| Zwitserse Partij van de Arbeid Partei der Arbeit der Schweiz (Duits) Parti suisse du Travail - Parti ouvrier et populaire (Frans) Partito Operaio e Popolare (Italiaans) Partida svizra da la Lavur (Reto-Romaans) | ||||
|---|---|---|---|---|
 | ||||
| Personen | ||||
| Partijvoorzitter | Gavriel Pinson | |||
| Zetels | ||||
| Nationale Raad | 1 / 200 | |||
| Kantonsraad | 0 / 46 | |||
| Geschiedenis | ||||
| Opgericht | 21 mei1944 | |||
| Algemene gegevens | ||||
| Actief in | Zwitserland | |||
| Richting | Links | |||
| Ideologie | Socialisme | |||
| Kleuren | Rood | |||
| Europese organisatie | Europees Links | |||
| www.pst.ch | ||||
| ||||
DeZwitserse Partij van de Arbeid (Duits:Partei der Arbeit der Schweiz,Frans:Parti Suisse du Travail - Parti Ouvrier et Populaire,Italiaans:Partito Svizzero del Lavoro,Reto-Romaans:Partida Svizra da la Lavur) is eenZwitserse, socialistische partij. In dekantonsJura,Neuchâtel enVaud draagt de partij de naamParti Ouvrier et Populaire (POP, Arbeiders en Volkspartij).
| Politiek inZwitserland | ||
|---|---|---|
.svg) | ||
De geschiedenis van de PdA gaat terug tot deEerste Wereldoorlog. Tijdens de Eerste Wereldoorlog wasZwitserland en werden er door de linkervleugel van deSociaaldemocratische Partij van Zwitserland (SP) internationalesocialistische conferenties gehouden (onder andere deZimmerwaldconferentie in 1915). De rechter- en centrumvleugels van de SP waren niet betrokken bij de organisatie van de conferenties. Na deOktoberrevolutie in1917 inRusland maakte indruk op uiterst linkse socialisten en in oktober 1918 scheidden zij zich van de SP af en vormden een eersteCommunistische Partij (de zogenaamde "oude communisten"). Deze kleine partij trok echter maar weinig mensen aan. Toen de SP in 1921 besloot niet toe te treden tot deDerde Internationale (Communistische Internationale), stapte de uiterst linksen op 6 maart 1921 uit deCommunistische Partij van Zwitserland, die zich direct bij de Derde Internationale aansloot. De leden van de nieuwe KPS[1] bestonden vooral uit ondertekenaars van hetZimmerwaldmanifest (het slotakkoord van de Zimmerwaldconferentie). Bij deverkiezingen van 29 oktober 1922 deed de KPS voor het eerst mee en kreeg 1,8% van de stemmen, goed voor 2 zetels. In 1930 scheidde een groep zich van de KPS af en vormde deKommunistische Partei/ Opposition (Communistische Partij/ Oppositie). De KPO werd bij de kantonale verkiezingen groter dan de KPS.
In 1937 werd de KPS in de kantonsNeuchâtel enGenève verboden. De communisten in die kantons reorganiseerden zich in 1939 als deFéderation Socialiste Suisse (Socialistische Federatie van Zwitserland). In 1939 werd het federale partijbladFreiheit verboden en bij de verkiezingen van dat jaar behaalde de KPS 2,6% van de stemmen, goed voor vier zetels, het grootste zetelaantal dat de KPS in haar bestaansgeschiedenis behaalde. Op 26 november 1940 werd de KPS - met gedeeltelijke steun van de SP -, met hetNationaal Front, verboden. Op 27 mei 1941 werd de FSS verboden en moesten de vertegenwoordigers van die partij hun zetels in deNationale Raad opgeven.
Op 21 mei 1944 werd door oud-leden van de KPS deZwitserse Partij van de Arbeid (PdA) opgericht inBazel. Van 14 tot 15 oktober 1944 vond de Eerste Partijdag (congres) van de PdA gehouden inZürich.Léon Nicole werd tot voorzitter van de PdA gekozen enKarl Hofmaier tot secretaris-generaal. Op 27 juli 1945 werd Karl Hofmaier na een financieel schandaal van zijn functie ontheven. Van 6 tot 7 1945 werd de Tweede Partijdag gehouden. De partij telde toen 20.000 leden. Van 30 november tot 1 december 1945 vond de Derde Partijdag plaats.
