Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Naar inhoud springen
Wikipediade vrije encyclopedie
Zoeken

Vaud (kanton)

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Vaud
Kanton inZwitserlandVlag van Zwitserland
Vaud (Zwitserland)
Vaud
Kaart van Vaud
Coördinaten46°36'NB, 6°33'OL
Algemeen
Oppervlakte3213 km²
Inwoners
(31-12-2024)
855.106
(198 inw./km²)
HoofdstadLausanne
Politiek
Lid Zwitsers Eedgenootschap sinds1803
Overig
Afkorting/kentekenVD
TalenFrans
Websitewww.vd.ch
Detailkaart
Kaart van Vaud
Districten van kanton Vaud
Foto's
Portaal Portaalicoon  Zwitserland

Vaud (Duits:Waadt;Frans enItaliaans:Vaud;Reto-RomaansVad;Nederlands ook welWaadland[1] ofWaadtland)[2] is eenkanton in het westen vanZwitserland. De hoofdstad isLausanne. Het kanton telt 855.106 inwoners.(31-12-2024)

Geschiedenis

[bewerken |brontekst bewerken]

In de prehistorie werd de regio rondom het meer van Genève al bewoond door deHelvetii. In58 v.Chr. werd het veroverd doorJulius Caesar en sinds deze tijd werd het door deRomeinen beheerst.Viviscus (Vevey) enLausonium/Lausonna (Lausanne) en meerdere andere plaatsen in Vaud zijn door de Romeinen gesticht.

Sporen uit deze tijd kan men vooral vinden inAvenches en omgeving.Aventicum (Avenches) was onder keizerVespasianus eenkolonie.

Van de2e tot de4e eeuw werden de Romeinen door deGermanen verdreven. Maar al in de5e eeuw veroverden deBourgondiërs Vaud. In888 werd het land door deKarolingers overgenomen. In1032 werden ze opgevolgd door deZähringers. In1218 werd het veroverd doorSavoye en had Vaud al bijna de huidige vorm.

Vanaf1536 werd Vaud na deslag op de Planta eenvazalstaat van kantonBern en zette dereformatie zich hier door. Hetprinsbisdom Lausanne werd ingelijfd.

In januari1798, in het jaar toen de kantons van hetZwitsers Eedgenootschap doorNapoleon veroverd werden, vond er gelijktijdig in Vaud een kleinerevolutie plaats. De Berner overheersers werden weggestuurd en deRépublique Lémanique uitgeroepen, hetgeen nog altijd op 24 januari wordt gevierd met "Bernerplatte", een zuurkoolgerecht met verschillende soorten worst en spek. Echter al in april 1798 werd door Napoleon uit Vaud hetCanton du Léman en het kanton Genève gevormd, als onderdeel van de centralistischeHelvetische Republiek. In1803 werd Vaud door Napoleon samen met de kantonsThurgau,Sankt Gallen,Aargau,Graubünden enTicino zelfstandig gemaakt. Vaud werd volwaardig lid van het nieuw gevormde Zwitserse Eedgenootschap, dat de mislukte Helvetische Republiek opvolgde.

In deSonderbundsoorlog van1847 was Vaud op de hand van de tegenstanders van de katholieke beweging.[bron?]

Geografie

[bewerken |brontekst bewerken]

Het kanton Vaud ligt inRomandië. Een lang gedeelte van de grens van het kanton ligt aan hetmeer van Genève en hetmeer van Neuchâtel. In het noordwesten grenst het kanton aan de Franse departementenAin,Jura enDoubs, in het zuidwesten aanGenève, in het zuidoosten aanWallis, in het oosten aan kantonsFribourg enBern en in het noordoosten aanNeuchâtel. In het midden van het meer van Genève grenst het aanFrankrijk, het departementHaute-Savoie.

Het noordwesten van Vaud bevindt zich in deJura, het zuidoosten in deAlpen en de rest in hetMiddenland.

In het noordoosten bevindt het district Avenches zich als enclave in het kantonFribourg. Omgekeerd bezit Fribourg drie enclaves in Vaud.Genève heeft ook een enclave in het zuidwesten van Vaud, genaamdCéligny.

In Vaud ligt deVanil Noir die de hoogste berg is van deFribourger Alpen.

