Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Naar inhoud springen
Wikipediade vrije encyclopedie
Zoeken

Zuid-Korea

Coördinaten36° 0′ NB, 128° 0′ OL
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
대한민국
大韓民國
Daehan Minguk
Republiek Korea
Kaart
Basisgegevens
Officiële taalKoreaans, Zuid-Koreaanse Gebarentaal
HoofdstadSeoel
Regerings­vormRepubliek
StaatshoofdPresidentLee Jae-myung (이재명)
Regerings­leiderPremierKim Min-seok(김민석)
ReligieProtestants (19,7%),katholiek (7,9%),boeddhisme (15,5%),islam (0,2%), niet religieus (56,1%)[1]
Oppervlakte100.188 km²[2] (0,3% water)
Inwoners48.580.293 (2010)[3]
51.835.110 (2020)[4] (0000517378 517,4/km² (2020))
Bijv. naamwoordZuid-Koreaans
Inwoner­aanduidingZuid-Koreaan (m./v.)
Zuid-Koreaanse (v.)
Overige
VolksliedAegukga
MunteenheidZuid-Koreaanse won(KRW)
UTCUTC+9
Web |Code |Tel..kr | KOR | 82
Voorgaande staten
Voorlopige Regering van de Republiek Korea Voorlopige Regering van de Republiek Korea1948
Portaal Portaalpictogram Landen & Volken

Zuid-Korea, officieel deRepubliek Korea (Hangul:대한민국,Hanja:大韓民國;Daehan Minguk), is een land in het noordoostelijke deel van het Aziatische continent op het zuidelijk deel van hetKoreaans Schiereiland dat na de splitsing van het landKorea in1945 officieel bekend werd als deRepubliek Korea. Zuid-Korea grenst aan degedemilitariseerde zone metNoord-Korea, deGele Zee, deStraat van Korea en deJapanse Zee. Zuid-Korea heeft ongeveer 3000 eilanden die vooral voor de zuidelijke en westelijke kust liggen. Er wonen ongeveer 51 miljoen mensen in Zuid-Korea. De hoofdstad van het land isSeoel.

Geschiedenis

[bewerken |brontekst bewerken]
ZieGeschiedenis van Korea en Geschiedenis van Zuid-Korea voor de hoofdartikelen over dit onderwerp.
Yeo Woon-Hyung (helemaal rechts) samen met de Sovjet-Amerikaanse commissie die het naoorlogse Zuid-Korea bestuurde (1947)

Na de Koreaanse Oorlog keerde de regering van de Republiek Korea in september 1953 terug uitBusan, waar ze tijdens de oorlog gevestigd was, naar Seoel. Het zuiden ontving veel financiële hulp van deVerenigde Staten, soms bijna ter grootte van het nationale budget.Syngman Rhee verstevigde op oneigenlijke wijze zijn positie in de regering en liet zich in 1954 voor een periode van acht jaar herverkiezen. Aan zijn bewind kwam echter een einde na een studentenopstand in 1960.Yun Bo-seon werd toen verkozen tot president, maar deze werd in 1961 door majoor-generaalPark Chung-hee door middel van eenstaatsgreep weer afgezet. Park Chung-hee was ontevreden over de maatregelen die de regering had genomen.

De nieuwe militaire leiders beloofden om het land snel weer een democratisch gekozen bestuur te geven. Hoewel de militairen ook beloofden zich niet beschikbaar te stellen voor het presidentschap, brak Park Chung-hee deze beloften en won de verkiezingen van 1963 met een krappe meerderheid. Ook in 1967 won Park de verkiezingen. Volgens de Zuid-Koreaanse wet kon een president maar twee termijnen aanblijven. Via een amendement werd het Park mogelijk gemaakt zich ook in 1971 weer beschikbaar te stellen. Hij won de verkiezingen vanKim Dae-jung met een kleine meerderheid.

Onder Park Chung-hee werden de banden met Japan genormaliseerd en de band met de Verenigde Staten verstevigd. Dit leidde ertoe dat Zuid-Koreaanse militairen meevochten inVietnam.

In 1971 plaatste Park Zuid-Korea weer onder militair bewind en ontbond het Lagerhuis en in 1972 werd een nieuwe grondwet aangenomen die Park de controle gaf over het parlement. In de jaren erna werden vele dissidenten opgepakt.In 1979 werd Park Chung-hee in het Blauwe Huis doodgeschoten door een lid van de Koreaanse geheime dienst,Kim Jae-kyu. In 1980 greep generaalChun Doo-hwan de macht. Zijn rechterhand wasRoh Tae-woo die in 1988 het presidentschap van Chun Doo-hwan overnam. Op 18 mei 1980 brak in de stadGwangju een studentenprotest uit, dat door het leger bloedig de kop werd ingedrukt. Het publiek reageerde geschokt en de roep om een democratische regering werd groter. In 1987 was het zover, aan de vooravond van deOlympische Zomerspelen werden door de Zuid-Koreaanse regering drastische maatregelen genomen die het land op weg hielpen een democratische natie te worden.

