Westmuur 1910Uitzicht op zowel de westmuur (de beschaduwde muur vanaf het centrum van de foto naar rechts) als derotskoepel op deTempelberg erboven, 2008Briefjes met gebeden zijn tussen de stenen geproptZicht op de muur met de scheiding tussen mannen (links) en vrouwen (rechts)Paus Franciscus bij de Westmuur in 2014
Dewestmuur,klaagmuur ofwestelijke muur (Hebreeuws:Hakotel hama'aravi of kortwegKotel) inJeruzalem is een gedeelte van de muur in deOude Stad die het plateau omringt en ondersteunt waarop deRotskoepel en deAl-Aqsamoskee staan. Deze muur is de westelijke muur van de tweedeJoodse tempel die op deTempelberg heeft gestaan. Na de vernietiging van deze tempel door deRomeinse bezetters in het jaar70 is alleen deze muur nog zichtbaar overgebleven.
Doordat vele joden aan de muur klaagden vanwege de verwoesting van de tempel en dediaspora, vooral tijdens de rouw- en vastendagTisja Beav, wordt de muur door niet-joden ook welKlaagmuur genoemd.
Binnen hetjodendom is de Tempelberg de heiligste plaats, omdat de tempel vroeger het centrum was van de eredienst, en God aanwezig zou zijn geweest in het allerheiligste deel hiervan, dat met eenHebreeuwse genitief hetHeilige der Heiligen wordt genoemd. De westelijke muur is de plaats waar men het dichtst bij de Tempelberg kan komen; daarnaast geldt er in het jodendom een religieus verbod op het betreden van de Tempelberg in verband met een rituele onreinheid die alle joden dragen en die enkel met de as van een rode koe kan worden opgeheven. Deze rode koe, die in de bijbel hiervoor genoemd wordt, bestaat nu niet meer. Daarom is het tot Moshiach (de Messias) komt voor joden op religieuze grond verboden de Tempelberg te betreden, en is de Westelijke Muur het dichtst bij dat men kan geraken. Desjechina, de aanwezigheid van God, zou ook na de verwoesting van de tempel nog bij de muur zijn gebleven. Volgens sommigen echter zou dezesjechina met de joden in de wereld als het ware meein ballingschap zijn gegaan. Anderen zeggen dat desjechina, die tussen de cherubs op deArk van het Verbond aanwezig was, al bij de verwoesting van detempel van Salomo in het jaar586 voor Christus is vertrokken en sindsdien niet meer terug is geweest.
Voormoslims is de muur belangrijk, omdatMohammedsBuraq, het hemelse dier waarmee hij naar de hemel zou zijn gevlogen, aan een ring bij deze muur zou hebben vastgemaakt. Moslims noemen deze muur dan ook wel deAl-Buraqmuur. De muur, die volgens de overleveringen rond een zwevende steen werd gebouwd, wordt beschouwd als een poort tot de hemel.
Lange tijd, sinds de zestiende eeuw, stonden deOttomanen het de joden toe, de westmuur te bezoeken.
Tijdens hetBritse mandaat in Palestina had de joodse gemeenschap vlak voorJom Kipoer 1928 bij deze muur een soort scherm neergezet om een plek af te zonderen voor vrouwen die hier wilden bidden. Om de Palestijnen te ontzien liet de Britse politiecommandant van Jeruzalem dit scherm op Jom Kipoer weghalen, tot grote woede van de joden, die protesteerden dat dit tegen de godsdienstvrijheid was. Ook de moslims, demoefti en dewaqf waren nu gealarmeerd. Deze voelden zich al langer bedreigd door de steeds talrijker joodse aanwezigheid in het land, in de stad en bij de Westmuur/Al-Buraqmuur. Dit werd zeker niet minder nadat een grotezionistische demonstratie zingend en met eigen vlag (later de vlag van de staat Israël) naar de muur (het grote plein was er toen nog niet) was getrokken. Dit wekte de woede op van de Palestijnse autoriteiten van de stad, die aan de Britse autoriteiten kenbaar maakten dat zij alles bij het oude wilden laten: geen bankjes, geen schermen, niets dat rechten gaf op iets permanents. Nu begon een tijd van protesten over en weer. In augustus 1929 ging het fout en ontstondengewelddadige rellen, confrontatie tussen joodse zionisten en Palestijnse inwoners over Jeruzalem. De uitbarstingen van volkswoede sloegen over naar de rest van het land, onder meer naarSafed en naarHebron, waar het, net als in eerstgenoemde plaats, tot eenbloedbad kwam.
Tussen 1947 en 1967 was het voor joden niet mogelijk de westmuur te bezoeken, maar sinds de verovering van de Oude Stad door Israël tijdens deZesdaagse Oorlog kunnen zowel joden als moslims hun heilige plaatsen weer bezoeken.
Door een uitspraak van het Israëlisch Hooggerechtshof in mei 2013 zou de muur ook toegankelijk worden voor vrouwen die er hardop willen bidden volgens de rite en lezen uit deThora, met gebedssjaal (talliet) enkeppel. De actiegroep Women of the Wall had de zaak aangespannen omdat ze bij hun maandelijkse gebedsdemonstraties bij de muur stelselmatig door de politie werden verwijderd. Ook na de uitspraak van mei 2013 bleven ze echter doelwit vancharedische joden, die elke modernisering van de religieuze gebruiken verwerpen. In januari 2016 besloot de Israëlische regering dat er een aparte plek komt waar mannen en vrouwen samen mogen bidden.[1]
Op de westmuur staat constant eenwebcam gericht. Mensen schrijven verzoeken en gebeden op een briefje en stoppen dit in de voegen van de muren. Veel mensen zullen hun rug niet keren naar de muur en als ze vertrekken lopen ze achteruit van de muur af. Wie de westmuur bezoekt gaat door poortjes waar gecontroleerd wordt dat er geenwapens en dergelijke meegedragen worden.
Onder de muur en de eigenlijke tempelberg zelf bevinden zich diverse tunnels diearcheologen nader willen onderzoeken om de geschiedenis van de tempelberg beter te begrijpen, maar dat is door de politiek en religieus gespannen situatie voorlopig niet mogelijk.
In deWestmuurtunnel bevindt zich deWestelijke Steen, 13,55 m lang, 3,3 m hoog en de breedte, verborgen door de muur, wordt op 1,8 tot 4,5 m geschat. De steen zou 250 tot 570 ton wegen en is een van de grootste bouwstenen ter wereld.
