In deetalage staat een selectie van artikelen die gebruikers van Wikipedia bijzonder waarderen en die aan bepaalde standaarden voldoen. Deze artikelen zijn erg uitgebreid en vaak zijn ze geëvalueerd in dereview. De artikelen in de etalage zijn beoordeeld als informatief, objectief en inhoudelijk correct, en ze bevatten indien mogelijk de meest recente gegevens. Er staan op dit moment380 artikelen in de etalage, op een totaal van 2.203.241 artikelen op Wikipedia. Dat betekent dat één op 5.798 artikelen in deze lijst staat. Zie voor meer statistieken destatistiekenpagina.
Voor wie zelf een Etalage-artikel wil proberen te schrijven, kan het nuttig zijn omDe Zes Stappen te volgen. Voor het verbeteren van je artikel is het raadzaam detips voor het schrijven van een goed artikel te lezen en te kijken of het artikel voldoet aan decriteria voor een etalageartikel. Opdeze pagina kunnen artikelen worden aangemeld voor opname in of verwijdering uit de Etalage en wordt over deze artikelen gestemd.
Johan Helmich Roman (Stockholm,26 oktober1694 – nabijRockneby,20 november1758) was eenZweedscomponist,musicus endirigent van de Zweedsehofkapel (kapelmeester).Roman geldt als de eerste bekende Zweedse componist en componeerde niet alleen veel maar ook kwalitatief hoogwaardige stukken. Hij legde de basis voor het achttiende-eeuwse Zweedse muziekleven.Roman wordt daarom vaak de "vader van de Zweedse muziek" genoemd.
Kasteel Karlstein (Tsjechisch:hrad Karlštejn) is een veertiende-eeuwsgotisch kasteel inKarlštejn inTsjechië, zo'n 35 kilometer ten zuidwesten vanPraag. Het kasteel is gelegen op een driehonderd meter hogekarstheuvel, de Kněží Hora (Nederlands: Priesterberg). Karlstein is vernoemd naar de stichter van het kasteel,Karel IV van het Heilig Roomse Rijk.
Karlstein kwam grotendeels tot stand in de periode 1348-1365. In een van de kapellen bracht de keizer in deze periode verschillende belangrijke relikwieën en kroonjuwelen onder. Karlstein doorstond in 1422 een beleg van deHussieten en in de zestiende eeuw werd het deels herbouwd inrenaissancestijl. In de negentiende eeuw vonden diverserestauraties plaats die het kasteel terug naar de gotiek brachten, al kon de restauratie die tussen 1887-1897 was uitgevoerd wel rekenen op de nodige negatieve kritiek. Het huidige uiterlijk van Karlstein dateert uit deze periode. Sinds 1964 is Karlstein een nationaal cultuurmonument. Dit kasteel is een van de meest bezochte monumenten van Tsjechië. In 2024 bezochten bijna 147.000 mensen Karlstein.
Karlstein bestaat uit vier verschillende kwartieren: het hof van deburggraaf, het keizerlijk paleis, de Mariatoren en de Grote Toren die bijna 37 meter hoog is. De kunstcollectie van de Mariakapel behoort tot de hoogtepunten van de middeleeuwse kunst.
Georgius Macropedius, geboren alsJoris van Lanckvelt (Gemert,23 april (?)1487 –'s-Hertogenbosch, eind juli1558), was eenNederlandsehumanist enschooldirecteur, die tot ver buiten deNederlanden beroemd werd als schrijver van leerboeken en toneelstukken. Zijn stukken worden onder meer geprezen omdat Macropedius – net als de latere Nederlandse schilders – de huishoudens uit die tijd weergaf op een 'meedogenloos realistische manier'.
Macropedius volgde deLatijnse school te's-Hertogenbosch. Daarna ontwikkelde hij zich verder door middel van zelfstudie. Hij werd docent aan de school waar hij was opgeleid en werd achtereenvolgens rector van de Latijnse scholen inLuik, ’s-Hertogenbosch enUtrecht, waar hij op zijn drieënveertigste benoemd werd.
Als jonge twintiger begon Macropedius met het schrijven van toneelstukken in hetNeolatijn, toentertijd in grote delen van Europa de voertaal van de wetenschappelijke gemeenschap. Hij schreef zowelkluchten als serieuze stukken en ontwikkelde zich tot de grootste Latijnse toneelschrijver van de zestiende eeuw. Daarnaast schreef hij ook schoolboeken. Die hebben veel bijgedragen aan onderwijshervormingen in de Nederlanden en daarbuiten.
Op zijn zeventigste nam hij ontslag op de Utrechtse school om terug te keren naar ’s-Hertogenbosch, waar hij overleed tijdens eenpestepidemie. Na zijn dood bleven zijn werken aanvankelijk invloedrijk, maar ze raakten na ruim een eeuw in vergetelheid. Eind negentiende eeuw werd Macropedius herontdekt. De wetenschappelijke belangstelling voor hem houdt sindsdien aan en zijn toneelstukken worden weer gespeeld.
DeInheemse oorlog in Suriname (1678-1686) (ook aangeduid metIndiaanse oorlog ofRode oorlog) was de strijd van een aantal samenwerkendeinheemse volken in dekolonieSuriname tegen de bezetters van hun land, de Europese kolonisten en het koloniale bestuur.
De inheemsen streden tegen de aantasting van hun leefgebieden door de vestiging vanplantages en tegen de tewerkstelling vanslaafgemaakte inheemsen door plantage-eigenaren en het gouvernement. De belangrijkste inheemse volken waren deKaraïben (Kari'na), deArowakken (Lokono) en deWarau. De Karaïben vormden de grootste bevolkingsgroep en de twee belangrijkste inheemse leiders in de oorlog,Kaaikoesi enPriary, waren Karaïben. Hun tegenpartij in de strijd bestond uit paramilities van de plantage-eigenaren en militairen van het gouvernement.
De oorlog leidde bijna tot het einde van de kolonie. GouverneurJohannes Heinsius slaagde erin om de samenwerking van de inheemse partijen te doorbreken en de volken die aan deCorantijn en deMarowijne woonden aan zich te binden. Daardoor konden de aanvallen van het gouvernement worden geconcentreerd op de Karaïben in het centrale plantagegebied. Tijdens de oorlog wisten veel Afrikaanse slaafgemaakten te ontsnappen, de zogehetenmarrons. Ze werden opgevangen in de dorpen van de inheemsen. Onder aanvoering vanGanimet sloten de marrons zich aan bij de strijd van de inheemsen en speelden daarin een steeds belangrijkere rol.
De inheemse oorlog eindigde met het Vredesverdrag van 1686. De Karaïben, de Arowakken en de Warau bedongen dat zij niet meer als slaaf mochten worden verkocht. Zij werden tot vrije inwoners verklaard; alleen als zij een misdaad hadden begaan mochten ze tot slaaf worden gemaakt. Zij kregen de vrijheid om zich overal in de kolonie te vestigen.