In 1992 werd voor het eerst in 30 jaar een president verkozen die geen militaire achtergrond had,Kim Young-sam. In de jaren die volgden, werd de ingeslagen weg van democratisering voortgezet. In 1997, het jaar van economische crisis in Azië, werd Kim Dae-jung gekozen als president. Kim was een voormalig dissident die onterecht veroordeeld was als aanstichter van het incident in Gwangju. Kim stelde de ‘Sunshine policy’ (zonneschijnpolitiek) in om op die manier toenadering te zoeken totNoord-Korea. Dit leidde uiteindelijk tot een bezoek van Kim Dae-jung aanKim Jong-il, de toenmalige leider van Noord-Korea. Voor zijn inzet werd Kim Dae-jung beloond met deNobelprijs voor de vrede in 2000.Beschuldigingen van corruptie wierpen echter een schaduw over Kim Dae-jungs presidentschap en in 2002 werdRoh Mu-hyun de nieuwe president van Zuid-Korea. Op 25 februari 2008 namLee Myung-bak het roer van president Roh over. Lee was de voormalige burgemeester vanSeoel en genoot bekendheid als degene dieCheonggyecheon restaureerde. Dit was een stroom die vroeger door de oude stad liep en ooit op initiatief van Lee gedempt was om een weg aan te leggen.

Geografie

[bewerken |brontekst bewerken]

Topografie

[bewerken |brontekst bewerken]
Topografische kaart van Zuid-Korea

Zuid-Korea ligt op het zuidelijke deel van hetKoreaans Schiereiland. Dit bergachtige schiereiland wordt geflankeerd door deGele Zee in het westen en deJapanse Zee in het oosten. De zuidelijke punt ligt aan deStraat Korea en deOost-Chinese Zee. Het land, met inbegrip van alle eilanden, ligt tussen debreedtegraden 33° en 39° noorderbreedte en 124° en 130°oosterlengte. De totale oppervlakte is 100.032 vierkante kilometer.

Zuid-Korea kan worden onderverdeeld in vier algemene gebieden: een oostelijke regio van hoge bergen en smalle kustvlakten, een westelijke regio van brede kustvlakten, stroomgebieden en glooiende heuvels, een zuidwestelijke regio van bergen en dalen en een zuidoostelijke regio gedomineerd door het brede stroomgebied van deNakdong.

Zuid-Korea telt ongeveer drieduizend eilanden, meestal klein en onbewoond, die liggen uit de westelijke en zuidelijke kust. Jeju-do ligt ongeveer 100 kilometer van de zuidelijke kust van Zuid-Korea.[5] Het is het grootste eiland, met een oppervlakte van 1.845 vierkante kilometer. Jeju is ook de plaats met het hoogste punt van Zuid-Korea:Hallasan, een uitgedoofde vulkaan, bereikt 1.950 meter boven zeeniveau. De meest oostelijke eilanden van Zuid-Korea zijn onder andereUlleungdo en derotsen van Liancourt (Dokdo), terwijlMarado enSocotra Rock de meest zuidelijke eilanden zijn van Zuid-Korea.

Het land kent veleinpolderingen, de grootste is deSaemangeum. Deze polder is ontstaan is door hetafdammen van een zeearm. Door het aanleggen van eenzeedijk van 33,1 kilometer lang (langer dan deAfsluitdijk in Nederland, tot dan toe de langste zeedijk ter wereld) is de kustlijn met bijna 100 kilometer verkort. Deze dam is in 2006 afgewerkt. Nadien is het achterliggende gebied ingepolderd, waardoor een polder is ontstaan met een oppervlakte van 401 km², iets kleiner danZuidelijk Flevoland.

Steden

[bewerken |brontekst bewerken]
DeCheonggyecheon stroomt na een restauratie sinds 2005 weer door het centrum vanSeoel

De hoofdstad van Zuid-Korea isSeoel. Enkele andere steden zijnBusan,Daegu,Daejeon,Gwangju,Gyeongju,Incheon,Seogwipo,Suwon enUlsan.

Klimaat

[bewerken |brontekst bewerken]

Het klimaat in Zuid-Korea neigt naar eenvochtig continentaal klimaat en eenvochtig subtropisch klimaat en wordt beïnvloed door deOost-Aziatischemoesson met sterke regenval in de zomer gedurende een kort regenseizoen genaamd "jangma" tussen begin juni en eind juli.[6] Veruit de meeste regen valt dan ook in de zomer en in de winter valt gemiddelde slechts 10% van het jaargemiddelde.[6] In de jangma komen overstromingen voor. Tijdens de winter wordt het klimaat beheerst door koude en droge lucht van het Aziatisch continent. Het kan dan extreem koud zijn met een minimumtemperatuur die kan terugvallen tot onder de −22 °C in het binnenland. In de zomer overheersen de warme en vochtige luchtmassa's die uit deGrote Oceaan worden aangevoerd. De lente, die eind maart, begin april begint, is aangenaam, behalve wanneer fijn geel stof van uit deGobi-woestijn wordt aangevoerd. De jaarlijkse regenval is tussen de 1100 en 1400 mm in het midden en 1000-1800 mm in het zuiden van het land.[6] De overheersende windrichting is zuidwestelijk in de zomer en noordwestelijk in de winter. Tussen juni en oktober kunnen tropische cyclonen voorkomen, dit gebeurt gemiddeld zo’n drie keer per jaar.[6] De beste tijd voor een oponthoud in Zuid-Korea is het najaar.

Demografie

[bewerken |brontekst bewerken]

Bevolkingskenmerken

[bewerken |brontekst bewerken]
Bevolkingsontwikkeling[7]
JaarInwonersJaarInwoners
195020.104.000199044.120.000
195522.075.000199545.393.000
196025.818.000200046.789.000
196529.179.000200547.890.000
197032.601.000201048.813.000
197535.931.000201550.994.000
198038.171.000202051.845.000
198541.233.0002040(v)49.320.000
Bevolkingspiramide (2018)
Een traditionele Koreaanse bruiloft inhanbokkleding

De voorouders van de Koreanen zijn waarschijnlijk afkomstig van Mongoolse stammen, die zich in Korea vestigden in het derde millennium voor Christus.

