DeZilveren Nipkowschijf is een prestigieuze Nederlandse televisieprijs die in eerste gehaltezilver is uitgevoerd.
De prijs is vernoemd naar deNipkowschijf, een uitvinding vanPaul Nipkow die wel wordt gezien als de uitvinder van detelevisie.
Hij wordt ieder jaar uitgereikt door de televisiecritici vandagbladen entijdschriften, verenigd in de Stichting Nipkow. Deze stichting is op4 maart1975 opgericht, 14 jaar na de eerste uitreiking van de prijs. Die eerste uitreiking gebeurde in 1961, waarmee het de oudste tv-prijs van Nederland is.Pierre Janssen ontving als eerste deze prijs voor zijn televisiewerk, samen met AVRO-regisseurLeen Timp. Het doel van de stichting is - volgens de statuten - "het bevorderen van de kwaliteit in radio- en televisieprogramma's door de jaarlijkse uitreiking van de Nipkowschijf en langs andere wegen die het gezelschap van radio- en televisiecritici nodig acht." De prijs is niet de eerste tv-prijs, in 1958 stelde hetPrins Bernhard Cultuurfonds reeds de 'Televisieprijs' in.
Oprichters waren:Hans Keller (de Volkskrant),Henk Schaafsma (Nieuwe Rotterdamse Courant) enHan G. Hoekstra (Het Parool), Dick Verkijk (Regionale Dagblad Pers) enNico Scheepmaker. Zij namen het initiatief nadat hetPrins Bernhardfonds in1960 de uitreiking van haar speciale jaarlijkse televisieprijs staakte. Hans Keller, zelf alweer lange tijd televisiemaker bij de VPRO: "Wij vonden zo'n onderscheiding van belang als stimulering en toetssteen van kwaliteit. Ik denk dat de prijs die functie inmiddels in nog sterkere mate dan toen bekleedt."
In 1962 is deEre Zilveren Nipkowschijf voor het eerst uitgereikt. Deze ereschijf is bedoeld voor die mensen die zich buitengewoon voor de televisie hebben ingezet en een indrukwekkende carrière achter de rug hebben. Deze prijs is ingesteld om niet steeds aan dezelfde mensen de Zilveren Nipkowschijf te hoeven uitreiken.
Winnaars van de Ere Zilveren Nipkowschijf zijn:
Alle winnaars op chronologische volgorde:
Behalve de Nipkowschijf reikt de Stichting Nipkow ook deZilveren Reissmicrofoon uit, hetradio-equivalent van de Zilveren Nipkowschijf. Van 2003 tot 2009 werd deZilveren Prichettprijs uitgereikt aan de beste 'omroepgerelateerde multimediale prestatie'.