Gemeente inBelgië.svg) | |||
|---|---|---|---|
  | |||
| Geografie | |||
| Gewest |  Wallonië | ||
| Provincie |  Luik | ||
| Arrondissement | Verviers | ||
| Oppervlakte – Onbebouwd – Woongebied – Andere | 24,72 km²(2023) 74,4% 9,08% 16,52% | ||
| Hoogte | 215 tot 354m | ||
| Coördinaten | 50° 40' NB, 5° 58' OL | ||
| Bevolking (bron:Statbel) | |||
| Inwoners – Mannen – Vrouwen – Bevolkingsdichtheid | 10.464(01/01/2024) 49,11% 50,89% 423,28 inw./km² | ||
| Leeftijdsopbouw – 0-17 jaar – 18-64 jaar – 65 jaar en ouder | (01/01/2024) 20,61% 59,1% 20,29% | ||
| Buitenlanders | 8,72%(01/01/2024) | ||
| Politiek en bestuur | |||
| Burgemeester | Jean-Luc Nix (LB) | ||
| Bestuur | LB, PLUS | ||
| Zetels LB Ensemble PLUS Ecolo Obj.Citoyens | 21 9 5 3 2 2 | ||
| Economie | |||
| Gemiddeldinkomen | 20.829 euro/inw.(2022) | ||
| Werkloosheidsgraad | 8,31%(jan. 2019) | ||
| Overige informatie | |||
| Postcode 4840 4841 | Deelgemeente Welkenraedt Hendrik-Kapelle | ||
| Zonenummer | 087 | ||
| NIS-code | 63084 | ||
| Politiezone | Pays De Herve | ||
| Hulpverleningszone | Vesdre - Hoëgne & Plateau | ||
| Website | www | ||
| Detailkaart | |||
 | |||
| ligging binnen het arrondissement Verviers in de provincie Luik | |||
| |||
Welkenraedt (Nederlands:Welkenraat;Duits:Welkenrath;Waals:Welkenrote;Ripuarisch:Wälekete) is een plaats engemeente in deBelgische provincieLuik. De gemeente telt ruim 10.000 inwoners. De wekelijkse markt vindt plaats op zaterdag.[1] Met de twee buurgemeentenBaelen enPlombières en het oosten vanVoeren vormt ze de zogenaamdePlatdietse streek. De plaats behoorde tot het oorspronkelijk gebied van hethertogdom Limburg.
In de gemeente wordtPlatdiets, eenLimburgs dialect, gesproken, maar bij de vastlegging van detaalgrens (in 1963) kwam de gemeente toch aan deFranse kant van de taalgrens terecht. Toch was de mogelijkheid voor het instellen van Nederlandse of Duitsetaalfaciliteiten opengelaten (artikel 16 van de Wet op het gebruik van de talen in bestuurszaken). Volgens artikel 3 van de Wet op het gebruik van de talen in het onderwijs (18 juli 1963) is er in Welkenraedt de mogelijkheid het onderwijs in een andere dan de Franse taal te organiseren.
Het achtervoegsel "raedt" in de plaatsnaam is een spellingsvariant op hetMiddelnederlandse woordrode of rade (vergelijk Kerkrade) en het Duitse -rath of -roth. Het verwijst naar gerooid land, land dat door het rooien van bomen geschikt is gemaakt voor bebouwing.
Tot de opheffing van hethertogdom Limburg hoorde Welkenraedt tot de Limburgsehoogbank Baelen. Net als de rest van het hertogdom werd Welkenraedt bij de annexatie van deZuidelijke Nederlanden door deFranse Republiek in1795 opgenomen in het toen gevormdedepartementOurthe.
Na de val van Napoleon werd bij een grensverdrag van 26 juni1816 tussen de Nederlanden en Pruisen de sectieHerbestal (215 inwoners) afgestaan aanPruisen. Welkenraedt werd zo een grensdorp.