De groei van de bevolking is eeuwenlang slechts klein geweest. Er was weliswaar een hooggeboortecijfer, maar ook hetsterftecijfer was heel erg hoog. In de eerste helft van de 20e eeuw begon de bevolking snel te groeien, met name door verbeterde hygiëne en vaccinaties. Dit werd nog eens versterkt in de tweede helft van de 20e eeuw toen de levensstandaard nog eens werd verhoogd. Het geboortecijfer bleef uit traditie hoog, terwijl het sterftecijfer laag werd en ook de levensverwachting sterk steeg. Tussen 1958 en 2001 werd de bevolking meer dan verdubbeld. Door ingrijpen van de Koreaanse overheid (promotie van gezinsplanning) werd het gemiddeld aantal kinderen per gezin van zes in 1960 verlaagd tot minder dan twee in de jaren negentig. Op 1 januari 2021 werdabortus in Zuid-Korea gedecriminaliseerd. Bovendien ontmoedigen verschillende factoren in de Zuid-Koreaanse maatschappij het krijgen van kinderen.[8] In 2023 bereikte het geboortencijfer een absoluut dieptepunt met 0,72 babies per vrouw.

Conform de verwachting was in 2021 voor het eerst sprake van een lichte daling van het aantal inwoners ten opzichte van het jaar er voor. Door de sterke daling van de bevolkingsgroei is de gemiddelde leeftijd sterk toegenomen en vergrijst de bevolking. Zuid-Korea stevent hiermee op een demografische crisis af. Rond 2040 zullen de pensioenfondsen uitgeput zijn en zullen de pensioenen uit belastinggeld betaald moeten worden. Zorgkosten zullen sterk groeien. De bevolking zal zich in de steden concentreren en het platteland zal leeglopen. Bovendien zal een groot leger, nodig vanwege de nabijheid van het vijandige Noord-Korea, steeds moeilijker op te brengen zijn bij gebrek aan zowel financiele middelen als jonge mensen.[9]

Ondanks de overheersing door vreemde volkeren is de bevolking van Korea etnisch zeer homogeen: 99,8% van de Koreaanse bevolking is etnisch Koreaan. In april 2005 waren er 378.000 buitenlanders in Korea. Dit zijn voornamelijk industriearbeiders, die uit Zuid-Aziatische landen alsSri Lanka,Bangladesh,Myanmar stammen.

In 2020 was de gemiddelde levensverwachting bij geboorte 80,2 jaar voor mannen en 86,7 jaar voor vrouwen.[7] Zuid-Korea kent veel zelfmoorden. In 2009 en 2010 werd een piek bereikt van 34 per 100.000 inwoners, vooral onder mensen ouder dan 65 jaar lag het heel hoog. In 2019 was dit gedaald naar 21,2 per 100.000, een aanmerkelijke verbetering maar nog altijd is dit het dubbele van het wereldgemiddelde (9,0).[10]

Taal

[bewerken |brontekst bewerken]

In Zuid-Korea wordtKoreaans gesproken. Exacte classificatie van het Koreaans staat ter discussie, maar het wordt door velen beschouwd als eenisolaat. Sommige linguïsten klasseren het bij deAltaïsche taalfamilie.

Het Koreaanse schrift (Hangul) isalfabetisch enfonetisch. De daarnaast gebruikte Sino-Koreaanse karakters (Hanja) en meer dan 50% van de Koreaanse woordenschat is, al dan niet rechtstreeks, ontleend aan hetChinees.

Religie

[bewerken |brontekst bewerken]
Een kerk en een boeddhistische tempel in de stadAnsan

In 2015 had ongeveer 28 miljoen of 56,1% van de Zuid-Koreaanse bevolking geen religieuze overtuiging volgens de aantallen van hetZuid-Koreaans Nationaal Statistisch Bureau. Dit dient niet te worden verward metatheïsme en andere aantallen die alleen gaan over het percentage van dereligieuze bevolking dat bijvoorbeeld boeddhist of christen is. Voor het overige deel is 14 miljoen christen (27,6%), van wie 10 miljoen (19,7%)protestant zijn, 4 miljoenkatholiek (7,9%) en ruim 100.000Jehova's getuigen;[11] 7,9 miljoen isboeddhist (15,5%) en minder dan een half miljoen (1,0%) behoort tot verschillende kleinere religies waaronder hetconfucianisme,chondogyo en hetwonboeddhisme. Volgens de cijfers van het Zuid-Koreaanse bureau voor de statistiek zou het aantal boeddhisten en katholieken zijn afgenomen sinds de vorige telling in 2005, maar dit is waarschijnlijk het gevolg van het feit dat de enquêtes in 2015 voor het eerst digitaal zijn afgenomen. Over het algemeen zijn Zuid-Koreaanse protestanten en niet-gelovigen bekender met het internet dan hun katholieke en boeddhistische landgenoten, die meer op het land wonen.[12] Critici wijzen er ook op dat de volgers van het Koreaansesjamanisme niet in de statistieken worden opgenomen.

