproduserende tre somCastilla elastica så tidleg som for 3600 år sidan. Gummien vart mellom anna brukt til å lage ballar til det mesoamerikanske ballspelet.[7] Tidlege forsøk vart gjort i 1873 for å dyrke det ekte gummitreet utanfor Brasil. Etter litt innsats spira 12 frøplantar ved den botaniske hagen Kew iLondon. Desse vart sende tilIndia for dyrking, men døydde. Eit anna forsøk vart deretter gjort, der 70 000 frø vart smugla frå Brasil til Kew i 1875.[8] Omtrent fire prosent av desse spira, og i 1876 vart ca. 2000 frøplantar sende tilSri Lanka og 22 vart sende til ein botanisk hage iSingapore.
Etter dette spreidde gummitreet seg i Asia. Gummitre vart ført til den botaniske hagen iBuitenzorg påJava. I 1898 hadde det vorte etablert ein gummiplantasje ibritisk Malaya, med importerte kinesiske feltarbeidarar som den dominerande arbeidsstyrken i gummiproduksjonen tidleg på 1900-talet.
Dyrking av treet i Sør-Amerika enda tidleg på 1900-talet på grunn av utbrot av plantesjukdommar.[4] Gummiproduksjon flytta deretter til andre delar av verda der han ikkje var påverka av lokale plantesjukdommar.[9] I dag er dei fleste gummitreplantasjar i Sør- og Søraust-Asia, og dei beste gummiproduserande landa i 2011 varThailand,Indonesia,Malaysia, India ogVietnam.[10]
↑«The Brazilian Armed Forces: Current changes, new challenges»,Dreifuss, R. Armand. I JOHN OLSLICK ELDER STREET THIEF KKALAJOA554977ternational Seminar Research Committee Armed Forces and Society, Romania, 2002. Henta 19. januar 2021 frå«Archived copy»(PDF). Arkivert fråoriginalen(PDF) 31. juli 2009. Henta 19. august 2009.
↑Prance, Ghillean (2005). Prance, Ghillean; Nesbitt, Mark, red.The Cultural History of Plants. Routledge. s. 28.ISBN0415927463.
.jpg)
