| الدولة الزيرية | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
| Kaart | |||||
 | |||||
| Maximale omvang van de Ziriden | |||||
| Algemene gegevens | |||||
| Hoofdstad | Ashir (973-1057) Kairouan (1057-1057) Mahdia (1057-1152) | ||||
| Talen | Arabisch,Berbers | ||||
| Religie(s) | Islam | ||||
| Munteenheid | Dinar | ||||
| Regering | |||||
| Regeringsvorm | Monarchie | ||||
| Dynastie | Ziriden | ||||
| Staatshoofd | Sultan | ||||
DeZiriden (Arabisch:زيريون) vormden eenBerberse dynastie die van973 tot1152 regeerde over het gebied dat thansTunesië vormt. Zij maakten deel uit van de grotere Berberfamilie van deSanhaja.
De Sanhaja van de centraleMaghreb steunden de sjiitischeFatimiden in hun vroege veroveringstochten inNoord-Afrika. Aan het begin van de 10e eeuw steeg Ziri ibn Manad door de rangen en werd hij de belangrijkste generaal van de Fatimiden. Nadat de Fatimiden onder zijn leiding in 947 de Berberse rebelAbu Yazid verpletterend versloegen, werd deze Ibn Manad beloond met het gouverneurschap van de westelijke regio's (ongeveer het noorden van het huidige Algerije). Toen de Fatimiden hun centrum verplaatsten van Tunesie naarEgypte, werd de zoon van Ziri ibn Manad,Bologhine ibn Ziri, in 973 benoemd tot gouverneur van Tunesië, een titel die zijn nakomelingen zouden behouden. Ondanks deze titel, waren de Ziriden haast onafhankelijk als regeerders van het gebied. In een korte tijd wisten zij heel de Maghreb aan hun rijk toe te voegen.
Halverwege de11e eeuw werden de Ziridische gebieden geplaagd door anti-sjiitische opstanden, waarbij duizenden mensen omkwamen. Als gevolg van deze druk, riepen de Ziriden in1045 hun onafhankelijkheid uit en keerden zij terug naar deorthodoxe islam. Dit wekte de woede van de Fatimiden, die vervolgens deArabischeBanu Hilal richting het Westen stuurden. Deze laatste wisten de Ziriden snel te verslaan en vielen ook de omringende Berber staten aan. De migratie van de Arabieren naar het westen had een vernietigende effect op alle aspecten van de samenleving en zou van grote invloed zijn op de verder verloop van de geschiedenis van Noord-Afrika. Na dit verlies, wisten de Ziriden alleen de Tunesische kusten te behouden, terwijl er landinwaarts verschillende Arabische staatjes werden gesticht. In 1152 werden zij definitief vernietigd door de BerberseAlmohaden.
In944 stichtte Bologgin ibn ZiriAlgiers en bouwde er de oudekasba, die nog steeds de kern van de stad vormt.
Ook buiten Afrika liet de Ziriden familie zich gelden. Een tak van de familie stichtte in het zuiden van Spanje de stadGranada en regeerden over detaifa Granada.
De naam komt van de stichter van de dynastie,Ziri ibn Manad. Ziri betekentmaanlicht in hetBerbers.
| regeerperiode | naam | opmerking |
|---|---|---|
| 973 -983 | Abul-Futuh Sayf ad-DawlaBuluggin ibn Ziri | |
| 983 -995 | Abul-Fat'hal-Mansur ibn Buluggin | |
| 995 -1016 | Abu Qatada Nasir ad-DawlaBadis ibn Mansur | |
| 1016 -1062 | Sharaf ad-Dawlaal-Muizz ibn Badis | Verklaarde zich onafhankelijk van deFatimiden en keerde terug tot deAbbasidenkalief in 1048. Veranderde de hoofdstad naarMahdia in 1057 nadatKairouan was verloren aan deBanu Hilal |
| 1062 -1108 | Abu TahirTamim ibn al-Mu'izz | Georg van Antiochië werkte in zijn dienst |
| 1108 -1131 | Yahya ibn Tamim | |
| 1115 -1121 | Ali ibn Yahya | |
| 1121 -1148 | Abu'l-Hasan al-Hasan ibn Ali |
·
·
| Marokko: | Idrisiden (780–974) ·Almoraviden (1040–1147) ·Almohaden (1121–1269) ·Meriniden (1244–1465) ·Wattasiden (1465–1554) ·Saadiden (1554–1659) ·Alaouieten (1666–heden) |
| Algerije: | Ifraniden (736–790) ·Rostamiden (777–909) ·Ziriden (973–1152) ·Hammadiden (1014–1152) ·Zianiden (1235–1556) |
| Tunesië: | Aghlabiden (800–909) ·Hafsiden (1229–1574) |
.svg)