Een andere telling schat het aantalchristenen op 34,7%, van wie 15,3%katholiek en 14,4%protestants zou zijn. Boeddhisten zouden 22,4% van de bevolking uitmaken en van ruim 40% is de religieuze achtergrond onbekend. Volgens die telling is het werkelijk aantalatheïsten laag.[13]

De kerstening van Korea begon in 1780. Daar waar in 1960 slechts 0,5 % van de Zuid-Koreaanse bevolking katholiek was, was in 2005 11 % van de bevolking katholiek.[14] De grootste protestantse kerkgemeente in Zuid-Korea,Yoido Full Gospel Church vanPaul Yonggi Cho, is in Seoel gevestigd. In 2007 stond het ledenaantal van dezepinkstergemeente op 830.000, met zeven zondagse diensten vertaald in zestien talen.[15]Samen met Yoido Full Gospel zijn 11 van de 12 grootste kerkgemeenten in de wereld gesitueerd in Seoel. Zuid-Korea is ook het land dat, na de VS, het grootste aantalzendelingen overde aarde heeft uitgezonden.[16]

Het aantalmoslims in Korea werd volgens de Korea Times in 2002 geschat op ongeveer 45.000, naast nog eens 100.000 buitenlandse arbeiders uitmoslimlanden.[17]

Politiek en bestuur

[bewerken |brontekst bewerken]

Staatsinrichting

[bewerken |brontekst bewerken]
Hetgebouw van het parlement van Zuid-Korea

Zuid-Korea is eenparlementaire democratie. De oprichting van Zuid-Korea in 1948 is vooral verbonden met de naamSyngman Rhee, de eerste president. De president wordt direct gekozen door het volk voor een periode van vijf jaar. De premier van de regering wordt uitgekozen door de president, die een kabinet leidt van 15 tot 30 personen. Degrondwet van Zuid-Korea regelt onder andere descheiding der machten en garandeert de burgerrechten van de bevolking.

Het Zuid-Koreaanse parlement (Gukhoe) bestaat uit 300 volksvertegenwoordigers, die voor een periode van vier jaar zijn gekozen. Er bestaat geen senaat. Enkele politieke partijen in Zuid-Korea zijn de regerenderechtseconservatieveSaenuri Partij, decentrumlinkseliberaleDemocratische Verenigde Partij, delinkse liberaleVerenigde Progressieve Partij en deNieuwe Progressieve Partij.

De huidigepresident van Zuid-Korea isLee Jae-myung.

Bestuurlijke indeling

[bewerken |brontekst bewerken]

Het land is bestuurlijk opgedeeld in zestien bestuurseenheden, te weten negen provincies en zeven steden. Zie hiervoor:bestuurseenheden van Zuid-Korea.

PlattegrondNaam[a]HangulHanjaPopulatie
De bestuurseenheden in Zuid-KoreaSpeciale stad (Teukbyeolsi)[a]
1)Seoul-teukbyeolsi서울특별시서울特別市[b]9.794.304
Steden (Gwangyeoksi)[a]
2)Busan-gwangyeoksi부산광역시釜山廣域市3.635.389
3)Daegu-gwangyeoksi대구광역시大邱廣域市2.512.604
4)Incheon-gwangyeoksi인천광역시仁川廣域市2.628.000
5)Gwangju-gwangyeoksi광주광역시光州廣域市1.456.308
6)Daejeon-gwangyeoksi대전광역시大田廣域市1.442.857
7)Ulsan-gwangyeoksi울산광역시蔚山廣域市1.087.958
Provincies (Do)[a]
8)Gyeonggi-do경기도京畿道10.415.399
9)Gangwon-do강원도江原道1.592.000
10)Chungcheongbuk-do (Noord-Chungcheong)충청북도忠淸北道1.462.621
11)Chungcheongnam-do (Zuid-Chungcheong)충청남도忠淸南道1.840.410
12)Jeollabuk-do (Noord-Jeolla)전라북도全羅北道1.890.669
13)Jeollanam-do (Zuid-Jeolla)전라남도全羅南道1.994.287
14)Gyeongsangbuk-do (Noord-Gyeongsang)경상북도慶尙北道2.775.890
15)Gyeongsangnam-do (Zuid-Gyeongsang)경상남도慶尙南道2.970.929
Speciale provincie met zelfbestuur (Teukbyeoljachi-do)[a]
16)Jeju-teukbyeoljachi-do (Jeju eiland)제주특별자치도濟州特別自治道560.000
  1. abcdeHerziene Koreaanse Romanisatie
  2. Naam van Seoel

Cultuur

[bewerken |brontekst bewerken]
Zie ook delijst van musea in Zuid-Korea.

Kunst

[bewerken |brontekst bewerken]
Degayageum is een Koreaanssnaarinstrument.

De Koreaanse cultuur is in meerdere gebieden internationaal bekend. In het bijzonder Koreaanse films, muziek entelevisieseries worden warm onthaald in omringende landen maar kennen ook een groeiende schare fans buiten het Aziatische continent. Dit fenomeen wordthallyu genoemd,Korean wave.[18]

DeKoreaanse literatuur kan chronologisch in klassieke en moderne periodes worden ingedeeld. De Koreaanse klassieke literatuur combineerde inheemse volkstradities met de godsdienstige en filosofische principes van boeddhisme, confucianisme, en taoïsme. Een mannelijk overheerste, goed opgeleide elite ontwikkelde de klassieke literatuur, van de vroegste tijden tot het einde van de Chosŏndynastie in 1910, gebruikmakend van Chinese karakters. De Koreaanse karakters,Hangeul, werden geïntroduceerd in 1446 maar verkregen geen wijdverspreide goedkeuring als literaire taal tot de 20e eeuw. De toegankelijkheid van Hangeul voor alle klassen breidde de sociale basis van Koreaanse literatuur tijdens de moderne periode uit.

Eten en drinken

[bewerken |brontekst bewerken]
ZieKoreaanse keuken voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Kimchi jjigae

De Koreaanse keuken heeft veel ingrediënten en gerechten die verschillen per provincie. Er zijn veel regionale gerechten die zich in verschillende variaties hebben verspreid door het hele land. De Koreaanse keuken is grotendeels gebaseerd op rijst, noedels, tofoe, groenten, vis en vlees. De traditionele Koreaanse maaltijden staan bekend om het aantal bijgerechten,banchan, die de kortkorrelige rijst begeleiden. Elke maaltijd wordt begeleid door een groot aantal banchan.Kimchi, een gefermenteerd, meestal pittig groentegerecht wordt vaak geserveerd bij elke maaltijd en is een van de bekendste Koreaanse gerechten. De Koreaanse keuken wordt meestal behoorlijk gekruid met sesamolie, doenjang (een vorm van gefermenteerde sojapasta), sojasaus, zout, knoflook, gember en gochujang (een hete peperpasta).

Soepen zijn ook een algemeen deel van een Koreaanse maaltijd en worden meestal geserveerd als deel van het hoofdgerecht in plaats van aan het begin of het einde van de maaltijd. Soepen, bekend als Guk, worden vaak gemaakt met vlees, schaaldieren en groenten. Tang heeft minder water en wordt steeds vaker geserveerd in restaurants. Een ander type iskimchi jjigae, meer een stoofpot die typisch zwaar gekruid is met chili peper en kokend heet wordt geserveerd.

Sport

[bewerken |brontekst bewerken]
Eentaekwondo-beoefenaar demonstreert dedollyo chagi-techniek.

Devechtkunsttaekwondo vindt zijn oorsprong in Korea. In de jaren 1950 en 1960 werden de regels gestandaardiseerd en in 2000 werd taekwondo een officiële Olympische sport.[19] Andere Koreaanse vechtkunsten zijn onder anderetaekgyeon,hapkido,Tang Soo Do,Kuk Sool Won,Kumdo ensubak.[20]

Voetbal is van oudsher een van de meest populaire sporten in Korea.[21] Een recente peiling geeft aan dat een groot deel (40,6%) van de Zuid-Koreaanse sportfans zichzelf blijven identificeren als voetbalfans, methonkbal op de tweede plaats bij 25,3% van de respondenten. De peiling gaf echter niet aan in hoeverre de respondenten beide sporten volgden.[22] Hetnationale elftal was het eerste team in deAsian Football Confederation dat de halve finale wist te bereiken van het FIFAwereldkampioenschap voetbal tijdens hetwereldkampioenschap voetbal 2002 dat gezamenlijk door Zuid-Korea en Japan werd georganiseerd. Het nationale team heeft zich geplaatst voor elk wereldkampioenschap voetbal sinds hetwereldkampioenschap voetbal 1986 in Mexico.

In het schaatsen is Zuid-Korea vertegenwoordigd in hetlangebaanschaatsen enshorttrack. Bekende schaatsers zijn/warenLee Kyou-hyuk (1992-2014),Lee Bo-ra (1999-2015),Lee Kang-seok (2004-2016),Lee Sang-hwa (2004-heden),Lee Seung-hoon (2005-heden),Mo Tae-bum (2005-heden) enKim Bo-reum (2010-heden).

Twee keer hebben deOlympische Spelen plaatsgevonden in Zuid-Korea. DeZomerspelen van 1988 in Seoul en deWinterspelen van 2018 inPyeongchang.

Bezienswaardigheden

[bewerken |brontekst bewerken]
Changdeokgung-paleiscomplex

Media

[bewerken |brontekst bewerken]

Depersvrijheid is grondwettelijk gewaarborgd sinds 1987, toen een democratisch overheidssysteem werd ingesteld. Dit resulteerde in het opnieuw verschijnen van kranten die onder het voorafgaande militaire regime verboden waren en in de introductie van vele nieuwe kranten.

Economie

[bewerken |brontekst bewerken]

De deling van het schiereiland Korea in 1948 schiep twee uit hun evenwicht gebrachte economische eenheden. Noord-Korea bezat de meeste natuurlijke rijkdommen en zware industrieën die tijdens de bezetting door de Japanners werden ontwikkeld; Zuid-Korea het grootste deel van de landbouwmiddelen en een groot aantal arbeidskrachten. Het was een arm land en armer dan Noord-Korea. Onder het bewind van presidentSyngman Rhee (r.1948-1960) kreeg de economie weinig aandacht, er was veel corruptie en de focus lag op importsubstitutie. Er was een tekort op de begroting op de handelsbalans en Zuid-Korea was sterk afhankelijk van Amerikaanse financiële hulp. PresidentPark Chung-hee (r.1960-1978) kwam metvijfjarenplannen en de overheid ging een belangrijke rol spelen bij de economische ontwikkeling. De focus werd verlegd naar consumentenproducten voor exportmarkten, vooral in de arbeidsintensieve industrieën zoals textiel en kleding, schoeisel, en levensmiddelen. Begin jaren zeventig begon het zwaartepunt te verschuiven in de richting van de zware industrie. Omstreeks 1970 had Zuid-Korea de economische achterstand ten opzichte van Noord-Korea ingehaald en vervolgens is het verschil alleen maar groter geworden.

