Vuurwerkoverlast is een verzamelnaam voor alle soorten overlast die worden veroorzaakt doorvuurwerk.
Vormen van vuurwerkoverlast zijn:
Vlak na dejaarwisseling treedt voor een korte tijd zwareluchtvervuiling op. In stedelijke gebieden leidt dit gedurende de nacht totsmogvorming. Ook de uitstoot vanfijnstof leidt tot een hoge concentratie daarvan in de lucht. Voor de jaarwisseling van 2019–2020 bleek de uitstoot van fijnstof in Nederland veel sterker te zijn dan in België, waar de door luchtsensoren gemeten fijnstofwaarden stabiel bleven rond middernacht.[7] De vervuiling verdwijnt het ene jaar sneller dan het andere. Dit hangt sterk af van dewindsnelheid en eventueleneerslag.Patiënten met luchtwegaandoeningen zoalsastma en mensen methart- en vaatziekten wordt aangeraden binnen te blijven. Onder de juiste weersomstandigheden, met name weinig wind, lage temperaturen en een hoge relatieveluchtvochtigheid, kan het vele vuurwerk bij het inluiden van het jaar een extreem dichtemist veroorzaken, waarbij hetzicht beperkt kan worden tot minder dan een meter, zoals in 1993 en 2007/2008 het geval was in Nederland. De rookdeeltjes fungeren namelijk alscondensatiekernen, waardoor veel vocht condenseert, wat mist kan veroorzaken of natuurlijke mist extra dik maken. Smog door vuurwerkrook veroorzaakte toen tientallen verkeersongevallen, waarbij twee doden vielen.[8] Het spreekt vanzelf dat ambulance en brandweer bij zo dichte mist niet kunnen komen. Aangezien siervuurwerk hoger dan 10 meter opstijgt, is er van het fraaie effect van dit vuurwerk bij dichte mist weinig te zien. Bij de jaarwisseling van 2007/2008 werden veel vuurpijlen dan ook bewaard tot de avond van 1 januari.
De resten van het afgestoken vuurwerk blijven meestal op straat liggen en zijn duszwerfafval. Vaak wordt het de volgende dag door bewoners opgeruimd. In sommigegemeenten wordt 1 januari uitgeroepen tot 'vuurwerkopruimdag' en verstrekt men specialevuilniszakken om dit afval af te voeren. Vuurwerk dat niet afgegaan is vormt een gevaar omdat kinderen het vinden en proberen het alsnog af te steken.
Van vuurwerkoverlast is, in landen waar het verkoop van particulier vuurwerk is toegestaan, voornamelijk sprake voorafgaand aan dejaarwisseling. Om die overlast zo veel mogelijk te beperken mag inNederland alleen enkele dagen voor de jaarwisseling vuurwerk worden verkocht. Afsteken is daar officieel slechts toegestaan gedurende een beperkte tijd op31 december en1 januari.
Wanneer men vuurwerk opzettelijk in de richting van dieren of mensen gooit, kan dit alsmisdrijf gezien worden (namelijkmishandeling, wanneer dit tot letsel leidt). Wanneer met vuurwerk opzettelijk schade aan zaken wordt toegebracht, kwalificeert dit als het delictvernieling. Eventuele toegebrachte schade zal daarbij civielrechtelijk op de dader worden verhaald.
Volgens sommigen is de vuurwerkoverlast zodanig groot dat zij vinden dat er eenvuurwerkverbod voor consumenten zou moeten komen, anderen vinden de overlast verwaarloosbaar en willen het fenomeen graag in stand houden zoals het is, zolang het maar verantwoord gebeurt.[9]
| Schade aan huizen en auto's bij Nederlands oud en nieuw[10] | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| jaar | kosten | |||||||||
| 2008/09 | €18,9 miljoen | |||||||||
| 2009/10 | €11,3 miljoen | |||||||||
| 2010/11 | €20,7 miljoen | |||||||||
| 2011/12 | €15,4 miljoen | |||||||||
| 2012/13 | €13,5 miljoen | |||||||||
| 2013/14 | €12,9 miljoen | |||||||||
| 2014/15 | €12,5 miljoen | |||||||||
| 2015/16 | €14,3 miljoen | |||||||||
| 2016/17 | ~€13 miljoen | |||||||||
| 2017/18 | ~€10 miljoen[11] | |||||||||
| 2018/19 | ~€15 à 20 miljoen[11] | |||||||||
| 2019/20 | ~€15 miljoen[12] | |||||||||
ZieVuurwerkbeleid in Nederland voor het hoofdartikel over dit onderwerp.In Nederland zijn er bij de jaarwisseling altijd meerdere gevallen van vuurwerkoverlast. Mensen raken gewond door vuurwerk of er wordt materiële schade ofbrand veroorzaakt. Er wordt soms ook melding gemaakt vanhulpverleners die met vuurwerk worden bekogeld.[13] Daarom wordt er regelmatig rond de jaarwisseling gesproken over hoe vuurwerkoverlast tegengegaan kan worden. Zo worden bijvoorbeeldbrievenbussen en sommigstraatmeubilair tijdelijk aangepast zodat zijhufterproof zijn.
Op 8 december 2008 presenteerde de Stichting Staakt het Vuren (SHV) vanJohan L. Meijering in het Internationale perscentrum in Den Haag een reeks van drie boeken met het motto: ‘Verknal de jaarwisseling niet’. Zij openbaarde een berekening van de totale jaarlijkse kosten van het afsteken van vuurwerk: minstens 800 miljoen euro.
Op 1 december 2017 publiceerde deOnderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) een rapport van een in opdracht van de vier grote steden verricht onderzoek, waarin werd vastgesteld dat er nog te veel gevaarlijk vuurwerk wordt gebruikt. Het is volgens de OVV onaanvaardbaar dat elk jaar de verstoringen van de openbare orde 'talrijk en hardnekkig' zijn, er honderden slachtoffers die 'voor het leven getekend zijn' vallen, waaronder ongeveer honderd mensen met blijvend oogletsel en gemiddeld een dode per jaar sinds 2000.[14] Bepaalde gevaarlijke typen vuurwerk moeten worden verboden, zoals vuurpijlen en knallers.[15]
Volgens hetVerbond van Verzekeraars veroorzaakten tussen 2008 en 2017 alle jaarwisselingen in Nederland incidenten die, met name door vuurwerk, tussen de 12 en 21 miljoen euro schade aanhuizen enauto's.[10]
·
·
· ·| Oud en nieuw: | Oudejaarsavond ·Nieuwjaar ·Andere nieuwjaarsfeesten in de wereld ·Nyepi |
| Eten: | Oliebol ·Appelbeignet ·Appelflap ·Kniepertie ·Krakeling ·Spekdik ·Twaalf druiven |
| Activiteiten oudjaar: | Carbidschieten ·Oudjaarsduik ·Oudejaarsstunt ·Oudejaarsconference ·Times Square Ball ·Vuurwerk(Vuurwerkoverlast) ·Drone-lichtshow |
| Activiteiten nieuwjaar: | Nieuwjaarsbrief ·Nieuwjaarsduik ·Nieuwjaarszingen ·Nieuwjaarsconcert Wiener Philharmoniker ·Nieuwjaarsreceptie/-borrel ·Schansspringen Garmisch-Partenkirchen |