In 1830 werd Welkenraedt na de Belgische onafhankelijkheid een Belgische grensgemeente en geograafPhilippe Vandermaelen telde er 87 landelijke woningen met strodaken, een kerk, een kapel, een gemeentehuis en een school. Er waren 406 inwoners die "Vlaams" spraken; er was een belangrijke seizoensmigratie uit Luxemburg (dat toen de huidige Belgischeprovincie Luxemburg en hetgroothertogdom Luxemburg omvatte – ze kwamen vooral werken in het oogstseizoen. Het inventaris omvat verder details over de natuurlijke omgeving, bodems, landbouwproductie en veestapel. Er was geen nijverheid. Ook het wegennetwerk van toen is beschreven. De omschrijving door Vandermaelen geeft een interessante inkijk in het dagelijkse leven rond 1830.[2] In 1843 werd despoorlijn Luik - Aken ingehuldigd en hetstation van Welkenraedt werd geopend als grensstation, voor de Pruisische grens. Het station hielp mee aan de industriële en demografische ontwikkeling van de gemeente.
Na deEerste Wereldoorlog en hetVerdrag van Versailles kwam het voormalig Pruisische gebied ten oosten van Welkenraedt bij België, waardoor Welkenraedt niet langer een grensgemeente was.
Het dorpscentrum van de (Waalse) plaats Welkenraedt sluit aan op de plaatsHerbesthal, op het grondgebied van de (Duitstalige) buurgemeenteLontzen.
| # | Naam | Opp. (km²) | Inwoners (2020) | Inwoners per km² | NIS-code |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Welkenraedt | 8,07 | 7.423 | 920 | 63084A |
| 2 | Hendrik-Kapelle | 16,75 | 2.645 | 158 | 63084B |
In de gemeente liggen verschillende kleine gehuchten, waaronder Lançaumont (Lantzenberg) en La Bruyère (Heide) ten zuiden en westen van het dorpscentrum van Welkenraedt.
Welkenraedt ligt in hetLand van Herve, op een hoogte van ongeveer 260 meter. Het dorp ligt in het stroomgebied van de Ruyff (een beek die uitmondt in deVesder), nabij de waterscheiding met deGeul. De omgeving is gekenmerkt door landbouw. In het zuiden is er een bedrijventerrein (Lançaumont) en de autowegE40 met parallel daaraan de spoorlijnHSL 3. Ook kent Welkenraedt een spoorwegstation met emplacement, voorspoorlijn 37. Zuidwestelijk van Welkenraedt ligt hetStaatsbos van Grunhaut.
| Partij | 10-10-1976[3] | 10-10-1982 | 9-10-1988 | 9-10-1994 | 8-10-2000 | 8-10-2006[4] | 14-10-2012[5] | 14-10-2018 | 13-10-2024 | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Stemmen / Zetels | % | 19 | % | 19 | % | 19 | % | 19 | % | 19 | % | 21 | % | 21 | % | 21 | % | 21 |
| LB1 / PS-IC2 / Ensemble3/ LBB | 37,281 | 7 | 51,582 | 11 | 59,182 | 12 | 46,852 | 9 | 49,54D | 10 | 43,222 | 10 | 35,662 | 8 | 22,133 | 5 | 51,03B | 11 |
| PSC-ICA / PSC-PRLB / IC-PSCC / PS-ICD/ MR-IC1 / LBB | 51,09A | 11 | 41,72B | 8 | 40,82C | 7 | 43,14C | 9 | 23,291 | 5 | 33,331 | 8 | 35,60B | 9 | ||||
| PSC-ICA / PSC-PRLB / IC-PSCC /cdH1 / PLUS2 | 37,87C | 7 | 25,31 | 5 | 20,311 | 4 | 17,322 | 3 | 35,572 | 8 | ||||||||
| ECOLO | - | 6,69 | 0 | - | 10,01 | 1 | 12,64 | 2 | 8,19 | 1 | 10,7 | 1 | 12,52 | 2 | 13,40 | 2 | ||
| Icwh-CH | 11,62 | 1 | - | - | - | - | - | - | - | - | ||||||||
| Obj.Citoyens | - | - | - | - | - | - | - | 12,42 | 2 | - | ||||||||
| Totaal stemmen | 4820 | 5206 | 5333 | 5579 | 5741 | 6337 | 6355 | 6575 | 6588 | |||||||||
| Opkomst % | 93,87 | 92,38 | 91,03 | 92,34 | 88,18 | 88,97 | 85,15 | |||||||||||
| Blanco en ongeldig % | 5,23 | 5,3 | 6,19 | 6,38 | 7,0 | 5,81 | 6,15 | 7,82 | 8,50 | |||||||||
Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.
| Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari 1992 tot heden | ||
|---|---|---|
| jaar | Aantal[6] | Evolutie: 1992=index 100 |
| 1992 | 8.312 | 100,0 |
| 1993 | 8.411 | 101,2 |
| 1994 | 8.466 | 101,9 |
| 1995 | 8.558 | 103,0 |
| 1996 | 8.651 | 104,1 |
| 1997 | 8.705 | 104,7 |
| 1998 | 8.772 | 105,5 |
| 1999 | 8.753 | 105,3 |
| 2000 | 8.801 | 105,9 |
| 2001 | 8.828 | 106,2 |
| 2002 | 8.888 | 106,9 |
| 2003 | 8.929 | 107,4 |
| 2004 | 9.055 | 108,9 |
| 2005 | 9.139 | 109,9 |
| 2006 | 9.163 | 110,2 |
| 2007 | 9.237 | 111,1 |
| 2008 | 9.347 | 112,5 |
| 2009 | 9.425 | 113,4 |
| 2010 | 9.508 | 114,4 |
| 2011 | 9.638 | 116,0 |
| 2012 | 9.703 | 116,7 |
| 2013 | 9.753 | 117,3 |
| 2014 | 9.791 | 117,8 |
| 2015 | 9.812 | 118,0 |
| 2016 | 9.809 | 118,0 |
| 2017 | 9.887 | 118,9 |
| 2018 | 9.920 | 119,3 |
| 2019 | 10.002 | 120,3 |
| 2020 | 10.068 | 121,1 |
| 2021 | 10.175 | 122,4 |
| 2022 | 10.428 | 125,5 |
| 2023 | 10.515 | 126,5 |
| 2024 | 10.464 | 125,9 |
Welkenraedt is een klein spoorwegknooppunt aan despoorlijn 37 (Luik -Aken) enspoorlijn 49 (Welkenraedt -Eupen), en hetstation Welkenraedt dankt een stuk zijn naambekendheid in Vlaanderen als bestemming van bepaalde treinen op de verbinding van de kust, via Brussel naar het oosten van het land. Ook dehogesnelheidslijnHSL 3 doorkruist Welkenraedt.
VoetbalclubFC Welkenraedt is aangesloten bij de KBVB en actief in de provinciale reeksen. De club ontstond uit de fusie vanR. Alliance Welkenraedt-Bruyère enRCS Welkenraedt.
Het dialect van Welkenraedt behoort tot de Nederlandstalige dialecten en is een overgangsgebied tussen het Limburgs en het Ripuarisch. Het is vooral na de Tweede Wereldoorlog bergafwaarts gegaan met het dialect; het werd ten onrechte gezien als een Duits dialect. De laatste jaren komt er wat meer aandacht voor het zogenaamde Platdiets.
Herbesthal,Henri-Chapelle,Limbourg,Baelen
·
·
Amay ·Amel ·Ans ·Anthisnes ·Aubel ·Awans ·Aywaille ·Baelen ·Berloz ·Beyne-Heusay ·Bitsingen ·Blegny ·Borgworm ·Braives ·Büllingen ·Burdinne ·Burg-Reuland ·Bütgenbach ·Chaudfontaine ·Clavier ·Comblain-au-Pont ·Crisnée ·Dalhem ·Dison ·Donceel ·Engis ·Esneux ·Eupen ·Faimes ·Ferrières ·Fexhe-le-Haut-Clocher ·Flémalle ·Fléron ·Geer ·Grâce-Hollogne ·Hamoir ·Hannuit ·Héron ·Herstal ·Herve ·Hoei ·Jalhay ·Juprelle ·Kelmis ·Lierneux ·Lijsem ·Limburg ·Lontzen ·Luik ·Malmedy ·Marchin ·Modave ·Nandrin ·Neupré ·Oerle ·Olne ·Ouffet ·Oupeye ·Pepinster ·Plombières ·Raeren ·Remicourt ·Saint-Georges-sur-Meuse ·Saint-Nicolas ·Sankt Vith ·Seraing ·Soumagne ·Spa ·Sprimont ·Stavelot ·Stoumont ·Theux ·Thimister-Clermont ·Tinlot ·Trois-Ponts ·Trooz ·Verlaine ·Verviers ·Villers-le-Bouillet ·Wanze ·Wasseiges ·Weismes ·Welkenraedt ·Wezet
België:Provincies ·Gemeenten