Door de context van deKoude Oorlog en zijn geografische ligging werd Zuid-Korea in het bijzonder begunstigd door deVerenigde Staten, die het land jaarlijks veel economische steun verleenden. Het speerpunt van het overheidsbeleid was de oprichting van dechaebol; deze familieconglomeraten (Hyundai,Samsung,LG Group, enz) genoten overheidssubsidies, bescherming tegen internationale concurrentie, grond die hun ter beschikking werd gesteld, lage belastingen en specifieke normen. De overheid erkent geen minimumloon of wekelijks verlof en de werkdagen zijn 12 uur lang. Daarnaast zijn vakbonden en stakingen verboden. In de jaren tachtig was de werkweek van een Zuid-Koreaanse werknemer de langste ter wereld.[23]

De jaarlijkse groeicijfers van het Koreaansebnp (1961-2005) lagen vanaf de jaren zestig tot tachtig regelmatig boven de 10%

In de jaren tachtig en de jaren negentig wierpen de Koreaanse fabrikanten zich ook op geavanceerde technische industrieën, zoals computercomponenten en halfgeleiders. In deze periode maakte Korea naam als een van deAziatische Tijgers: vier landen in Zuidoost-Azië die een snelle en grote economische groei doormaakten. De productie werd en wordt hierbij gedomineerd doorchaebol, grote bedrijfsconglomeraten met zeer gediversifieerde belangen.

De snelste groei kwam vóór de eeuwwisseling tot een eind. Niettemin bleef de Zuid-Koreaanse economie een van de grootste van Azië en ook op mondiaal niveau speelt ze een belangrijke rol. Zuid-Korea is een belangrijke producent van hightech-goederen, maar ook de staalindustrie, scheepsbouw, automobielindustrie en productie van elektronische goederen zorgen ervoor dat Zuid-Korea een belangrijke speler is op de internationale markt. Vanaf 2010 ligt de economische groei rond de 3% op jaarbasis. In 2019 stond Zuid-Korea op de 12e plaats van de wereldranglijst van landen gemeten naar hetbruto binnenlands product (BBP) en op nummer 29 gemeten naar BBP per hoofd van de bevolking.

Sinds de jaren zestig van de 20e eeuw is de economie van Zuid-Korea veranderd van een agrarische samenleving, die verwoest was door een burgeroorlog, in eenmaakindustrie met een grotetertiaire sector. De bevolking migreerde van het land naar de industriële centra. Hierdoor is de bevolking van Zuid-Korea momenteel in de steden geconcentreerd; meer dan 85% woont in de stedelijke agglomeraties, met name in Seoel en omgeving,Busan enDaegu.

In 2022 bedroeg het totale aantal arbeidskrachten 29 miljoen.[24] Daarvan was 5% werkzaam in de landbouw, bosbouw en visserij; 26% in de industrie en de bouw en 69% in de dienstensector.[24] De vrouwen vertegenwoordigen 43% van het totaal. Van alleOESO landen zit Korea hoog in het aantal gewerkte uren per jaar, in 2021 was dit 1910 uur. Ter vergelijking, dit was voor België 1493 uur en Nederland 1417 uur.[24] Van alle werknemers in Korea heeft 16% een part-time baan. In maart 2023 sneuvelde een wetsvoorstel om het maximale aantal werkuren in een week te verhogen van 52 uur naar 69 uur.[25] De belangrijkste arbeidsorganisatie is de Federatie van Koreaanse Vakbonden, met ongeveer 1,0 miljoen leden in 2019.[26]

Jaar[27]Reële groei
(% mut JoJ)
BBP
(in miljarden US$)
BBP per hoofd
(in US$)
Inflatie
(% mut JoJ)
Werkloosheid
(%)
Saldo overheids-
begroting
(in % BBP)
Bruto staatsschuld
(in % BBP)
Saldolopende rekening
(in % BBP)
1980-1,665171428,75,2-0,6
19857,810124822,54,0-2,2
19909,928366108,62,513,2-1,0
19959,656712.5654,52,12,28,8-1,8
20009,157612.2632,34,44,016,71,8
20054,393419.3982,73,81,025,91,3
20105,8114323.0772,93,71,729,52,4
20152,8146628.7370,73,60,540,87,2
2020-0,8164431.7280,53,9-2,248,74,6
20214,1181134.9982,53,7-0,041,34,7
20222,6166532.2505,12,9-0,954,31,8

Landbouw, bosbouw en visserij

[bewerken |brontekst bewerken]
Rijstvelden inGyeongju

Eind jaren veertig werd er een landverdelingsprogramma uitgevoerd, dat tot een landbouwsysteem leidde met hoofdzakelijk kleine private bedrijven. De snelle industrialisatie en stijgende urbanisatie verminderden het aandeel van de landbouw in de economie; het aantal families afhankelijk van landbouw voor hun levensonderhoud is sinds de jaren zeventig voortdurend gedaald. Zuid-Korea heeft 1,3 miljoen landbouwbedrijven, en de gemiddelde gecultiveerde landbouwgrond voor elk is 1hectare.

Ongeveer 17 procent van het land is gecultiveerd. Het belangrijkste voedselgewas van het land,rijst, wordt op bijna 60 percent van de landbouwgrond geteeld. Andere belangrijke gewassen zijnsojabonen,Spaanse pepers,gerst,kool,watermeloenen,knoflook,uien,radijzen,witte aardappels,rode bonen,maïs enbataten. Een belangrijke ontwikkeling is de grote uitbreiding in de opbrengst vanfruit, in het bijzonderappelen,sinaasappelen,druiven,dadelpruimen,peren, enperziken. Andere gewassen zijn onder meerkatoen,hennep enzijde.

Sinds eind jaren zestig is Zuid-Korea een van de grootste vissende naties van de wereld. Ook wordt er gevist in nabije kustwateren. De havens van Ulsan en Masan zijn ontwikkeld als diepzeevisserijbases met visverwerkingsinstallaties. Pijlinktvis, weekdieren,ansjovis, tonijn, snoekbaars en makreel zijn de belangrijkste vangsten. Zuid-Korea voert de meerderheid van zijn timmerhout in, maar deherbebossing heeft sommige boomaanplantingen voor commercieel gebruik versterkt.

