Franz Marc (8. februar1880–4. mars1916) var eintyskekspresjonistisk målar. Han er særleg kjend for sine mange hestemotiv, og sin kraftige fargebruk. Faren, Wilhelm Marc, var ein profesjonell landskapsmålar som underviste ved kunstakademiet iMünchen.
Tårnet av blå hestar, 1911Rådyr i skogen, 1914Tiger
Franz Marc var fødd i München, og studerte ei tidfilosofi ogteologi ved universitetet i heimbyen, målet var å verte prest. Han voks opp i ein religiøs heim; mora var ein striktkalvinist, og faren einkatolikk som hadde gått over tilprotestantismen. Marc fekk såleis ei protestantisk oppfostring i eit elles katolskBayern.
Under sitt år somvernepliktig lærde Marc seg å ride, og utvikla den kjærleiken til hestar som seinare så sterkt skulle kome til å prege kunsten hans. Omkring den tid var det han bestemte seg for verte kunstnar. Han byrja då i 1900 å studere vedAkademie der Bildenden Künste i München, og fekk der ei solid og grunnleggande utdanning som vart avslutta i 1903.
Åra 1903 og 1907 reiste Marc iFrankrike, og brukte særleg mykje tid iParis. Der gjorde han seg kjend med ulike kunstnarkrinsar, og vart mykje tiltala grad av post-impresjonismen og verk av bådeVincent van Gogh ogPaul Gauguin. I året 1906 var han elles ein tur iHellas.
Den djuptreligiøse Marc såg på kunstnargjerninga som ei i sitt vesen åndeleg sysselsetting. Frå og med året 1910 konsentrerte han seg utelukkande om å avbilde dyr, desillusjonert av denmaterialismen som han fann korrumperte manneætta. I dyra såg Marc noko som han sakna hos menneska; ein ibuande fagerdom, ei livsglede og noko åndeleg. Dyra var i balanse, meinte han, og han var nyfiken på kor dei oppfatta verda. Marc var velkjend med dyr på fleire måtar, mellom anna hadde han studert dyreanatomi og skaut til inntekta gjennom å undervise i emnet.
Hans fokus på dyr var unik i samtidskunsten. I Marcs tidlege verk dominerer ofte heroiske dyr biletmotivet, men seinare smeltar dei saman med det øvrige landskapet og vert integrert i heilskapsuttrykket i måleriet. Marcs målsetting strekte seg vidare enn enkel dokumentasjon av dyr og deira levemåte; han ville lansere eit system av moralske verdiar, som mangla hos menneska, gjennom å kroppsleggjere dei dygdene han såg hos dyra.
I 1909 flytta Marc til Sindelsdorf iOberbayern, der han levde med kattane sine, to tamme hjortar og hunden Russi.
Jamsides dyremotiva la Marc stor vekt på farge. Han tilla fargane ulike karakteristikkar, til dømes såg han fargen raud som brutal, tung og eit symbol for materialismen si dominerande stilling. Blåfargen var etter Marc sitt syn maskulin og intellektuell, medan gul stod for ein frisloppen femininitet.
Marc var ein av grunnleggarane avDer Blaue Reiter i München 1911. Han samarbeidde medVasilij Kandinskij og prøvde utforskefargen sin ekpressive verdi. Denne sysselen med fargen var delvis inspirert av måleri laga avRobert Delaunay, som Marc besøkte i Paris 1912 saman medAugust Macke. Truleg var den også inspirert avGoethes fargelære. Franz Marc sitt arbeid med fargar i måleria kan elles samanstillast medfauvismen ognaivismen. Stilelement fråpointillisme,syntetisme og abstrakst ekspresjonisme prega etter tur arbeida hans.
