Movatterモバイル変換

[0]ホーム

Naar inhoud springen

zuur

Uit WikiWoordenboek

Nederlands

Uitspraak

Geluid: zuur (hulp,bestand)
IPA:/ zyr / (1 lettergreep);/zyːr/

Woordafbreking

zuur

Woordherkomst en -opbouw

In de betekenis van ‘wrang’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1130^[1]

erfwoord afkomstig van^[2]:

Middelnederlands: suur (1253)

Oudnederlands: sūr (in Surebecheh “Zuurbeek”, 1152)

Germaans: *sūra-

Indo-Europees: *suH-ro-

Verwant in Germaans:

West:Engels: sour (Angelsaksisch: sūr),Duits: sauer (Oudhoogduits: sūr),Fries: soer (Oudfries: sūre)

Noord:Zweeds: sur,Deens: sur,Noors: sur, (Oudnoords: súrr),IJslands: súr,Faeröers: súrur

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	zuur	zuren
verkleinwoord	zuurtje	zuurtjes

Zelfstandig naamwoord

het zuur o

vloeistof, die een verhoogde concentratie waterstofionen bevat
1. (kookkunst) gebruikt om voedsel te conserveren of een kenmerkende smaak te geven
(scheikunde) een chemische stof die in water opgelost in staat is waterstofionen af te splitsen:arrheniuszuur
(scheikunde) een molecuul of ion dat in staat is waterstofionen af te splitsen:brønstedzuur
(scheikunde) een molecuul of ion dat in staat is een elektronpaar te accepteren:lewiszuur
het ~ hebben: aanpyrosis lijden
(geologie)felsisch (verouderd)
(figuurlijk) onprettige gewaarwording
▸ De hemel van de zomer verjaagt hetzuur van de stad, zong Charles Trenet al: 'Wij zijn gelukkig, Route Nationale 7.'^[3]
(figuurlijk) negatieve stemming door eerdere teleurstelling

Synoniemen

[5]brandend maagzuur,gastro-oesofageale reflux,pyrosis,zuurbrand,zuurbranden

Antoniemen

[1]loog
[1.1]zoet
[2,3]base

Hyponiemen

Afgeleide begrippen

Uitdrukkingen en gezegden

Eerst hetzuur en dan het zoet

[7] pas na vervelende maatregelen volgen plezierige besluiten

Zuur opbreken

ergens mee in moeilijkheden komen (later)

Zuur zijn

Stoett-2671^[4]

De druiven zijnzuur

iets zeggen niet erg te vinden maar er eigenlijk het tegenovergestelde van denken

Hetzuur hebben

Stoett-2672^[5]

Vertalingen

1. zure vloeistof

5. pyrosis

Duits:Sodbrennen ^(de)
Engels:heartburn ^(en)

	stellend	vergrotend	overtreffend
onverbogen	zuur	zuurder	zuurst
verbogen	zure	zuurdere	zuurste
partitief	zuurs	zuurders	-

Bijvoeglijk naamwoord

zuur

(voeding),(drinken) een smaak hebbend zoals van citroensap of azijn
- Hij eet dezuurste appelen.
(figuurlijk) onaangenaam, onprettig,naar,vervelend
- De gemiste strafschop maakte de nederlaag extrazuur.
- En dat is heel ergzuur voor deze regio.^[6]
(figuurlijk) merkbaar negatief gestemd, bijv. als gevolg van een eerdere teleurstelling
- Hij vroegzuur of ze ditmaal op tijd dacht te komen.

Synoniemen

(alle bet.)wrang

Uitdrukkingen en gezegden

door dezure appel heen bijten

[1] iets doen hoewel men er erg tegenop ziet

een schip metzure appels zijn/komen

[1] iemand begint bijna met huilen ofwel: het naderen van een zware bui

het levenzuur maken

[2] voortdurend kwellen

iets gaat/zaliemandzuur opbreken

[2]iets gaat/zaliemand ernstige problemen bezorgen

zuur kijken

[3] er ontevreden uitzien

dan ben jezuur

[3] dan heb je spijt

Spreekwoorden

De druiven zijnzuur.

[1] wat iemand niet kan bereiken, vindt hij daarom bij nader inzien ook niet meer aantrekkelijk

Verwijst naar eenfabel van Aesopus.

Vertalingen

1. een smaak hebbend zoals van citroensap of azijn

Werkwoord

vervoeging van
zuren

zuur

eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd vanzuren
- Ikzuur.
gebiedende wijs vanzuren
- Zuur!
(bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd vanzuren
- Zuur je?