Deelgemeente inBelgië.svg) | |||
|---|---|---|---|
  | |||
| Situering | |||
| Gewest |  Vlaanderen | ||
| Provincie |  West-Vlaanderen | ||
| Gemeente |  Wingene | ||
| Fusie | 1977 | ||
| Coördinaten | 51° 2′ NB, 3° 13′ OL | ||
| Algemeen | |||
| Oppervlakte | 23,07 km² | ||
| Inwoners (01/1/2020) | 5.986 (259 inw./km²) | ||
| Hoogte | 16-41m | ||
| Overig | |||
| Postcode | 8750 | ||
| Netnummer | 051 | ||
| NIS-code | 37018(B) | ||
| Detailkaart | |||
 | |||
| Locatie in Wingene | |||
| |||
Zwevezele is een plaats in deBelgische provincieWest-Vlaanderen. Het was een zelfstandige gemeente tot aan degemeentelijke herindeling van1977 en is sinds1 januari1977 eendeelgemeente vanWingene. Zwevezele telt ruim 5.000 inwoners. Tussen Zwevezele en Wingene ligt het gehuchtHille, met zijnSint-Jozefsparochie. Het gehucht is ondertussen vergroeid met Zwevezele.
De naam Zwevezele is waarschijnlijk afgeleid vanswiban sali, dus een samenvoeging van een persoonsnaam en eensala-uitgang (centrale ruimte). De naamSweveseele veranderde in 1942 in Zwevezele.
De Romeinse geschiedschrijver Plinius de Oudere sprak reeds over een Romeinse nederzetting in Gallia Belgica met de naam Sevezelicum[1] en verklaarde dat het dorp functioneerde als een overgangsgebied voor het stationeren van legioenen. Keizer Hadrianus zou later in het dorp moeilijkheden ervaren met opstanden van de lokale bevolking.[2]
Vooral in het zuidelijk deel van het gebied zijn sporen van Germaanse en Frankische bewoning te vinden. Tussen 1841 en 1849 werden ook Romeinse vondsten gedaan: munten, een graf en dakpannen. De naam Zwevezele is afkomstig van een Romeinse nederzetting, die door keizer Trajanus als Suevezelicum gedoopt werd.[3]
Van een eerste kerkje zou omstreeks 900 sprake kunnen zijn geweest. Funderingen van een stenen kerkje (laatste kwart 10e eeuw) werden gevonden. In 1022 werden de rechten van de parochie geschonken aan deSint-Bertinusabdij teSint-Omaars. In 1135 kwamen ze aan hetSint-Donaaskapittel teBrugge.
Zwevezele werd tijdens deGentse Opstand geplunderd door de GentseGroententers, die aldus hun stad bevoorraadden. In de 14e eeuw begon een bloeiende linnennijverheid en vanaf 1472 kwam er ook een jaarmarkt.
Tussen 1566 en 1610 hadden de godsdienstoorlogen plaats, waarbij onder meer plunderingen door de Gentse Calvinisten (1577-1583), herovering door deMalcontenten enParma, en strooptochten door Staatse lieden vanuitSluis enOostende (1585-1610). In 1582 werd de burcht van de (overigens Spaansgezinde) heer van Zwevezele geplunderd door de Malcontenten. Na dit alles was er korte tijd vrede, maar van 1668-1678 was deKasselrij Kortrijk in handen van Frankrijk en lag Zwevezele in een grensgebied, en ook de troepen vanLodewijk XIV van Frankrijk hielden toen en in de jaren erna nog huis.
Tijdens deEerste Wereldoorlog werden in Zwevezele verschillende bomaanslagen gepleegd door deDuitsers, waarbij tientallen burgers stierven. Aan deHille lag een Duits vliegveld.
Tijdens deTweede Wereldoorlog werd Zwevezele opnieuw bezet door deDuitsers. De eerstePoolse pantserdivisie was in Juni1944 geland op de stranden vanNormandië en rukte onder leiding vanGeneraal Maczek op viaIeper enRoeselare om zo Zwevezele te bereiken. De gemeente werd zonder bloedvergieten ingenomen. De Duitsers waren immers viaWingene naarRuiselede gevlucht. Op deze terugtocht werden ze zwaar onder vuur genomen door een groepTyphoon-vliegtuigen, waarbij er onder de Duitse soldaten veel doden vielen.
Om de Zwevezeelse slachtoffers te herdenken staat op de Markt een monument voor de gesneuvelde soldaten. Ook staat er een model van een PoolseShermantank en eenCanadeseHalifax om de buitenlandse bevrijders te eren.
In 1977 fuseerde de gemeente Zwevezele metWingene.
ZieKasteelpark in Zwevezele voor het hoofdartikel over dit onderwerp.Hetkasteelpark ligt in het centrum van Zwevezele en vormt een rustige groene oase in het midden van het dorp.
Waar het kasteelpark zich bevindt, stond oorspronkelijk een dubbel omwaldehofstede. In 1440 werd deze vervangen door eenwaterburcht, een kasteel in de vorm van een onregelmatige zevenhoek. Een nieuw kasteel nam in 1610 de plaats in van de oude burcht en in 1816 werd het laatste kasteel gebouwd. Door het aanvoeren van aarde kwam het nieuwe kasteel drie meter hoger te liggen dan het oude. Daarbij werden depaardenstallen en het kleinebadhuis (Aubetje) gebouwd.
In 1984 werd het park eigendom van de gemeente. Het koetshuis en badhuis werden gerestaureerd, terwijl het kasteel werd afgebroken.
Zwevezele ligt op de overgang vanZandig Vlaanderen (in het noorden) naarZandlemig Vlaanderen (in het zuiden). De hoogte bedraagt 18-44 meter en het landschap is licht heuvelig. Een waterloop is deJobeek welke in noordelijke richting stroomt. In het noorden vindt men deMunkebossen.
Sinds1968 wordt in het eerste weekend van dekrokusvakantie in het centrumCarnaval Zwevezele georganiseerd door deOrde van de Bolhoed. Hierbij horen ookprinsverkiezingen en een kroegentocht. De carnavalsstoet lokt jaarlijks duizenden toeschouwers.
ZieLijst van burgemeesters van Zwevezele voor het hoofdartikel over dit onderwerp.Zwevezele had een eigen gemeentebestuur enburgemeester tot de fusie van 1977. De laatste burgemeester wasRoger Behaeghel.
In het sportcentrum in de Kasteelstraat, het grootste sportcentrum van West-Vlaanderen, ligt sporthalDe Zwaluw. Deze is gerenoveerd in 2014 – 2015, waarbij tevens eenskatepark,'t Zwevepark, nieuw aangelegd is. Het vernieuwde complex werd geopend tijdens de viering van het 25-jarig burgemeesterschap vanHendrik Verkest. Het sportcentrum heeft drie voetbalvelden vanKSK Voorwaarts Zwevezele. In de sporthal zijn onder andere volleybalclub Elckerlyc en basketbalclubBBC De Westhoek gevestigd.
.png)
Zwevezele wordt verticaal doorkruist door de steenwegBrugge-Kortrijk (N50)
| Aangrenzende gemeenten | ||||
|---|---|---|---|---|
| Ruddervoorde (Oostkamp) | Hille (Zwevezele) | |||
 | ||||
| Lichtervelde | Wingene | |||
| Koolskamp (Ardooie) | Egem (Pittem) | |||
