Yayoi Kusama (Japans: 草間 彌生,Kusama Yayoi) (Matsumoto,22 maart1929) is eenJapansebeeldhouwster eninstallatiekunstenares.
Kusama studeerde vanaf 1948 aan de School voor Kunst en Kunstnijverheid inKioto. Zij stelde haar eerste werken,aquarellen engouaches, in 1952 tentoon in het stadhuis vanMatsumoto. In 1955 werd zij uitgenodigd voor deelname aan de18th Biennial of the Brooklyn Museum inNew York en in 1956 besloot zij naar deVerenigde Staten te emigreren. Na een kort verblijf inSeattle vestigde zij zich in 1957 in New York. Vanaf 1965 viel zij vooral op met haarhappenings, onder andere inCentral Park en op deBrooklyn Bridge, die steevast door de politie werden beëindigd. Zij bracht deze happenings, waarbij zij muren, vloeren, objecten, zichzelf en naakte assistenten beschilderde metpolkadots, ook naar Europa, waar de happenings onder andere waren te beleven inRome enAmsterdam (1967).[2]
Tussen 1965 en 1970 was ze ook in Nederland actief door een samenwerking met galerie Orez, en de aansluiting van haar kunst bij deZero-beweging in de Europese kunst. Nul-kunstenaarHenk Peeters merkte haar werk op en introduceerde haar bij galerie Orez. In november 1967 organiseerde Kusama eenNaked Body Festival in galerie Orez, dat later werd voortgezet in hetStedelijk Museum Schiedam en daar uitliep op een rel. Nul-kunstenaarJan Schoonhoven ging uit de kleren om zich, geheel naakt door Kusama te laten beschilderen met kleurige polkadots. Na hem volgden vele andere mannen. De wethouder van Schiedam maakte aan het festival in het museum een vroegtijdig einde.[3] Schoonhoven had zich die dag ziek gemeld bij zijn werkgever, dePTT, en liep, nadat de beelden in de publiciteit kwamen, een promotie mis.
Over het gebruik van de polkadots, die haar handelsmerk zouden worden, schreef zij: "...a polka dot has the form of the sun, which is a symbol of the energy of the whole world and our living life, and also the form of the moon, which is calm. Round, soft, colorful, senseless and unknowing. Polka dots become movement... Polka dots are a way to infinity."
In 1966 werd haar werk geweigerd voor deBiënnale van Venetië, maar door haar illegale aanwezigheid met de happeningNarcissus Garden wist zij de aandacht definitief op zich te vestigen. Kusama, die van haar psychiatrische problemen nooit een geheim maakte, keerde in 1973 terug naar Japan en verblijft sindsdien vrijwillig in een psychiatrische instelling.[4] Zij heeft haar atelier in de directe nabijheid. In 1993 werd zij, nu officieel, uitgenodigd voor het Japanse paviljoen van de Biënnale van Venetië.
De kunstenares kreeg in 2003 in Frankrijk deOrdre des Arts et des Lettres en in 2006 in Japan de gerenommeerde prijs, dePraemium Imperiale voor schilderkunst. In 2008 toondeMuseum Boijmans Van Beuningen inRotterdam de expositieThe Mirrored Years.[5]
- Couch Accumulation #1 (1962), Green Gallery in New York
- Traveling Life (1964)
- Infinity Mirror Room – Phalli's Field (1965), Museum Boijmans Van Beuningen in Rotterdam
- Red Pumpkin (1994), Miyanoura Port inNaoshima (Kagawa (prefectuur))
- Tulips (2002)[6], Matsumoto City Museum of Art in Matsumoto
- The Tulips of Shangri-La (2004),Lille-folies 2004 inRijsel
- Ascension of Polkadots on the Trees (2006), Orchard Road inSingapore
- Narcissus Garden (2009),Beeldenpark van het Centro de Arte Contemporânea Inhotim inBrumadinho - oorspronkelijk illegale bijdrage aan de Biënnale van Venetië van 1966
Ascension of Polkadots on the Trees, Singapore
Narcissus Garden (2009), Inhotim
Bronnen, noten en/of referenties