Bij de verkiezingen van 1947 behaalde de PdA 5,1% van de stemmen, goed voor 7 zetels in de Nationale Raad. Bij de Vierde Partijdag, die van 4 tot 6 juli 1949, werdEdgar Woog tot secretaris-generaal van de PdA gekozen. In deze jaren na de Tweede Wereldoorlog volgde de PdA een traditioneel communistische koers. In 1950 verzamelde de PdA 260.000 handtekeningen gericht tegen de internationalekernwapenwedloop (dit het verlengde van de "Oproep van Stockholm"). Een blijk vanMoskou-getrouwheid was de uitsluiting van partijlidOtto Brunner die pro-Joegoslavisch bleek te zijn. Bij de Vijfde Partijdag in Genève die van 31 mei tot 2 juni 1952 plaatsvond, besloot hetCentraal Comité van de partij dat Léon Nicole uit de PdA werd gestoten. Hij was eerder al gedegradeerd van partijvoorzitter tot directeur van het partijbladVoix ouvrière ("Stem van de Arbeiders"). Na 1956 vond er echter eendestalinisatie van de PdA plaats en werdenStalinisten uit de partij gezet. Later vond ook distantiëring ten opzichte van Moskou (Sovjet-Unie) plaats. Zo werd op de Zevende Partijdag, die van 16 tot 18 mei 1959 duurde, besloten dat de partij zou kiezen voor een "eigen weg naar hetsocialisme." In de jaren hierna ontdeed de partij zich van haar Moskou-getrouwe communisme en werd de PdA een links socialistische partij. Sinds dejaren 60 protesteerde de partij tegen kernwapens in Zwitserland en ontstonden er diverse denkrichtingen binnen de partij. In 1968, tijdens de Negende Partijdag, werd Woog als secretaris-generaal vervangen. In 1969 werd een deel van de jeugdbeweging(Junge Sektion) uit de partij gezet en vonden er afsplitsingen plaats. Zo werden deProgressive Organisationen der Schweiz (POCH), deRevolutionären Marxistischen Liga (RML) en dePartito Socialista Autonomo (PSA) opgericht. Met de invoering van hetvrouwenkiesrecht op federaal niveau (1971) werdNelly Wicki als eerste vrouw voor de PdA in de Nationale Raad gekozen.
Vanaf het einde van dejaren 70 zochtenecologisch denkende Zwitsers zich aan bij de PdA. Vanaf dat moment kan men de partij als volgt zien: een linkse, socialistische, ecologische en democratische partij. In 1990 werd het belang van hetmarxisme voor de partij afgeschaft en in 1991, tijdens de Vijftiende Partijdag, werd een nieuw partijprogramma ("Beweging voor het Socialisme") aangenomen. Een totale herziening van de statuten stuitte echter op weerstand inRomandië (Franstalig Zwitserland). Aan het einde van de 20e eeuw en aan het begin van de 21e eeuw was de PdA vooral bezig met het redden van deverzorgingsstaat.
Bij deverkiezingen van 19 oktober 2003 behaalde de PdA 0,7% van de stemmen, goed voor twee zetels. Voor deparlementsverkiezingen van 21 oktober 2007 ging de PdA een lijstverbinding aan met demarxistisch-leninistischeSolidaritéS, maar deze lijstverbinding verbeterde de positie van de ultralinkse partij in de Nationale Raad niet. De PdA behield echter haar ene zetel, maar verloor deze bij de parlementsverkiezingen van 2011. In 2015 wist de PdA die ene zetel met 0,6% van de stemmen weer terug te veroveren.
De aanhang van de partij zit tegenwoordig voornamelijk in het armere deel van de Zwitserse Jura in kanton Neuchâtel tegen de Franse grens aan.
De PdA is een zeer linksesocialistische partij. Zij is gericht op de behoud van denatuur, tegengenetische manipulatie en voor handhaving van de verzorgingsstaat. De partij is voor de gelijkheid van man en vrouw en afschaffing van hetkapitalistisch stelsel. Daarnaast is de partij tegen hetimperialisme. Samenwerking met andere linkse partijen (onder andere met kleine socialistische partijen en deSociaaldemocratische Partij van Zwitserland) wordt nagestreefd.
Marxisme is niet meer de leidende ideologie van de PdA, maar het marxisme is nog wel een inspiratiebron.
De PdA onderhoudt nauwe contacten met de (internationale)vredesbeweging.
Met haar ene zetel in de Nationale Raad is het de PdA niet toegestaan een eigen fractie te vormen (het minimumaantal zetels is vijf) en maakt daarom deel uit van deGroene Fractie in de Bondsvergadering.
| Groene Fractie in de Bondsvergadering | |
| Fractievoorzitter: | Balthasar Glättli |
| Partijen: | Groene Partij (11/1), Zwitserse Partij van de Arbeid (1/0) |
| Zetels: | 13 (Nationale Raad: 12; Kantonsraad: 1) |
 Zetelverdeling PdA 1987-2019Nationale Raad | |||
| Jaar | Zetels | % | +/- |
| 1987 | 1 | 0,80 |  0 |
| 1991 | 2 | 0,80 |  1 |
| 1995 | 3 | 1,20 | 1 |
| 1999 | 2 | 1,00 |  1 |
| 2003 | 2 | 0,70 | 0 |
| 2007 | 1 | 0,70 | 1 |
| 2011 | 0 | 0,50 | 1 |
| 2015[2] | 1 | 0,40 | 1 |
| 2019 | 1 | 0,50 | |
·
·
Zwitserse Volkspartij ·Sociaaldemocratische Partij van Zwitserland ·Vrijzinnig-Democratische Partij.De Liberalen ·Het Centrum
Groene Partij van Zwitserland ·Groen-Liberale Partij ·Burgerlijk-Democratische Partij ·Zwitserse Partij van de Arbeid ·Christelijk Sociale Partij van Zwitserland ·Evangelische Volkspartij ·Federaal-Democratische Unie ·Lega dei Ticinesi ·Zwitserse Democraten ·Socialistisch Groen Alternatief Zug ·SolidaritéS