Buitenlandse handel

[bewerken |brontekst bewerken]
Het hoofdkantoor vanSamsung in Seoel

De munteenheid in Zuid-Korea is de won (KRW), uitgegeven door deCentrale Bank van Korea.

Na de verstoring van de handel tijdens de Koreaanse Oorlog en de nasleep daarvan steeg de uitvoer van 1965 tot 1980 met een opmerkelijk jaarlijks gemiddelde van 27,2 procent en verzesvoudigde van 1980 tot 1995. Het land, met weinig natuurlijke rijkdommen en een vrij kleine binnenlandse markt, voorzag zijn snelle economische groei van brandstof door zijn bekwame arbeidskrachten aan te wenden om goederen voor de uitvoer te produceren. In 1996 werd Zuid-Korea lid van deOrganisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO), een internationale organisatie die werkt om het economische beleid van geïndustrialiseerde naties te coördineren.

De belangrijkste invoer (veel ervan wordt gebruikt voor de productie van goederen voor de uitvoer) bestaat uit industriële machines, aardolie en aardolieproducten, elektronische apparatuur, ijzer en staal, transportmiddelen en chemische producten. De uitvoer omvat onder meer elektronische apparatuur, stoffen, voertuigen, telecommunicatie- en geluidsapparatuur, ijzer en staal, metaalgoederen, computercomponenten en kleding. De invoer in 2004 werd getaxeerd op US$ 224,5 miljard en de uitvoer op US$ 253,8 miljard. De belangrijkste handelspartners voor de uitvoer waren de Verenigde Staten, Japan, Hongkong, Singapore en Duitsland. De belangrijkste partners voor de invoer waren de Verenigde Staten, Japan, Duitsland, Saoedi-Arabië en Australië.

Mijnbouw en energie

[bewerken |brontekst bewerken]

Zuid-Korea heeft beperkte voorraden delfstoffen. In 2003 werd 3,3 miljoen metrische ton antracietsteenkool, het belangrijkste mineraal van het land, gedolven, en 6000 metrische ton zink. Er komen ook kleine hoeveelheden grafiet, ijzererts, lood, wolfram, goud, zilver, en porseleinaarde (een fijne klei) uit de grond. De mijnbouw van kalksteen is belangrijk, daar veel van de opbrengst voor de productie van cement wordt gebruikt, het belangrijkste materiaal dat in nieuwbouw wordt gebruikt.

Zuid-Korea maakt intensief gebruik vanfossiele brandstoffen. In 2018 hadden deze een aandeel van 85% in de totale primaire energievoorziening (total primary energy supply, TEPS).[28] Het beschikt nauwelijks over eigen natuurlijke energiebronnen en is voor 84% van de TPES afhankelijk van buitenlandse leveranciers.[28] In 2018 had Korea het laagste aandeel van energie uit hernieuwbare bronnen in de energievoorziening van alle IEA-landen, dit was slechts 4%.Aardolie had een aandeel van 39% in TPES in 2018 gevolgd doorsteenkool met 29%. Steenkool wordt bijna uitsluitend gebruikt voor de productie van elektriciteit.Aardgas had een aandeel van 17% en wordt uitsluitend aangevoerd alslng omdat Zuid-Korea geenpijplijnen heeft voor de import van gas.Kernenergie had in 2018 een aandeel van 12%.

Voor de opwekking vanelektriciteit werd 73% fossiele brandstoffen gebruikt in 2018. Steenkool stond met een aandeel van 44% bovenaan, gevolgd door aardgas (27%) en kernenergie (23%).[28] Net als het ontbreken van pijplijnverbindingen zijn er ook geen stroomkabels met het buitenland. In 2018 was de productie 586 miljard kilowattuur, dat is 32% meer dan in 2008.[28]Korea Electric Power Corporation is de veruit grootste leverancier van elektriciteit in het land en wekt ongeveer driekwart van het totaal op. Het land gebruikte veel aardolie voor de stroomopwekking, maar na deeerste oliecrisis begon het landkerncentrales te bouwen om zijn afhankelijkheid van ingevoerde olie te verminderen. Voor 2030 wil het land 20% van de elektriciteit opwekken met duurzame energiebronnen.[28]

In 2018 was de uitstoot vankooldioxide 536 miljoen ton. Het land heeft zich gecommitteerd aan hetAkkoord van Parijs en streeft naar een maximale uitstoot van 536 miljoen ton CO2 in 2030.[28]

Vervoer

[bewerken |brontekst bewerken]
Een vliegtuig vanKorean Air

Een goed ontwikkeld wegennet verbindt de belangrijkste stedelijke centra van Zuid-Korea. Het land heeft ongeveer 100.000 km hoofdwegen, waarvan meer dan 2500 kmautosnelweg, met inbegrip van twee nieuwe wegen: één lopend ten zuiden van Seoel langs de westkust tot Mokpo, en de andere ten oosten van Seoel naar de internationale luchthaven Incheon. De voornaamste havens van het land zijn Busan, Incheon, Mokpo en Gunsan. De Koreaanse koopvaardijvloot bestaat uit 3000 schepen.

Korean Air enAsiana zijn de nationale luchtvaartmaatschappijen die het binnenlandse en buitenlandse vliegverkeer verzorgen. Het vliegverkeer stijgt snel in Zuid-Korea. In april 2001 werd de internationale luchthaven Incheon geopend, de spil voor internationale vluchten. De luchthaven ligt op 52 km ten westen van Seoel, en beslaat 5.600 hectare op ingewonnen land tussen twee eilanden voor de kust. Ook de luchthavensGimhae International Airport,Gimpo International Airport enJeju International Airport hebben geregeld internationaal luchtverkeer.