Economie

[bewerken |brontekst bewerken]

In de hoofdstadLausanne bevindt zich het economische centrum van Vaud. Rondom de hoofdstad bevindt zich de meeste industrie. De dienstensector is in de hoofdstad zelf (72% van de economische activiteit). In Lausanne bevindt zich de technische universiteitÉcole Polytechnique Fédérale de Lausanne (EPFL), en deUniversité de Lausanne (UNIL) met samen meer dan 20.000 studenten. Ook bevindt zich hier de duurste en meest gerenommeerde MBA-opleiding van Zwitserland. Ook de hogere Hotelschool van Lausanne behoort tot de wereldtop. De EPFL is samen met deETH Zürich elk jaar weer een van de beste technische universiteiten in de wereld.[bron?]

Na Wallis is Vaud de tweede in wijnproductie in Zwitserland.[bron?] De meeste wijn in Vaud iswitte wijn en de druiven hiervoor groeien op de heuvelhellingen rondom hetmeer van Genève. Andere agrarische productie betreftsuiker[bron?] bijOrbe entabak in de omgeving vanBroye[bron?]. Vruchten vindt men aan de voet van deJura.

InBex is eenzoutmijn.

Demografie

[bewerken |brontekst bewerken]

Demografische evolutie van het kanton

[bewerken |brontekst bewerken]

Bron:https://www.bfs.admin.ch/bfs/de/home/statistiken/bevoelkerung/stand-entwicklung.assetdetail.32229209.html

Taal

[bewerken |brontekst bewerken]

Moedertaal (2000):

27,4% van de bevolking van het kanton heeft geen Zwitserspaspoort (dec. 2003).

Religie

[bewerken |brontekst bewerken]
Taartdiagram 2000.

Cijfers 2000:

Cijfers 2010:[3]

Plaatsen en gebieden

[bewerken |brontekst bewerken]

Steden met meer dan 10.000 inwoners (2023)

Toerisme

[bewerken |brontekst bewerken]

Het toerisme contreert zich rondom hetmeer van Genève en hetmeer van Neuchâtel.Montreux is bijvoorbeeld een bekende stad, waar veel te doen is.

Mooie stadcentra vindt men inAvenches met resten uit de Romeinse tijd en inPayerne met een middeleeuws kasteel.

Yverdon was een van de steden die deExpo.02 georganiseerd hebben.

Natuur

[bewerken |brontekst bewerken]

Bijzondere dieren zijn delynx en dewolf.

Districten

[bewerken |brontekst bewerken]

Vaud was sinds de oprichting in 1803 opgedeeld in 19 districten. In tegenstelling tot andere kantons waren de districten weer opgedeeld incirkels, die uit gemeentes bestonden. Per 1 januari 2008 zijn de cirkels afgeschaft en zijn de districten herverdeeld.

Districten tot en met 2007

[bewerken |brontekst bewerken]

Districten vanaf 2008

[bewerken |brontekst bewerken]
Bronnen, noten en/of referenties
  1. Willem Balke e.a.,Johannes Calvijn: Zijn leven, zijn werk (Kampen:Kok, 2009)
  2. Encarta-encyclopedie Winkler Prins (1993–2002) s.v. "Vaud". Microsoft Corporation/Het Spectrum.
  3. (de)Pdf-documentEin Fünftel der Bewohnerinnen und Bewohner ist konfessionslos. Strukturerhebung der eidgenössischen Volkszählung 2010. Bondsbureau voor de Statistiek (19 juni 2012). Gearchiveerd op15 november 2012. Geraadpleegd op13 juli 2014.
Vlag van Zwitserland
·Overleg sjabloon (de pagina bestaat niet) ·Sjabloon bewerken
Vlag van Zwitserland
Kantons van Zwitserland

Aargau ·Appenzell Ausserrhoden ·Appenzell Innerrhoden ·Basel-Landschaft ·Basel-Stadt ·Bern ·Fribourg ·Genève ·Glarus ·Graubünden ·Jura ·Luzern ·Neuchâtel ·Nidwalden ·Obwalden ·Sankt Gallen ·Schaffhausen ·Schwyz ·Solothurn ·Thurgau ·Ticino ·Uri ·Vaud ·Wallis ·Zug ·Zürich

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Vaud_(kanton)&oldid=69921724"
Categorie:
Verborgen categorieën:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp