Plasseringa av Dalian (gul) i LiaoningPlasseringa av Dalian (gul) i Liaoning
Dalian (tradisjonellkinesisk skrift 大連, forenkla 大连,pinyinDàlián,Wade–Giles «Ta4-lien2») er einkinesisk subprovinsiell storby sør i provinsenLiaoning iKina, på Pulandianhalvøya (tradisjonelle teikn 普蘭店搬到, forenkla 普兰店半岛, pinyinPǔlándìan bàndǎo) ved kysten avGulehavet. Dalian har eit areal på 13237 km² og hadde om lag 6,2 millionar ibuarar i 2009. I sjølve storbyen budde knapt 3,6 millionar menneske.
Den subprovinsielle byen Dalian har jurisdiksjon over seks distrikt (区, pinyinqū), tre byfylke (市shì) og eitt fylke (县xiàn).
«Dalian» med forenkla kinesisk skrift øvst og tradisjonell skrift nedst.
På 500-talet var Dalian ei av dei største hamnene i Kina. Undervår- og haustannaltida låg byen under staten Yan.
Storbritannia okkuperte området i 1858, ein okkupasjon som tok slutt i 1880-åra. Qing-dynastiet bygde ut byen til det viktigaste støttepunktet fornordflåten. Denne flåten gjekk tapt i 1895 underden fyrste kinesisk-japanske krigen, etter somJapan vann krigen.
Frå 1898 til 1905 kontrollerteRussland området gjennom ein tvungen forpaktingsavtale. Okkupanten kalla byen forDalnij og Lüshun forPort Arthur, desse to nabobyane er i dag samla. Bygginga av den transmandsjurske jarnbanen førte til stor aktivitet i byen. I denne perioden hadde byen mange russiske innbyggarar. Dalian ogVladivostok var då dei to endestasjonane forden transsibirske jernbanen.
Etterden russisk-japanske krigen 1904/05 okkuperte Japan byen i 40 år, som del av det japanske Kwantungterritoriet. Då japanarane etablerteManchukuo i 1932 vart byen overført til dette japansk-styrte lydriket. Etterandre verdskrigen vart byen i realiteten styrt avSovjetunionen. Fyrst i 1955 vart byen tilbakeført til kinesisk styre.
I 1984 vart Dalian ei særleg økonomisk sone i Kina.
Zhongshan-torget i DalianDahei-fjellet på 663 meter over havet ligg sør i Dalian
Dalian har mykje fiskeindustri. Ein av dei viktigaste marinebasane i Kina ligg i Dalian. På grunn av sitt milde klima er byen ein ynda ferieby for dei nordlegaste delane av Kina.
Dalian Zhoushuizi internasjonale lufthamn (tradisjonelle teikn 大連周水子國際機場, forenkla 大连周水子国际机场, pinyinDàlián Zhōushuǐzǐ guójì fēijīchǎng) er den flyplassen i Nordaust-Kina med størst trafikk.
Riksveg 201 i Kina ender opp i Dalian. Han byrjar iHegang i provinsenHeilongjiang og fører via mellom andreMudanjiang ogDandong sør tilLiaodong-halvøya til Lüshunkou og Dalian. Også Kinas riksveg 202 endar opp i Dalian. Han tek til iHeihe i provinsenHeilongjiang, passerer gjennomHarbin ogShenyang, før han endar iDalian.
Denne artikkelentreng fleirereferansar for verifikasjon. Du kanforbetra denne artikkelen ved å leggja inn referansar til pålitelege kjelder. Kven som helst kan fjerna kjeldelaust materiale utan forvarsel, men den føretrekte tilnærminga er i første omgang å markera dei setningene/påstandene som treng kjeldebelegg ved å tilføya{{tr}} etter påstanden.Malen blei sett inn 2020
.png)
.svg)