In onder andere Seoel is eenmetro. Tussen de grote steden rijden treinen verzorgd doorKorail; de hogesnelheidslijnKTX is sinds december 2004 in gebruik genomen. Het gehele spoorwegnet beslaat 3400 km. In mei 2007 werd de spoorverbinding tussen Noord- en Zuid-Korea eenmalig gebruikt door een passagierstrein. Hoewel dat een grotendeels symbolische proef betrof, beschouwden vele Zuid-Koreanen het korte hervatten van het verkeer tussen de twee landen als een uiterst belangrijke gebeurtenis.

Zie ook

[bewerken |brontekst bewerken]
Bronnen, noten en/of referenties
  1. (ko)성별/연령별/종교별 인구-시군구. Korean Statistical Information Service. Gearchiveerd op21 mei 2020. Geraadpleegd op2 mei 2020.
  2. (en)Verenigde Naties 2013
  3. ab(en)Laatste census 1 november 2010 (via V.N.)
  4. Niet-officiële schatting CIA Factbook juli 2020, berekend door US Bureau of the Census (gearchiveerd)
  5. (en)Bowden R.,South Korea, 2005, p.15,ISBN 978-081606013-9
  6. abcd(en) KMAClimate of Korea, geraadpleegd op 5 mei 2023
  7. ab(en) VN2022 Revision of World Population Prospects, geraadpleegd op 1 mei 2023
  8. Enerzijds zijn de kosten van levensonderhoud, met name huisvesting, sterk gestegen. Hierdoor moeten beide echtelieden werken. Aan de andere kant geldt nog steeds een traditioneel rollenpatroon met hoge verwachtingen van mannen. Hierdoor hebben ze geen tijd om zich met de opvoeding bezig te houden, waardoor vrouwen de dubbele taak van een baan en opvoeding toevalt. Bovendien is onderwijs zeer duur. Kurzgesagt,SOUTH KOREA IS OVER, https://www.youtube.com/watch?v=Ufmu1WD2TSk, 3 april 2025, bezocht op 5 april 2025.
  9. Kurzgesagt, South Korea is over (3 april 2025). Geraadpleegd op5 april 2025.
  10. (en) Our world in dataSuicide, geraadpleegd op 1 mei 2023
  11. Jehovahs getuigen in Zuid-Korea jw.org
  12. (ko)신자 수, 개신교 1위… "종교 없다" 56% 출처. Chosun.com. Gearchiveerd op21 februari 2020. Geraadpleegd op2 mei 2020.
  13. (en)Religious Adherents, (2015). Association of Religion Data Archives. Gearchiveerd op24 september 2020. Geraadpleegd op2 mei 2020.
  14. (en)Korea.net Religion Website van de Zuid-Koreaanse overheid
  15. (en) "O come all ye faithful",Special Report on Religion and Public Life, 'The Economist',3 november 2007, p. 6. Gearchiveerd op12 november 2007. Geraadpleegd op5 november 2007.
  16. (en)Korean Christian missionaries. Christianity Today. Gearchiveerd op13 september 2006. Geraadpleegd op15 september 2006.
  17. (en)Islam takes root and blooms, islamawareness.net
  18. Chosun Ilbo Updated Jan.7,2006 "Asia Goes Crazy Over Korean Pop Culture"Digital Chosunilbo (English Edition) : Daily News in English About Korea
  19. Taekwondo, World Taekwondo Federation (gearchiveerd)
  20. (ko)Korea Martial Arts Federation
  21. the most popular spectator sport is football in Korea. Ebn.co.kr (August 19, 2009). Gearchiveerd op29 oktober 2012. Geraadpleegd op5 mei 2012.
  22. research about the most popular spectator sport in Korea. Gallup Korea (May 20, 2009). Gearchiveerd op1 november 2021. Geraadpleegd op5 mei 2012.
  23. https://www.pagina12.com.ar/104906-corea-del-sur-no-es-un-milagro
  24. abc(en) OESOKorea data: Labour force, geraadpleegd op 6 mei 2023
  25. NOSZuid-Koreaans plan voor 69-urige werkweek sneuvelt door te veel weerstand, 17 maart 2023, geraadpleegd op 6 mei 2023
  26. (en) KFTUMembers 2019, geraadpleegd op 6 mei 2023
  27. (en) IMF Data and Statistics, WEO april 2023: South Korea, geraadpleegd op 24 april 2023
  28. abcdef(en) International Energy AgencyKorea Country report 2020, geraadpleegd op 26 november 2022
Mediabestanden
Zie de categorieSouth Korea vanWikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
·Overleg sjabloon ·Sjabloon bewerken
Landen inAzië

Afghanistan ·Armenië ·Azerbeidzjan ·Bahrein ·Bangladesh ·Bhutan ·Brunei ·Cambodja ·China ·Cyprus ·Egypte ·Filipijnen ·Georgië ·India ·Indonesië ·Irak ·Iran ·Israël ·Japan ·Jemen ·Jordanië ·Kazachstan ·Kirgizië ·Koeweit ·Laos ·Libanon ·Malediven ·Maleisië ·Mongolië ·Myanmar ·Nepal ·Noord-Korea ·Oezbekistan ·Oman ·Oost-Timor ·Pakistan ·Palestina ·Qatar ·Rusland ·Saoedi-Arabië ·Singapore ·Sri Lanka ·Syrië ·Tadzjikistan ·Taiwan ·Thailand ·Turkije ·Turkmenistan ·Verenigde Arabische Emiraten ·Vietnam ·Zuid-Korea

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Zuid-Korea&oldid=70042773"
Categorie:
Verborgen categorie:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp