Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Naar inhoud springen
Wikipediade vrije encyclopedie
Zoeken

Zimbabwe

Coördinaten19° 1′ ZB, 30° 1′ OL
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Voor het ruïnecomplex, zieGroot-Zimbabwe.
Republic of Zimbabwe
Kaart
Basisgegevens
Officiële taal
HoofdstadHarare
Regerings­vormMilitaire dictatuur
StaatshoofdEmmerson Mnangagwa[1]
ReligieSyncretisch 50%,christelijk 25%,inheems 24%
Oppervlakte390.757 km²[2] (1% water)
Inwoners12.973.808 (2012)[3]
14.546.314 (2020)[4] (0000037226 37,2/km² (2020))
Bijv. naamwoordZimbabwaans
Inwoner­aanduidingZimbabwaan (m./v.)
Zimbabwaanse (v.)
Overige
VolksliedKalibusiswe Ilizwe leZimbabwe
MunteenheidZiG (sinds 2024)[5] Voorheen: verscheidene[6](EUR, USD, BWP, GBP, ZAR)
UTC+2
Nationale feestdag18 april
Web |Code |Tel..zw | ZWE | 263
Portaal Portaalpictogram Landen & Volken

Zimbabwe (uitspraak:[zɪm'bɑpʋə]; officieel: deRepubliek Zimbabwe) is eenland inAfrika, dat grenst aanZambia,Mozambique,Zuid-Afrika enBotswana. Het grootste deel van de 20e eeuw was het onder de naamZuid-Rhodesië (vanaf 1965 officieus:Rhodesië) een Britse kolonie.

Geschiedenis

[bewerken |brontekst bewerken]
ZieGeschiedenis van Zimbabwe voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Jagers uit deIJzertijd, gerelateerd aan de huidigeKhoisan, bewoonden het gebied ongeveer 5000 jaar geleden of eerder. Zij beeldden scènes van het leven uit in rotstekeningen door geheel Zimbabwe. In ongeveer 300 n. Chr. begonnenBantoe-sprekende volken naar deze regio te migreren, en de eerder aanwezige jagers te verdringen. Onder deze Bantoe-volkeren waren ook de voorouders van deShona. De ruïnes vanGroot-Zimbabwe getuigen hiervan.

In de eerste helft van de 19e eeuw werd het gebied voornamelijk bewoond door de Shona en de Noord-Ndebele. De Noord-Ndebele stonden onder leiding van koning Mzilikazi en waren vooral veeboeren.

DeBritish South Africa Company, onder de leiding vanCecil Rhodes, begon in 1888 met de ontginning van de aanwezige ertsen. Hij noemde het gebied dat het huidige Zimbabwe en Zambia omvat naar zichzelf: Rhodesië.

Op 11 november 1965 eindigde de Britse overheersing van Zuid-Rhodesië. De regering onder leiding vanIan Smith riep de onafhankelijkheid uit met de 'Unilateral Declaration of Independence' (UDI), een eenzijdige verklaring van onafhankelijkheid.

Op18 april1980 werd Zimbabwe onafhankelijk verklaard en het Britse beheer opgeheven.

Staatsinrichting

[bewerken |brontekst bewerken]

Bestuurlijke indeling

[bewerken |brontekst bewerken]
ZieProvincies van Zimbabwe voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Bestuurlijke indeling van Zimbabwe

Zimbabwe is ingedeeld in 8 provincies en 2 steden met provinciale status:

De provincies zijn onderverdeeld in 63districten, verder verdeeld in afdelingen (wards).

Geografie

[bewerken |brontekst bewerken]
Kaart van Zimbabwe
Chimanimanigebergte
Victoriawatervallen

Grootte en ligging

[bewerken |brontekst bewerken]

De oppervlakte van 390.580 km² is bijna 13 keer de oppervlakte van België of 9,5 keer die van Nederland. Zimbabwegrenst niet aan een zee. Buurlanden zijn Zambia, Zuid-Afrika, Botswana en Mozambique. DeLimpopo rivier vormt de natuurlijke grens met Zuid-Afrika. DeZambezi en hetKaribameer vormen een andere natuurlijke grens, namelijk met Zambia. Zuidoostelijk ligt er een andere belangrijke rivier: deSabi.

Reliëf

[bewerken |brontekst bewerken]
Topografische kaart van Zimbabwe

Naar hoogteligging worden 4 gebieden onderscheiden. Het 'Hoogveld' waarop de hoofdstad Harare zich bevindt ligt tussen 1200 en 1500 meter hoog en maakt ongeveer 20% van het territorium uit. Aan beide zijden van het 'Hoogveld' ligt het 'Middenveld'. Het is tussen 900 en 1200 meter hoog, en bestrijkt 40% van het land. De bekkens van de Zambezi, de Limpopo en de Sabi vormen het lager gelegen 'Lageveld'. De vierde regio is het bergland grenzend aan Mozambique, en is gelegen boven de 1500 m.

Demografie

[bewerken |brontekst bewerken]

In juli 2009 woonden er (volgens schattingen in deCIA World Factbook) 11,43 miljoen mensen in Zimbabwe. De meerderheid wordt met 82% gevormd door deShona, de tweede groep is deNoord-Ndebele met 14%. De overige 4% bestaat uit Afrikanen uit andere landen (2%), kleurlingen (mixed race) en Aziaten (gezamenlijk > 1%) en blanken (< 1%). De blanke bevolking wordt geschat rond de 40.000. De administratief veel gebruikte taal in Zimbabwe is Engels, maar de 'gewone' bevolking spreekt naastEngels veelalShona ofNoord-Ndebele. De gemiddelde leeftijd is 17,6 jaar, de levensverwachting bij de geboorte ligt op 47,8 jaar. 15,3% van de bevolking tussen 15 en 49 is besmet metHiv.[7]

Onderwijs

[bewerken |brontekst bewerken]

De scholen in Zimbabwe volgen het Britse onderwijssysteem. Het primair ensecundair onderwijs is daarbij nauwelijks aangepast in de laatste decennia. Leerlingen volgen 7 jaar basisonderwijs en 4 ('Ordinary Level') of 6 ('Advanced Level') jaar in het middelbaar onderwijs, afhankelijk van welk onderwijsniveau ze willen bereiken. Tot de jaren 1990 werden de examens voor de 'O' en 'A' niveaus overzien door Britse examencommissies, zoals de Associated Examination Body (AEB) en de Universiteit van Cambridge. Sindsdien worden ze lokaal overzien door de Zimbabwe Education Board.

Tot 1980 waren de scholen gesegregeerd met groep A-scholen (blanke of gemengde scholen) en groep B-scholen (zwarte scholen), waarbij de beschikbare faciliteiten encurriculum de belangrijkste verschillen vormden. Groep A-scholen hadden meestal betere faciliteiten, met name op het gebied van vakken die niet tot de kern behoorden, zoals kunst, muziek en sport. Op het gebied van sport werd bij vroegere groep B-scholen met name atletiek, voetbal ennetball onderwezen, waar groep A-scholen daarnaast meer mogelijkheden boden, zoals tennis, zwemmen, duiken,lacross, gymnastiek,hockey, rugby, cricket, basketbal enveldlopen. Sinds de onafhankelijkheid van Zimbabwe is dit verschil grotendeels gebleven.

