Willy Claes | ||||
---|---|---|---|---|
![]() | ||||
Volledige naam | Willem Werner Hubert Claes | |||
Geboren | Hasselt,24 november1938 | |||
Kieskring | ![]() | |||
Regio | ![]() | |||
Land | ![]() | |||
Partij | BSP /SP | |||
Functies | ||||
1964-1994 | GemeenteraadslidHasselt | |||
1964-? | Algemeen-secretarisSoc.Mut.Limburg | |||
1968-1994 | Volksvertegenwoordiger | |||
1971-1980 | LidCultuurraad | |||
1972-1973 | Minister van Nationale Opvoeding | |||
1973-1974 | Minister van Economische Zaken | |||
1975-1977 | Partijvoorzitter van deBSP | |||
1977-1981 | Minister van Economische Zaken | |||
1979-1981 | Vice-eersteminister | |||
1980-1994 | LidVlaamse Raad[1] | |||
?-? | Vicevoorzitter van deNVSM | |||
1988-1994 | Vice-eersteminister | |||
1988-1992 | Minister van Economische Zaken | |||
1988-1989 | Minister van Onderwijs | |||
1992-1994 | Minister van Buitenlandse Zaken | |||
1994-1995 | Secretaris-generaal van deNAVO[2] | |||
2025-heden | Gemeenteraadslid Hasselt | |||
|
Willem Werner Hubert (Willy) Claes (Hasselt,24 november1938) is eenBelgisch voormalig politicus en internationaal ambtenaar. Hij was lid van deBSP, laterSP. Hij is ook actief alspianist. In 1994 en 1995 was hijsecretaris-generaal van de NAVO.
Claes was op zijn zeventiende al voorzitter van de Jonge Socialisten in Limburg. Via een lening van ziektekostenverzekeraarSocialistische Mutualiteiten (SM) studeerde hij diplomatieke en politieke wetenschappen aan de Vrije Universiteit van Brussel (VUB), waar hij in 1960 zijn licentiaatsdiploma behaalde. Tijdens zijn studies was hij lid van deVlaamse Vereniging van Studenten. Daarna ging hij werken bij de SM. Hij werd adjunct-secretaris en nadien secretaris vanDe Voorzorg, deLimburgse afdeling van de SM en was tot 1986 nationaal ondervoorzitter en nadien van 1986 tot 1990 de laatste nationale voorzitter van de SM. Claes begon zijn politieke carrière in 1964 als gemeenteraadslid inHasselt, een mandaat dat hij tot in 1994 uitoefende. In 1968 werd hij voor de toen nog unitaire BSP verkozen in deKamer van volksvertegenwoordigers, als verkozene voor hetarrondissement Hasselt. Hij bleef Kamerlid tot in 1994. Van 1975 tot 1977 was hij samen metAndré Cools co-voorzitter van de BSP.
Van 1972 tot 1973 was hij minister van Onderwijs in deregering-G. Eyskens V. Tussen 1973[3] en 1992 was hij driemaal minister van Economische Zaken, van 1973 tot 1974, van 1977 tot 1981 en van 1988 tot 1992. In de jaren 1970 raakte hij betrokken bij deIbramco-affaire. Hij was de grote verdediger van dit project dat, met Iraanse steun, een olieraffinaderij zou bouwen op de grens van Limburg en Luik. De bestuurders waren louter socialisten. Het plan mislukte.
Van 1979 tot 1981 en van 1988 tot 1994 was hij ook vicepremier en een belangrijke onderhandelaar tijdens de gemeenschapsgesprekken in de jaren tachtig. In 1990 ondertekende en bekrachtigde hij samen met veertien andere regeringsleiders een van de liberaalsteabortuswetgevingen ter wereld.
In de periode december 1971 tot oktober 1980 zetelde hij als gevolg van het toen bestaande dubbelmandaat ook in deCultuurraad voor de Nederlandse Cultuurgemeenschap, die op 7 december 1971 werd geïnstalleerd. Vanaf 21 oktober 1980 tot oktober 1994 was hij lid van deVlaamse Raad, de opvolger van de Cultuurraad en de voorloper van het huidigeVlaams Parlement.
In 1983 werd hij benoemd totminister van staat, wat uitzonderlijk vroeg was (hij was toen 44 jaar oud).
Eind jaren tachtig kwam hij in opspraak inzake schandalen en onregelmatigheden rond de socialistische mutualiteiten. Hij was toen de vicevoorzitter van de Socialistische Mutualiteiten;Edmond Leburton, met wie hij ook al in deIbramcoaffaire verzeild geraakt was, was voorzitter. Leburton werd vervolgd, maar Claes verklaarde zich parlementair onschendbaar en ontkende de beschuldigingen. Ook tijdens deUNIOP-affaire maakte Claes hier gebruik van. Hij was een van de politici die via de UNIOP-onderzoeken nepstudies lieten verrichten en zo geld ophaalden voor hun dure verkiezingscampagnes.
In het buitenland kreeg hij vanaf 1992 bekendheid toen hij van 1992 tot 1994 minister van Buitenlandse Zaken was in deregering-Dehaene I. Als minister ijverde hij voor de terugtrekking van de Belgische blauwhelmen tijdens deRwandese Genocide en daarna voor alle blauwhelmen van de VN, terwijl de reeds geplandegenocide verder werd uitgevoerd.[4]
Bij delokale verkiezingen van oktober 2024 was Claes op zijn 85ste kandidaat voor de Hasseltse gemeenteraad. Hij werd verkozen en kreeg in het nieuwe bestuur de rol van voorzitter van de gemeenteraad, een functie die hij sinds januari 2025 bekleedt.[5]
In september 1994 verliet Claes de nationale politiek om secretaris-generaal van deNAVO te worden.DeVlaamse politicus bleef echter niet lang bij de NAVO. Hij werd achtervolgd door beschuldigingen in deAgustasmeergeldaffaire (samen metGuy Coëme enGuy Spitaels). Bepaalde Belgische socialistische politici hadden toen steekpenningen aangenomen van Agusta en Dassault (periode 1988 en 1989).
Hoewel Claes zijn betrokkenheid ontkende, trad hij op 20 oktober 1995 onder grote druk af als NAVO-topman. Op 23 december 1998 bevestigde hetHof van Cassatie het arrest in beroep dat hem veroordeelde tot drie jaar voorwaardelijke gevangenisstraf, ontheffing voor vijf jaar uit zijnburgerrechten en een geldboete van 60.000frank (€ 1500). Hij ging ook nog in beroep tot bij hetEuropees Hof, maar kreeg daar geen gelijk.
Op 24 december 2003 werd Claes in zijn burgerrechten hersteld; vanaf de daaropvolgende verkiezingen was hij weer stemgerechtigd en verkiesbaar. Hij keerde echter niet meer terug naar de actieve politiek. Wel vervulde hij sindsdien talrijke bestuursmandaten in socialistisch gelieerde of openbare instellingen.
In 1997 werd hij in opvolging vanHerman Dessers voorzitter van deDienst voor de Scheepvaart.[6]Paul Kumpen volgde hem in 1999 vanwege zijn veroordeling in deAgusta-affaire op, maar in 2006 werd Claes voor een tweede maal voorzitter van de dienst, nunv De Scheepvaart geheten.[7] In 2010 werd de tweede aanleghaven van Hasselt naar Willy Claes vernoemd.[8] In januari 2015 werd hij doorFrieda Brepoels opgevolgd.[9]
Claes had ook mandaten bij de Limburgse distributienetbeheerder voor aardgas en elektriciteit Inter-Energa (het voormalige Interelectra) en deVlaamse Opera.
Vanaf februari 2007 zetelde hij als onafhankelijk bestuurder in de raad van bestuur van warenhuisketenCarrefour Belgium,[10] wat hem het misprijzen van enkele vakbondsmilitanten opleverde toen het bedrijf kort daarna zware saneringen aankondigde.[11]
Claes volgde in 2004Eddy Baldewijns op als voorzitter van deAssociatie Universiteit-Hogescholen Limburg, een associatie rond deUniversiteit Hasselt.[12] In januari 2022 volgdeHendrik Verbrugge hem op. Van 2011 tot 2022 was hij tevens voorzitter van deVlaamse Universiteiten en Hogescholen Raad (VLUHR), de koepelorganisatie van het hoger onderwijs.[13]
Op 26 maart 2024 werd hij (op 85-jarige leeftijd) bestuurder van de gemeentelijke groenestroomproducent Aspiravi en energiebedrijf Teamwise.[14][15]
Willy Claes heeft twee kinderen uit zijn eerste huwelijk, waaronder desp.a-politica en voormalig burgemeester vanHasselt,Hilde Claes. In december 2005 werd bekend dat hij na 42 jaar huwelijk van zijn vrouw ging scheiden omdat hij een nieuwe relatie was begonnen.[16] In december 2006 kondigde aan dat hij voor een tweede maal ging trouwen.[17]
Sinds zijn afscheid van de actieve partijpolitiek houdt hij zich bezig met zijn kleinkinderen en zijn muziek; zo gaf hij geregeld pianobegeleiding bij de optredens van de VlaamseoperazangerKoen Crucke.
Ook is Claes actief in devrijmetselarij.[18][19]
Voorganger: Piet Vermeylen | Minister van Nationale Opvoeding 1972-1973 | Opvolger: Willy Calewaert |
Voorganger: Edouard Close | Minister van Economische Zaken 1973-1974 | Opvolger: André Oleffe |
Voorganger: Jos Van Eynde | Vlaamsepartijvoorzitter van deBSP 1975-1977 | Opvolger: Karel Van Miert |
Voorganger: Fernand Herman | Minister van Economische Zaken 1977-1981 | Opvolger: Mark Eyskens |
Vice-eersteminister 1979-1981 | ||
Vice-eersteminister 1988-1994 | Opvolger: Frank Vandenbroucke | |
Voorganger: Philippe Maystadt | Minister van Economische Zaken 1988-1992 | Opvolger: Melchior Wathelet |
Voorganger: Daniël Coens | Minister van Onderwijs 1988-1989 | |
Voorganger: Mark Eyskens | Minister van Buitenlandse Zaken 1992-1994 | Opvolger: Frank Vandenbroucke |