Eenvonnis ofuitspraak is een beslissing van eenrechter.[1] Meer specifiek van een lagere rechter, die verbonden is aan eenrechtbank, waaronder in Nederland ook uitspraken van dekantonrechter (verbonden aan de sector kanton van de rechtbank).
Bijbehorende werkwoorden zijn vellen, uitspreken en wijzen.
Er bestaan verschillende soorten vonnissen:
In hetstrafrecht kan de beslissing een vonnis zijn, maar ookontslag van rechtsvervolging. Een vonnis kan zijn veroordeling tot eenstraf,vrijspraak, ofschuldigverklaring zonder oplegging van straf.
Derechter neemt zijn beslissing na kennisneming van de schriftelijke stukken die beide partijen daartoe hebben ingediend, eventueel na het horen van partijen,getuigen endeskundigen.
InNederland mag een burgerlijke rechter bij de beoordeling alleen de feiten mee laten wegen die door de partijen zelf zijn ingebracht. Hij mag geen feiten toevoegen. Wanneer de rechter zelf bepaalde feiten weet die niet door de partijen bij het proces zijn behandeld, mag hij deze kennis niet gebruiken voor het vonnis. Feiten of omstandigheden die algemeen bekend zijn en algemene ervaringsregels mag een rechter wel gebruiken. Dat geldt ook voor feiten die uit openbare bronnen op eenvoudige wijze bekend kunnen worden.
Degrossen van in Nederland gewezen vonnissen kunnen in geheel Nederland ten uitvoer worden gelegd. De voorwaarden hiervoor zijn dat boven aan het vonnis "In naam van de Koning"[2] staat en dat het vonnis isbetekend door eengerechtsdeurwaarder.
Sommige soorten beslissing van een rechter wordenbeschikking genoemd.