Talen

[bewerken |brontekst bewerken]

Van de talen die in Zimbabwe gesproken worden, hebben er 16 een officiële status.Shona,Noord-Ndebele enEngels worden het meest gebruikt. Daarnaast hebben ookChibarwe,Kalanga,Khoisan,Nambya,Ndau,Nyanja,Venda,Shangani,Tonga,Tswana,Xhosa,Zuid-Sotho en deZimbabwaanse gebarentaal een officiële status. Andere talen die er in Zimbabwe gesproken worden, zijn:Dombe,Fanagalo,Hietshware,Kunda,Lozi,Manyika,Nsenga,Tsonga enTswa.[8]

Zie ook

[bewerken |brontekst bewerken]
Op andereWikimedia-projecten

Bronnen, noten en/of referenties
  1. [1] nu.nl, 24 november 2017
  2. (en)Verenigde Naties 2013
  3. ab(en)Laatste census 17 augustus 2012 (via V.N.)
  4. Niet-officiële schatting CIA Factbook juli 2020, berekend door US Bureau of the Census (gearchiveerd)
  5. [2]
  6. DeZimbabwaanse dollar was onderhevig aanhyperinflatie en werd officieel uit gebruik gehaald. In plaats daarvan worden de euro, US dollar,Botswaanse pula,Zuid-Afrikaanse rand en hetBritse pond als wettige betaalmiddelen aanvaard. In 2024 werd de ZiG ingevoerd.
  7. CIA The World Factbook Zimbabwe,CIA, 2009
  8. (en)Ethnologue rapport over Zimbabwe
·Overleg sjabloon (de pagina bestaat niet) ·Sjabloon bewerken
Afrikaanse Unie
Lidstaten:Algerije ·Angola ·Benin ·Botswana ·Burkina Faso ·Burundi ·Centraal-Afrikaanse Republiek ·Comoren ·Congo-Brazzaville ·Congo-Kinshasa ·Djibouti ·Egypte ·Equatoriaal-Guinea ·Eritrea ·Ethiopië ·Gabon ·Gambia ·Ghana ·Guinee ·Guinee-Bissau ·Ivoorkust ·Kaapverdië ·Kameroen ·Kenia ·Lesotho ·Liberia ·Libië ·Madagaskar ·Malawi ·Mali ·Marokko ·Mauritanië ·Mauritius ·Mozambique ·Namibië ·Niger ·Nigeria ·Oeganda ·Rwanda ·Sahrawi Arabische Democratische Republiek ·Sao Tomé en Principe ·Senegal ·Seychellen ·Sierra Leone ·Somalië ·Soedan ·Swaziland ·Tanzania ·Tsjaad ·Togo ·Tunesië ·Zambia ·Zimbabwe ·Zuid-Afrika ·Zuid-Soedan
Organen:Parlement
REG's:AMU ·COMESA ·CEN-SAD ·EAC ·ECCAS ·ECOWAS ·IGAD ·SADC
Economie:AfCFTA ·AOB ·NEPAD
·Overleg sjabloon ·Sjabloon bewerken
Landen inAfrika

Algerije ·Angola ·Benin ·Botswana ·Burkina Faso ·Burundi ·Centraal-Afrikaanse Republiek ·Comoren ·Congo-Brazzaville ·Congo-Kinshasa ·Djibouti ·Egypte ·Equatoriaal-Guinea ·Eritrea ·Ethiopië ·Gabon ·Gambia ·Ghana ·Guinee ·Guinee-Bissau ·Ivoorkust ·Kaapverdië ·Kameroen ·Kenia ·Lesotho ·Liberia ·Libië ·Madagaskar ·Malawi ·Mali ·Marokko ·Mauritanië ·Mauritius ·Mozambique ·Namibië ·Niger ·Nigeria ·Oeganda ·Rwanda ·Sao Tomé en Principe ·Senegal ·Seychellen ·Sierra Leone ·Soedan ·Somalië ·Swaziland ·Tanzania ·Togo ·Tsjaad ·Tunesië ·Zambia ·Zimbabwe ·Zuid-Afrika ·Zuid-Soedan

Frans overzees departement:Mayotte ·Réunion
Overzees gebied van het Verenigd Koninkrijk:Sint-Helena, Ascension en Tristan da Cunha
Overige gebieden:Westelijke Sahara

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Zimbabwe&oldid=70082148"
Categorieën:
Verborgen categorie:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp