• Geluid: duivel    (hulp,bestand)
• IPA:/ ˈdœyvəl / (2 lettergrepen)

• dui·vel

• viaLatijndiabolus van HellenistischOudgrieksδιάβολος (diábolos)"lasteraar" in de betekenis van ‘het kwaad als persoon’ voor het eerst aangetroffen in 776^[1][2]

de duivel m

1. (mythologie),(religie) de personificatie van het kwaad

   • Zoalsgod en deengelen de personificaties zijn van het goede, zo is de duivel de personificatie van het kwade. 

   ▸ `Zwarte Piet' of 'Pietje Pik', zo noemde het volk in de middeleeuwen deduivel.^[3]

   ▸ Was Harald ronduit slecht, eenduivel in mensengedaante die je zijn eigen ondergang tegemoet moest laten gaan? Een gruwelijke gedachte, maar als je je gedachten de vrije loop liet kon er van alles bovenkomen.^[4]

2. (figuurlijk) kwaadaardig persoon

   • Hij is een echteduivel. 

Spreekwoorden

• Als je het over deduivel hebt, trap je hem op zijn staart

Als je over iemand spreekt in diens afwezigheid, kan diegene juist dan opduiken

• Deduivel poept/schijt altijd op de hoogste hoop

Juist degenen die al rijk zijn, worden als enigen steeds rijker

• God kent de harten, maar deduivel kent de kneepjes

Men is mogelijk niet eerlijk

• Heeft deduivel het paard gegeten, dan neemt hij de toom ook nog

Wie eenmaal in de macht van iets verkeerds is geraakt, loopt grote kans daar alleen maar verder in weg te zakken

• Ledigheid/Luiheid/Een geplaveide weg isdes duivels oorkussen

Luiheid heeft negatieve gevolgen, of: met wie lui is, loopt het op den duur slecht af

• Met zwijgen kruist men deduivel

Door niet mee te doen met kwaadsprekerij, voorkom je onenigheid

• Voor geld kun je deduivel doen dansen

Met geld is alles mogelijk (vgl.Geld opent alle deuren)

• Wie met deduivel uit één schotel wil eten, moet een lange lepel hebben

Een bedrieger is moeilijk zelf weer te bedriegen

• Zuivel op zuivel is voer voor deduivel

Uitdrukking uit de tijd van deheksenvervolgingen, waarin men mensen die veel zuivel aten in verband bracht met hekserij

duivel

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd vanduivelen
   

   • Ikduivel. 

2. gebiedende wijs vanduivelen
   

   • Duivel! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd vanduivelen
   

   • Duivel je? 

• Het woordduivel staat in deWoordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• Inonderzoek uit 2013 van hetCentrum voor Leesonderzoek werd "duivel" herkend door:

• ZieWikipedia voor meer informatie.