West-Berlijn is het westelijke gedeelte vanBerlijn, ter onderscheiding metOost-Berlijn in de tijd datWest- enOost-Duitsland aparte landen waren. De politieke scheiding van Berlijn begon in 1948 in de vorm van viergeallieerde sectoren, waarvan er drie het latere West-Berlijn besloegen. Vanaf 1949 tot 1990 bestond West-Berlijn als één gebied. De officiële benaming van West-Berlijn wasBerlin (West); de DDR hanteerde de naamWestberlin, terwijl zij voor Oost-Berlijn de naamBerlin, Hauptstadt der DDR gebruikte.
Berlijn werd na afloop van deTweede Wereldoorlog bezet door de geallieerde troepen vanFrankrijk,Groot-Brittannië en deVerenigde Staten in het westen en deSovjet-Unie in het oostelijke deel. Deze machten verdeelden de stad in vier sectoren. De drie westelijke sectoren vormden West-Berlijn, de oostelijke sector was Oost-Berlijn.
Berlijn lag midden in deSovjet-bezettingszone van Duitsland. Toen in de westelijke sectoren deD-mark werd ingevoerd, verklaardeStalin dat dat in strijd was met de gezamenlijke afspraken. Als reactie hierop sloot hij de verbindingen tussen de Westelijke sectoren van Berlijn en West-Duitsland af en startte daarmee deblokkade van Berlijn. De westelijke geallieerden reageerden daarop door eenluchtbrug in te stellen: alle goederen die de stad nodig had werden met vliegtuigen aangevoerd. Op 12 mei 1949 werd de blokkade opgeheven. De enclave West-Berlijn bleef nu vanuit West-Duitsland via de grensovergangHelmstedt-Marienborn langs een 170 kilometer lange route bereikbaar.
In 1949 werd de Bondsrepubliek Duitsland (West-Duitsland) opgericht. Volgens de West-Duitse grondwet was Berlijn een deelstaat van de Bondsrepubliek. De vier bezettende machten accepteerden dit onderdeel van de grondwet niet. West-Berlijn was daarom geen constitutioneel deel van de Bondsrepubliek Duitsland. Het parlement van de Bondsrepubliek inBonn kon geen wetten voor West-Berlijn aannemen, dit moest door hetBerlijnse Huis van Afgevaardigden gedaan worden. West-Berlijnse burgers hadden andere identiteitsbewijzen dan burgers van de Bondsrepubliek en mannen die in West-Berlijn woonden, hadden geendienstplicht in deBundeswehr, hetgeen West-Berlijn voor jonge West-Duitse mannen tot een populaire woonplaats maakte.
West-Berlijn vormde een enclave binnen deDDR en de facto was het een West-Duitseexclave. Het behoorde niet toe aan de DDR, dat het gebied geheel omsloot, en burgers van West-Duitsland en burgers van West-Berlijn waren vrij tussen deze twee gebieden heen en weer te reizen.
Van 13 augustus 1961 tot 9 november 1989 was West-Berlijn van Oost-Berlijn en de DDR gescheiden door deBerlijnse Muur. De Muur had een aantal grensovergangen, waarvanCheckpoint Charlie de bekendste is. Er was ooktrein- enS-Bahn-verkeer mogelijk. De grensformaliteiten voor S-Bahn-passagiers werden uitgevoerd opstation Friedrichstraße. Deze grensovergangen konden door West-Duitsers en West-Europeanen vrijelijk worden gebruikt. West-Berlijners daarentegen konden pas vanaf het in werking treden van hetViermogendhedenakkoord in 1972 Oost-Berlijn bezoeken. Voor de meeste Oost-Duitsers (behalve bejaarden) bleef de grens gesloten.
Sindsdie Wende van 1989/1990 werden Oost- en West-Berlijn weer tot één stad samengevoegd. Met het verdwijnen van de Muur en de bestuurlijke verschillen zijn de verschillen in geschiedenis en ontwikkeling van vier decennia niet verdwenen. In veel opzichten is West-Berlijn nog steeds duidelijk te onderscheiden van Oost-Berlijn, ook al heeft men veel moeite gedaan alle restanten van de scheiding zo veel mogelijk weg te poetsen. Het belang van West-Berlijn binnen de stad is sinds de hereniging afgenomen; het centrum van het voormalige Oost-Berlijn,Berlin-Mitte, heeft zijn functie als stadscentrum van Berlijn weer teruggekregen.
.svg)
.svg)
.svg)
